Przejdź do zawartości

Marcinków (województwo łódzkie): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
BlackBot (dyskusja | edycje)
214 876 edycji
m →Bibliografia: popr. kat.
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
700 692 edycje
m int.
 
(Nie pokazano 20 wersji utworzonych przez 11 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Inne znaczenia|wsi w województwie Łódzkim|[[Marcinków|inne miejscowości]]}}
{{Inne znaczenia|wsi w województwie Łódzkim|[[Marcinków|inne miejscowości]]}}
{{Wieś infobox
{{Polska miejscowość infobox
|nazwa = Marcinków
|nazwa = Marcinków
|herb wsi =
|rodzaj miejscowości = wieś
|flaga wsi =
|zdjęcie =
|herb artykuł =
|opis zdjęcia =
|dopełniacz wsi =
|alt zdjęcia =
|zdjęcie =
|województwo = łódzkie
|opis zdjęcia =
|powiat = [[Powiat opoczyński|opoczyński]]
|województwo = [[Województwo łódzkie|łódzkie]]
|gmina = [[Żarnów (gmina)|Żarnów]]
|powiat = [[Powiat opoczyński|opoczyński]]
|sołectwo =
|miejscowość podstawowa =
|gmina = [[Żarnów (gmina)|Żarnów]]
|sołectwo =
|wysokość = 221
|wysokość = 221
|liczba ludności = 85{{r|pwl}}
|liczba ludności = 89
|rok = 2021
⚫
|strefa numeracyjna = 44
⚫
|rok = 31.12.2012 r.
⚫
|kod pocztowy = 26-330{{r|poczta}}
⚫
|strefa numeracyjna = (+48) 44
⚫
|tablice rejestracyjne = EOP
⚫
|kod pocztowy = 26-330
⚫
|SIMC = 0557777{{r|teryt}}
⚫
|tablice rejestracyjne = EOP
|SIMC =
|kod mapy = Żarnów (gmina)
|współrzędne = 51°13'04"N 20°08'33"E<ref name="prng">{{PRNG Miejscowości|77448|data=2024-01-09}}</ref>
|mapa wsi =
|kod mapy =PL-LD
|commons =
⚫
|www =
|stopniN = 51|minutN = 13|sekundN = 01.17
|stopniE = 20|minutE = 08|sekundE = 38.54
|commons =
|wikisłownik =
⚫
|www =
}}
}}
'''Marcinków''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo łódzkie|województwie łódzkim]], w [[powiat opoczyński|powiecie opoczyńskim]], w [[Żarnów (gmina)|gminie Żarnów]].
'''Marcinków''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo łódzkie|województwie łódzkim]], w [[powiat opoczyński|powiecie opoczyńskim]], w [[Żarnów (gmina)|gminie Żarnów]]{{r|teryt|roz}}.


W skład sołectwa ''Marcinków'' wchodzą także wsie [[Kamieniec (województwo łódzkie)|Kamieniec]] i [[Tomaszów (powiat opoczyński)|Tomaszów]]{{r|sol}}.
⚫
Do [[1954]] roku siedziba [[gmina Machory|gminy Machory]]. [[podział administracyjny Polski 1975-1998|W latach 1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo piotrkowskie|województwa piotrkowskiego]].

⚫
Do 1954 roku siedziba [[Machory (gmina)|gminy Machory]]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady [[Marcinków (gromada)|Marcinków]]. [[Podział administracyjny Polski (1975–1998)|W latach 1975–1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo piotrkowskie|województwa piotrkowskiego]].

{|class="wikitable" width="60%"
|+Integralne części wsi Marcinków{{r|teryt|roz}}
! SIMC !! Nazwa !! Rodzaj
|-
|0557783 || Gajówka Marcinków || część wsi
|}

Wierni [[Kościół łaciński|Kościoła rzymskokatolickiego]] należą do parafii [[Parafia Miłosierdzia Bożego w Chełstach|Miłosierdzia Bożego w Chełstach]]{{r|par}}.


== Historia ==
== Historia ==
Linia 38: Linia 45:
Na początku XIX w. Marcinków oraz wcześniej wymienione miejscowości wraz z [[Korytków (województwo świętokrzyskie)|Korytkowem]] należały do Ignacego i Katarzyny Dembińskich, jednak rabunkowa gospodarka właścicieli doprowadziła do tego, że majątek został poddany licytacji.
Na początku XIX w. Marcinków oraz wcześniej wymienione miejscowości wraz z [[Korytków (województwo świętokrzyskie)|Korytkowem]] należały do Ignacego i Katarzyny Dembińskich, jednak rabunkowa gospodarka właścicieli doprowadziła do tego, że majątek został poddany licytacji.


