Przejdź do zawartości

Meskalina: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 176.58.19.181 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT.
WP:SK+mSK, drobne redakcyjne, wikizacja
 
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 9 użytkowników)
Linia 5: Linia 5:
|2. grafika =
|2. grafika =
|opis 2. grafiki =
|opis 2. grafiki =
|3. grafika = Mescaline 27feb.gif
|3. grafika =
|opis 3. grafiki =
|opis 3. grafiki =
|nazwa systematyczna = 2-(3,4,5-trimetoksyfenylo)etyloamina
|nazwa systematyczna = 2-(3,4,5-trimetoksyfenylo)etyloamina
Linia 14: Linia 14:
|wygląd = bezbarwne [[ciało krystaliczne|kryształy]]
|wygląd = bezbarwne [[ciało krystaliczne|kryształy]]
|SMILES = COC1=CC(=CC(=C1OC)OC)CCN
|SMILES = COC1=CC(=CC(=C1OC)OC)CCN
|numer CAS = {{CAS|54-04-6}}
|numer CAS = 54-04-6
|PubChem = {{PubChem|4076}}
|PubChem = 4076
|DrugBank =
|DrugBank =
|gęstość =
|gęstość =
Linia 26: Linia 26:
|inne rozpuszczalniki =
|inne rozpuszczalniki =
|temperatura topnienia = 35
|temperatura topnienia = 35
|tt źródło = {{r|psc}}
|tt źródło = <ref name="psc" />
|tt warunki niestandardowe =
|tt warunki niestandardowe =
|temperatura wrzenia = 180,0–180,5
|temperatura wrzenia = 180,0–180,5
|tw źródło = {{r|Spath1919}}
|tw źródło = <ref name="Spath1919" />
|tw warunki niestandardowe = 12 mmHg
|tw warunki niestandardowe = 12 mmHg
|temperatura krytyczna =
|temperatura krytyczna =
Linia 80: Linia 80:
|commons =
|commons =
}}
}}
'''Meskalina''' – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], [[alkaloidy|alkaloid]] z szeregu [[fenyloetyloamina|fenyloetyloamin]] o właściwościach [[psychodeliki|halucynogennych]]. Występuje naturalnie w niektórych [[kaktusowate|kaktusach]], między innymi w [[Jazgrza Williamsa|pejotlu]] (''Lophophora williamsii''){{r|psc}}, [[San pedro (kaktus)|san pedro]] (''Echinopsis pachanoi'') oraz ''Echinopsis macrogona'' i ''Trichocereus bridgesii''. Występuje także w małych ilościach w [[bobowate|bobowatych]], między innymi w ''[[Acacia berlandieri]]''. Meskalina została pierwszy raz wyizolowana i zidentyfikowana w 1897 roku przez Niemca [[Arthur Heffter|Arthura Hefftera]]<ref>Bankole A. Johnson, ''Addiction Medicine: Science and Practice'', Volume 1, Springer, 2011, s. 301. </ref><ref name="Heffter1896">{{cytuj pismo | autor = Heffter, A. | tytuł = Ueber Cacteenalkaloïde | czasopismo = Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft | wolumin = 29 | wydanie = 1 | strony = 216-227 | rok = 1896 | doi = 10.1002/cber.18960290145 | język = }}</ref> a syntetycznie otrzymana w 1919 roku przez [[Ernst Späth|Ernsta Spätha]]<ref name="Holmes">{{Cytuj książkę | autor = R. H. Holmes, H. L. Manske | tytuł = The Alkaloids Vol. III | wydawca = Academic Press | data = 1953 | strony = 324-328 | data dostępu = 2013-08-14 | url = http://www.erowid.org/archive/rhodium/chemistry/mescaline.alkaloids.html}} [erowid.org].</ref><ref name="Spath1919">{{cytuj pismo | autor = Säth, Ernst | tytuł = Über die Anhalonium-Alkaloide | czasopismo = Monatshefte für Chemie | wolumin = 40 | wydanie = 2 | strony = 129-154 | rok = 1919 | doi = 10.1007/BF01524590 | język = }}</ref>.
'''Meskalina''' – [[Związki organiczne|organiczny związek chemiczny]], [[alkaloidy|alkaloid]] z szeregu [[2-Fenyloetyloamina|fenyloetyloamin]] o właściwościach [[psychodeliki|halucynogennych]]. Występuje naturalnie w niektórych [[kaktusowate|kaktusach]], między innymi w [[Jazgrza Williamsa|pejotlu]] (''Lophophora williamsii'')<ref name="psc" />, [[San Pedro (kaktus)|san pedro]] (''Echinopsis pachanoi''), ''{{link-interwiki|Q=Q150468|Echinopsis macrogona|tekst=E. macrogona}}'' i ''{{link-interwiki|Q=Q41793332|Trichocereus bridgesii}}''. Występuje także w małych ilościach w [[bobowate|bobowatych]], między innymi w ''{{link-interwiki|Q=Q965323|Senegalia berlandieri}}''. Meskalina została pierwszy raz wyizolowana i zidentyfikowana w 1897 roku przez Niemca [[Arthur Heffter|Arthura Hefftera]]<ref name="Bankole A Johnson Addiction" /><ref name="Heffter1896" /> a syntetycznie otrzymana w 1919 roku przez {{link-interwiki|Q=Q94024|Ernst Späth|tekst=Ernsta Spätha}}<ref name="Spath1919" /><ref name="Holmes" />.


