Hopp til innhald

Poicephalus

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Poicephalus
Systematikk
Rike: Dyr Animalia
Rekkje: Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje: Virveldyr Vertebrata
Klasse: Fuglar Aves
Orden: Papegøyefuglar Psittaciformes
Familie: Papegøyefamilien Psittacidae
Underfamilie: Psittacinae
Slekt: Poicephalus
Swainson, 1834

Slekta Poicephalus tilhøyrer papegøyefamilien Psittacidae, og omfattar ti papegøyeartar som høyrer heime i den afrotropiske regionen. Leveområdet for slekta omfattar Afrika sør for Sahara, frå Senegal i vest, Somalia i aust, og til Sør-Afrika i sør. Til liks med amorpapittar (Agapornis) og Coracopsis-papegøyar, sistnemnde endemisk på Madagaskar, er Poicephalus-papegøyane typiske eksemplar av afrotropisk zoogeografi. Fleire av artane finst i litt ulike former, underartar.

Poicephalus-papegøyar har vorte haldne som burfuglar og selskapsfuglar i hundreår, og senegalpapegøyen er kanskje den mest kjende arten. Handelen med denne arten byrja mest sannsynleg tidleg på 1800-talet, då senegalpapegøyar først dukka opp i Europa. Ved sida av jakoar er senegalpapegøyar truleg framleis blant dei mest importerte papegøyane frå Afrika.[1][2]

Skildring

[endre | endre wikiteksten]

Utsjånadmessig er Poicephalus-papegøyar tettbygde med korte halar og store hovud. Fjørdrakta deira varierer i farge, og dei fleste er hovudsakleg grøne, medan nokon viser nyansar i grått eller brunt. Ein ser kjønnsdimorfisme hos visse artar, med ulikskap i fjørdrakta, både på hovud og kropp.

Med utbreiing over Afrika sør for Sahara, lever Poicephalus-papegøyar i ulike økosystem, unnatatt fjell i høge høgder. Dei tilpassar seg ulike habitat, frå tropiske regnskogar til savannar. Medan dei primært er generalistar i val av føde, skil gladiatorpapegøyen seg ut som ein spesialist, oligofag, og er avhengig av Podocarpus- og Celtis-frø.[3]

Desse papegøyane lever i små familiegrupper, og dannar av og til større flokkar. Trass i sporadiske landbrukskonfliktar er dei generelt skjerre fuglar og unngår menneskeleg kontakt. Nattleg opphald i tretoppane er ei vanleg åtferd. Hekkinga byrjar rundt treårsalder, og dei plasserer reiret i naturlege hol i tre. Kullet består vanlegvis av to til fire egg, som blir ruga av hoa i 26 til 28 dagar.

Poicephalus-papegøyane er sårbare for predasjon, spesielt under hekking, og møter truslar frå ulike predatorar, inkludert ørner og øgler. Medan dei fleste artar er kategorisert som livskraftige av Verdas naturvernunion, er gladiatorpapegøyen sårbar på grunn av tap av habitat og avhengnad av spesifikke frøsortar. Populasjonsdata for nokre artar er inkonsekvente eller utdaterte, noko som understrekar behovet for ytterlegare forsking og bevaringsarbeid.

Poicephalus-papegøyar er truga av ektoparasittar og indre parasittar. Nokre populasjonar har vist infeksjon med Psittacine-nebb- og fjørsjukdommen (PBFD), ein virustilstand utan kjend kur.