W 1814 r. dobra te nabył warszawski przemysłowiec żydowskiego pochodzenia [[Samuel Fraenkel]]. W 1826 roku małżonkowie Atalia i Samuel Fraenkel sprzedali synowi Atalii, Ludwikowi Laskiemu dobra: Machory, Młynek, Marcinków, Adamów, Chełsty, Wyszyna, Piasek [[Tama (województwo świętokrzyskie)|(Tama)]] oraz Sulborowice w powiecie koneckim za sumę 350000 zł.
W 1814 r. dobra te nabył warszawski przemysłowiec żydowskiego pochodzenia [[Samuel Fraenkel]]. W 1826 roku małżonkowie Atalia i Samuel Fraenkel sprzedali synowi Atalii, Ludwikowi Laskiemu dobra: Machory, Młynek, Marcinków, Adamów, Chełsty, Wyszyna, Piasek [[Tama (województwo świętokrzyskie)|(Tama)]] oraz Sulborowice w powiecie koneckim za sumę 350&nbsp;000 zł.


W 1862 r. dobra Machory w skład, których wszedł między innymi Marcinków oraz [[Klew]] i Sulborowice stały się własnością Antoniego Laskiego i Ludwiki z Laskich, małżonki Rudolfa Beningsena. Wtedy to powstały nowe kolonie. Były to: [[Antoniów (gmina Żarnów)|Antoniów]] - nazwa pochodzi prawdopodobnie od założyciela, [[Cegielnia (powiat konecki)|Cegielnia]], Jasin ([[Jasion]]), Maliny (prawdopodobnie [[Malenie (powiat opoczyński)|Malenie]]), Dąbrowa ([[Nowa Góra (województwo łódzkie)|Nowa Góra]]), oraz Podlesie. Miejscowości te zostały utworzone w obrębie folwarku Machory.
W 1862 r. dobra Machory w skład, których wszedł między innymi Marcinków oraz [[Klew]] i Sulborowice stały się własnością Antoniego Laskiego i Ludwiki z Laskich, małżonki Rudolfa Beningsena. Wtedy to powstały nowe kolonie. Były to: [[Antoniów (gmina Żarnów)|Antoniów]] - nazwa pochodzi prawdopodobnie od założyciela, [[Cegielnia (Machory)|Cegielnia]], Jasin ([[Jasion]]), Maliny (prawdopodobnie [[Malenie (powiat opoczyński)|Malenie]]), Dąbrowa ([[Nowa Góra (województwo łódzkie)|Nowa Góra]]), oraz Podlesie. Miejscowości te zostały utworzone w obrębie folwarku Machory.


Ostatnim prywatnym właścicielem tych ziem był Ludwik Bayer, który pod koniec XIX w. uruchomił w Machorach fabrykę kafli i tektury.
Ostatnim prywatnym właścicielem tych ziem był Ludwik Bayer, który pod koniec XIX w. uruchomił w Machorach fabrykę kafli i tektury.

== Zobacz też ==
⚫
* [[Marcinków]]

== Przypisy ==
{{Przypisy|
* <ref name=pwl>{{Polska w liczbach|id=wies_Marcinkow_lodzkie|nazwa=Wieś Marcinków w liczbach|data dostępu=2022-02-20}}</ref>
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref>
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref>
* <ref name=poczta>{{Poczta Polska|2013|s=764|data dostępu=2022-12-03}}</ref>
* <ref name=sol>[https://zarnow.eu/strona-3376-solectwa_kadencja_2024_2029.html Strona gminy, sołectwa]</ref>
* <ref name=par>[https://diecezja.radom.pl/chelsty-parafia-pw-milosierdzia-bozego/ Opis parafii na stronie diecezji]</ref>
}}


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
Linia 48: Linia 68:
* ''Łódzkie studia etnograficzne'' Tomy 21-23 - Państwowe Wyd. Naukowe, Oddział w Łodzi, 1982
* ''Łódzkie studia etnograficzne'' Tomy 21-23 - Państwowe Wyd. Naukowe, Oddział w Łodzi, 1982


⚫
Zobacz też: [[Marcinków]]
{{Gmina Żarnów}}
{{Gmina Żarnów}}


[[Kategoria:Żarnów (gmina)]]
[[Kategoria:Marcinków (województwo łódzkie)|*]]

Aktualna wersja na dzień 15:24, 16 lip 2024

Ten artykuł dotyczy wsi w województwie Łódzkim. Zobacz też: inne miejscowości.
Marcinków
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

opoczyński

Gmina

Żarnów

Wysokość

221 m n.p.m.