== Właściwości psychoaktywne ==
== Właściwości psychoaktywne ==
Meskalina jest silnym [[enteogeny|enteogenem]]. Średnia dawka meskaliny waha się w przedziale 300-400 miligramów. Efekty działania meskaliny utrzymują się do 12 godzin po zażyciu. Wysokie dawki (400-600 mg) wywołują silne zmiany percepcyjne i bardzo wyraźne efekty wizualne, szczególnie przy zamkniętych oczach ([[Closed-eye visualizations]]). Działanie meskaliny określane jest zwykle jako przyjemne i rozświetlające umysł, choć czasami niepokojące i odrażające. Po przyjmowaniu kolejnych dawek występuje zjawisko tolerancji. Pomiędzy meskaliną a [[Dietyloamid kwasu lizergowego|LSD]] i [[psylocybina|psylocybiną]] występuje zjawisko [[Tolerancja krzyżowa|tolerancji krzyżowej]].
Meskalina jest silnym [[enteogeny|enteogenem]]. Średnia dawka meskaliny waha się w przedziale 200-400 miligramów<ref name="pmid33949246-s309-320" />. Efekty działania meskaliny utrzymują się do 12 godzin po zażyciu. Wysokie dawki (400–600 mg) wywołują silne zmiany percepcyjne i bardzo wyraźne efekty wizualne, szczególnie przy zamkniętych oczach (tzw. {{k|en|[[closed-eye visualizations]]}}). Działanie meskaliny określane jest zwykle jako przyjemne i rozświetlające umysł, choć czasami niepokojące i odrażające. Po przyjmowaniu kolejnych dawek występuje zjawisko tolerancji. Pomiędzy meskaliną a [[Dietyloamid kwasu lizergowego|LSD]] i [[psylocybina|psylocybiną]] występuje zjawisko [[Tolerancja krzyżowa|tolerancji krzyżowej]].
[[Plik:Mescaline Powder.jpg|thumb|250px|Meskalina w formie proszku]]
[[Plik:Mescaline Powder.jpg|thumb|250px|Meskalina w formie proszku]]
Meskalina zwykle jest przyjmowana doustnie i często wywołuje mdłości oraz wymioty. Przy wstrzykiwaniu podskórnym efekt ten nie występuje lub jest znacznie słabszy. Wstrzyknięcie zbyt stężonego roztworu może spowodować porażenie nerwów i długo utrzymujący się ból.
Meskalina zwykle jest przyjmowana doustnie i często wywołuje mdłości oraz [[wymioty]]. Przy wstrzykiwaniu podskórnym efekt ten nie występuje lub jest znacznie słabszy. Wstrzyknięcie zbyt stężonego roztworu może spowodować porażenie nerwów i długo utrzymujący się [[ból]].


Meskalina podobnie jak LSD, DMT czy psylocybina oddziałuje [[agonista|agonistycznie]] na [[receptory serotoninowe]], szczególnie na [[receptor 5-HT2A|receptor 5-HT<sub>2A</sub>]].
Meskalina podobnie jak LSD, [[Dimetylotryptamina|DMT]] czy psylocybina oddziałuje [[agonista|agonistycznie]] na [[receptory serotoninowe]], szczególnie na [[receptor 5-HT2A|receptor 5-HT<sub>2A</sub>]].