Artslista

[endre | endre wikiteksten]

Poicephalus-papegøyar i rekkjefølgje etter IOC World Bird List V13.1, 2023,[4] med norske artsnamn etter Norske navn på verdens fugler.[5] IUCN kategori er etter HBW and BirdLife Taxonomic Checklist.[6]

Ikkje-samanhengande utbreiing frå austre Liberia til Kenya og Tanzania[7]
  • Gulmaskepapegøye, Poicephalus flavifrons, Yellow-fronted parrot, (Rüppell, 1842), (LC)
Har leveområdet sitt i Etiopia[8]
Fragmentert frå Gambia til Nigeria, flekkvis i Kongo, Angola og Uganda, samanhengande i søraustre Afrika frå Rwanda i nord til ekstremt nordaustre Sør-Afrika[9]
Avgrensa utbreiing i søraustre Sør-Afrika[3]
Indre Afrika frå sørlege Tsjad og nordvestlege Etiopia i nord sør til nordlegaste Sør-Afrika[10]
  • Ovambopapegøye, Poicephalus rueppellii, Rüppell's parrot, (Gray, GR, 1849), (LC)
Sørvestre Angola og Namibia[11]
  • Brunhovudpapegøye, Poicephalus cryptoxanthus, Brown-headed parrot, (Peters, W, 1854), (LC)
Mot Indiahavet frå Kenya i nord til nordaustre Sør-Afrika[12]
Den sentralafikanske republikken og litt inn i tilgrensande land som Tsjad[13]
Frå Elfenbeinkysten til sørvestlegaste Tsjad[14]
Lever i Aust-Afrika frå Somalia til nordlege Tanzania[15]

Kjelder

[endre | endre wikiteksten]
Referansar
  1. ↑ Poicephalus senegalus Cites, Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora. Henta 26. november 2023
  2. ↑ David Waugh, Loro Parque Fundación Recent capture and trade of wild African Grey Parrots - with special reference to Cameroon. Henta 26. november 2023
  3. ↑ 3,0 3,1 Collar, N., P. F. D. Boesman, and G. M. Kirwan (2020). Cape Parrot (Poicephalus robustus), version 1.0. In Birds of the World (P. G. Rodewald, Editor). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.bnnpar2.01
  4. ↑ Gill, Frank; Donsker, David; Rasmussen, Pamela, red. (January 2023). «Hummingbirds». IOC World Bird List Version 13.1. International Ornithologists' Union. Henta 6. juli 2023. 
  5. ↑ Norsk navnekomité for fugl (NNKF). «Norske navn på verdens fugler». Birdlife Norge. Henta 6. juli 2023. 
  6. ↑ «HBW and BirdLife Taxonomic Checklist». BirdLife Data Zone (version 7 utg.). BirdLife International. Desember 2022. Henta 6. juli 2023. 
  7. ↑ Collar, N. and P. F. D. Boesman (2020). Red-fronted Parrot (Poicephalus gulielmi), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.refpar5.01
  8. ↑ Collar, N. and P. F. D. Boesman (2020). Yellow-fronted Parrot (Poicephalus flavifrons), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.yefpar4.01
  9. ↑ Kirwan, G. M. (2020). Brown-necked Parrot (Poicephalus fuscicollis), version 1.0. In Birds of the World (P. G. Rodewald, Editor). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.brnpar1.01
  10. ↑ Collar, N. and P. F. D. Boesman (2020). Meyer's Parrot (Poicephalus meyeri), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.meypar1.01
  11. ↑ Collar, N. and P. F. D. Boesman (2020). Rüppell's Parrot (Poicephalus rueppellii), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.ruepar1.01
  12. ↑ Collar, N. and P. F. D. Boesman (2020). Brown-headed Parrot (Poicephalus cryptoxanthus), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.brhpar2.01
  13. ↑ Collar, N. and P. F. D. Boesman (2020). Niam-Niam Parrot (Poicephalus crassus), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.ninpar1.01
  14. ↑ Collar, N. and G. M. Kirwan (2020). Senegal Parrot (Poicephalus senegalus), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.senpar.01
  15. ↑ Collar, N., G. M. Kirwan, and P. F. D. Boesman (2020). Red-bellied Parrot (Poicephalus rufiventris), version 1.0. In Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors). Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA. https://doi.org/10.2173/bow.rebpar1.01

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]
Commons har multimedium som gjeld: Poicephalus
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Poicephalus&oldid=3574485»