Liczba ludności (2021)

85[2]

Strefa numeracyjna

44

Kod pocztowy

26-330[3]

Tablice rejestracyjne

EOP

SIMC

0557777[4]

Położenie na mapie gminy Żarnów
Mapa konturowa gminy Żarnów, na dole znajduje się punkt z opisem „Marcinków”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Marcinków”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Marcinków”
Położenie na mapie powiatu opoczyńskiego
Mapa konturowa powiatu opoczyńskiego, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Marcinków”
Ziemia51°13′04″N 20°08′33″E/51,217778 20,142500[1]

Marcinków – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Żarnów[4][5].

W skład sołectwa Marcinków wchodzą także wsie Kamieniec i Tomaszów[6].

Do 1954 roku siedziba gminy Machory. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Marcinków. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Integralne części wsi Marcinków[4][5]
SIMC Nazwa Rodzaj
0557783 Gajówka Marcinków część wsi

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Miłosierdzia Bożego w Chełstach[7].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miejscowości wywodzi się od Marcina Dołęgi, jej założyciela. Wraz z Michałem Odrowążem Straszem uważani są przez historyków za osiemnastowiecznych pionierów akcji osadniczej wieczystodzierżawnej w dawnym powiecie opoczyńskim. Około 1775 r. Marcin Dołęga utworzył na terenie Chełst kolonię Marcinków, zwaną początkowo Pieńkami.

Oficer wojsk koronnych, kalwin Marcin Dołęga był właścicielem majątku, w skład którego wchodziły między innymi: Adamów, Chełsty, Machory, Młynek, Myślibórz, Sulborowice i Wesołej. Dziedzic tego rozległego majątku skupiał się głównie na produkcji surówki wielkopiecowej. Posiadał on 6 dymów fabrycznych w Młynku i 4 w Machorach. Okolice te obfitowały również w złoża rudy żelaznej i glinki ogniotrwałej.

Na początku XIX w. Marcinków oraz wcześniej wymienione miejscowości wraz z Korytkowem należały do Ignacego i Katarzyny Dembińskich, jednak rabunkowa gospodarka właścicieli doprowadziła do tego, że majątek został poddany licytacji.

W 1814 r. dobra te nabył warszawski przemysłowiec żydowskiego pochodzenia Samuel Fraenkel. W 1826 roku małżonkowie Atalia i Samuel Fraenkel sprzedali synowi Atalii, Ludwikowi Laskiemu dobra: Machory, Młynek, Marcinków, Adamów, Chełsty, Wyszyna, Piasek (Tama) oraz Sulborowice w powiecie koneckim za sumę 350 000 zł.

W 1862 r. dobra Machory w skład, których wszedł między innymi Marcinków oraz Klew i Sulborowice stały się własnością Antoniego Laskiego i Ludwiki z Laskich, małżonki Rudolfa Beningsena. Wtedy to powstały nowe kolonie. Były to: Antoniów - nazwa pochodzi prawdopodobnie od założyciela, Cegielnia, Jasin (Jasion), Maliny (prawdopodobnie Malenie), Dąbrowa (Nowa Góra), oraz Podlesie. Miejscowości te zostały utworzone w obrębie folwarku Machory.

Ostatnim prywatnym właścicielem tych ziem był Ludwik Bayer, który pod koniec XIX w. uruchomił w Machorach fabrykę kafli i tektury.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 77448
  2. ↑ Wieś Marcinków w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-02-20], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 764 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Strona gminy, sołectwa
  7. ↑ Opis parafii na stronie diecezji

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Bohdan Baranowski - Instrukcje gospodarcze dla dóbr magnackich i szlacheckich z XVII-XIX wieku Tom 1 - Wyd. Zakład Narodowy im Ossolińskich, 1958
  • Łódzkie studia etnograficzne Tomy 21-23 - Państwowe Wyd. Naukowe, Oddział w Łodzi, 1982
Gmina Żarnów
Miasto
Wsie
Części wsi
  • Chorzew
  • Czersko
  • Dwór (Myślibórz)
  • Dwór (Skórkowice)
  • Emilin
  • Fryszerka
  • Gajówka Marcinków
  • Gajówka Myślibórz
  • Górna Kolonia
  • Górna Wieś
  • Miedzna Bankowa
  • Olszyna
  • Piaski
  • Pod Górami
  • Pod Lasem
  • Pod Modrzewiną
  • Podgaje
  • Zalesie
Kolonia wsi
Przysiółki wsi
Nieoficjalne
części miasta

Herb gminy Żarnów

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcinków_(województwo_łódzkie)&oldid=74285015”