== Historia używania ==
== Historia używania ==
Linia 93: Linia 93:


== Stan prawny ==
== Stan prawny ==
Ze względu na wysokie dawki produkcja meskaliny jest mało opłacalna i w Polsce praktycznie nie występuje na czarnym rynku, a na zachodzie jest jedną z mniej popularnych [[Substancja psychoaktywna|substancji psychoaktywnych]]. Obrót meskaliną i jej produkcja są w Polsce zakazane, znajduje się ona w [[Wykaz środków odurzających i substancji psychotropowych|wykazie środków odurzających]] w grupie I-P.
Ze względu na wysokie dawki produkcja meskaliny jest mało opłacalna i w Polsce praktycznie nie występuje na czarnym rynku, a na Zachodzie jest jedną z mniej popularnych [[Substancja psychoaktywna|substancji psychoaktywnych]]. [[Konwencja o substancjach psychotropowych]] zalicza meskalinę do Wykazu I, zawierającego substancje podlegające najsilniejszej kontroli<ref name="CPS" />. Obrót meskaliną i jej produkcja są w Polsce zakazane, znajduje się ona w [[Wykaz środków odurzających i substancji psychotropowych|wykazie środków odurzających]] w grupie I-P.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
Linia 99: Linia 99:
* [[doświadczenie psychodeliczne]]
* [[doświadczenie psychodeliczne]]


{{Przypisy|przypisy=
== Przypisy ==
<references>
<ref name="Bankole A Johnson Addiction">Bankole A. Johnson, ''Addiction Medicine: Science and Practice'', Volume 1, Springer, 2011, s. 301.</ref>
<ref name="CPS">{{cytuj | tytuł = Convention on psychotropic substances | opublikowany = [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] | data = 1971 | data dostępu = 2020-06-23 | język = en zh it ru fr | archiwum = https://web.archive.org/web/20160331074842/https://treaties.un.org/pages/ViewDetails.aspx?src=TREATY&mtdsg_no=VI-16&chapter=6&lang=en }}</ref>
<ref name="Heffter1896">{{cytuj | autor = A. Heffter | tytuł = Ueber Cacteenalkaloïde | czasopismo = Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft | data = 1896 | wolumin = 29 | numer = 1 | s = 216–227 | doi = 10.1002/cber.18960290145 | język = de | dostęp = z}}</ref>
<ref name="Holmes">{{Cytuj książkę |autor = R. H. Holmes, H. L. Manske |tytuł = The Alkaloids Vol. III |url = http://www.erowid.org/archive/rhodium/chemistry/mescaline.alkaloids.html|wydawca = Academic Press |data = 1953 |strony = 324–328 |data dostępu = 2013-08-14}} [erowid.org].</ref>
<ref name="pmid33949246-s309-320">{{cytuj | autor = Malin Vedøy Uthaug, Alan K Davis, Trevor Forrest Haas, Dawn Davis, Sean B Dolan, Rafael Lancelotta, Christopher Timmermann, Johannes G Ramaekers | tytuł = The epidemiology of mescaline use: Pattern of use, motivations for consumption, and perceived consequences, benefits, and acute and enduring subjective effects | czasopismo = Journal of Psychopharmacology | data = 2022-03 | data dostępu = 2023-07-24 | wolumin = 36 | numer = 3 | s = 309–320 | doi = 10.1177/02698811211013583 | pmid = 33949246 | pmc = PMC8902264 | język = en}}</ref>
<ref name="psc">{{PSChem|strony=239}}</ref>
<ref name="psc">{{PSChem|strony=239}}</ref>
<ref name="Spath1919">{{cytuj | autor = Ernst Säth | tytuł = Über die Anhalonium-Alkaloide: I. Anhalin und Mezcalin | czasopismo = Monatshefte für Chemie | data = 1919 | wolumin = 40 | numer = 2 | s = 129–154 | doi = 10.1007/BF01524590 | język = de | dostęp = z}}</ref>
}}
</references>


{{Stymulanty}}
{{Stymulanty}}
{{PiHKAL}}
{{PiHKAL}}

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Agonisty receptorów serotoninowych]]
[[Kategoria:Agonisty receptorów serotoninowych]]

Aktualna wersja na dzień 10:53, 24 lip 2023

Meskalina
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C11H17NO3

Masa molowa

211,26 g/mol

Wygląd

bezbarwne kryształy

Identyfikacja
Numer CAS

54-04-6

PubChem

4076

Podobne związki
Pochodne

3,4,5-trimetoksyamfetamina (α-metylomeskalina)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
Legalność w Polsce

substancja psychotropowa grupy I-P

Stosowanie w ciąży

kategoria X

Meskalinaorganiczny związek chemiczny, alkaloid z szeregu fenyloetyloamin o właściwościach halucynogennych. Występuje naturalnie w niektórych kaktusach, między innymi w pejotlu (Lophophora williamsii)[1], san pedro (Echinopsis pachanoi), E. macrogona(inne języki) i Trichocereus bridgesii(inne języki). Występuje także w małych ilościach w bobowatych, między innymi w Senegalia berlandieri(inne języki). Meskalina została pierwszy raz wyizolowana i zidentyfikowana w 1897 roku przez Niemca Arthura Hefftera[3][4] a syntetycznie otrzymana w 1919 roku przez Ernsta Spätha(inne języki)[2][5].

Właściwości psychoaktywne

[edytuj | edytuj kod]

Meskalina jest silnym enteogenem. Średnia dawka meskaliny waha się w przedziale 200-400 miligramów[6]. Efekty działania meskaliny utrzymują się do 12 godzin po zażyciu. Wysokie dawki (400–600 mg) wywołują silne zmiany percepcyjne i bardzo wyraźne efekty wizualne, szczególnie przy zamkniętych oczach (tzw. closed-eye visualizations). Działanie meskaliny określane jest zwykle jako przyjemne i rozświetlające umysł, choć czasami niepokojące i odrażające. Po przyjmowaniu kolejnych dawek występuje zjawisko tolerancji. Pomiędzy meskaliną a LSD i psylocybiną występuje zjawisko tolerancji krzyżowej.

Meskalina w formie proszku

Meskalina zwykle jest przyjmowana doustnie i często wywołuje mdłości oraz wymioty. Przy wstrzykiwaniu podskórnym efekt ten nie występuje lub jest znacznie słabszy. Wstrzyknięcie zbyt stężonego roztworu może spowodować porażenie nerwów i długo utrzymujący się ból.

Meskalina podobnie jak LSD, DMT czy psylocybina oddziałuje agonistycznie na receptory serotoninowe, szczególnie na receptor 5-HT2A.

Historia używania

[edytuj | edytuj kod]

Meskalina jest jednym z najdłużej znanych ludzkości psychodelików. W formie ekstraktu z pejotlu była i nadal jest używana podczas obrzędów religijnych przez Indian zamieszkujących Meksyk i południe USA. W tej formie używał jej też m.in. Stanisław Ignacy Witkiewicz. Meskalinowe wizje są inspiracją dla wielu artystów. Aldous Huxley szeroko opisał swoje przemyślenia co do meskaliny w książce Drzwi percepcji.

Stan prawny

[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na wysokie dawki produkcja meskaliny jest mało opłacalna i w Polsce praktycznie nie występuje na czarnym rynku, a na Zachodzie jest jedną z mniej popularnych substancji psychoaktywnych. Konwencja o substancjach psychotropowych zalicza meskalinę do Wykazu I, zawierającego substancje podlegające najsilniejszej kontroli[7]. Obrót meskaliną i jej produkcja są w Polsce zakazane, znajduje się ona w wykazie środków odurzających w grupie I-P.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 239, ISBN 83-7183-240-0.
  2. a b Ernst Säth, Über die Anhalonium-Alkaloide: I. Anhalin und Mezcalin, „Monatshefte für Chemie”, 40 (2), 1919, s. 129–154, DOI10.1007/BF01524590 (niem.).
  3. Bankole A. Johnson, Addiction Medicine: Science and Practice, Volume 1, Springer, 2011, s. 301.
  4. A. Heffter, Ueber Cacteenalkaloïde, „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”, 29 (1), 1896, s. 216–227, DOI10.1002/cber.18960290145 (niem.).
  5. R. H. Holmes, H. L. Manske: The Alkaloids Vol. III. Academic Press, 1953, s. 324–328. [dostęp 2013-08-14]. [erowid.org].
  6. Malin Vedøy Uthaug i inni, The epidemiology of mescaline use: Pattern of use, motivations for consumption, and perceived consequences, benefits, and acute and enduring subjective effects, „Journal of Psychopharmacology”, 36 (3), 2022, s. 309–320, DOI10.1177/02698811211013583, PMID33949246, PMCIDPMC8902264 [dostęp 2023-07-24] (ang.).
  7. Convention on psychotropic substances, ONZ, 1971 [dostęp 2020-06-23] [zarchiwizowane 2016-03-31] (ang. • chiń. • wł. • ros. • fr.).