Topielica (demon): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne |
ilustracja |
||
| (Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 21 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Nimfa wodna (1905).jpg|mały|Nimfa wodna (1905) - obraz Marcina Wawrzenieckiego]] |
|||
{{źródła}} |
|||
'''Topielica''' – w wierzeniach słowiańskich złowrogi demon zamieszkujący zbiorniki wodne, uznawana za partnerkę [[Utopiec|topielca]]. Topielica była duszą młodej dziewczyny, która utopiła się z rozpaczy lub ze zgryzoty, bądź została celowo przez kogoś utopiona<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Barbara Podgórska, Adam Podgórski |tytuł = Wielka księga demonów polskich: leksykon i antologia demonologii ludowej |data = 2005 |data dostępu = 2024-07-15 |isbn = 978-83-89375-40-7 |miejsce = Katowice |wydawca = Kos}}</ref>. Wierzenia dotyczące topielic pochodzą głównie z dorzecza Bugu i Narwi<ref name=":1">{{Cytuj |autor = Paweł Zych, Witold Vargas |tytuł = Bestiariusz słowiański: część pierwsza i druga |data = 2022 |data dostępu = 2024-07-15 |isbn = 978-83-7576-620-2 |wydanie = Wydanie I, dodruk |opis = Legendarz |miejsce = Olszanica |wydawca = Bosz |s = 384}}</ref>. |
|||
'''Topielica''' ([[wodnica]], [[brodawica]], [[wodjanicha]]) - [[demon]] słowiański rodzaju żeńskiego, jedna z [[rusałka|rusałek]]. Topielice zamieszkiwały zbiorniki wodne: [[jezioro|jeziora]], [[rzeka|rzeki]], [[bagno|bagna]]. Swoim pięknym ciałem i urokliwym śpiewem wabiły kąpiacych się mężczyzn, by pozbawić ich życia (stąd nazwa 'topielica'). Topielice ukazywały się głównie w czasie pęłni księżyca. Według wierzeń słowiańskich żywiły się promieniami światła księżycowego. W czasie zimy przebywały w zbiornikach wodnych. Od wiosny do jesieni przesiadywały na nadbrzeżnych drzewach, których gałęzie zwisały nad taflą wody. Czasami można było je zobaczyć, gdy czesały swoje długie włosy. Topielice (wodnice) libiły tańczyć i spiewać. Jeśli ujrzały człowieka, to otaczały go kręgiem i porywały do zabawy. Nieszczęsnik musiał tańczyć, dopóki nie umarł z wyczerpania. Zapewniały [[rybak]]om dobre połowy lub niszczyły sieci i wywracały łodzie - w zależności od humoru. W wierzeniach Słowian południowych (brodawica) to demony raczej przyjazne i nie czyniące nikomu krzywdny. Wśród Słowian północnych (wodjanicha) miały opinię raczej złą - torturowały i uśmiercały ludzi. |
|||
Topielice ukazywały się pod postacią młodych dziewczyn z długimi jasnymi włosami<ref name=":0" />, które wydawały cudowne dźwięki<ref name=":1" />. Wołaniem o pomoc lub śpiewem wabiły młodych mężczyzn, których następnie topiły<ref name=":0" />. Potrafiły też zmusić do wejścia do wody, kiedy było na to za zimno lub za ciepło, w wyniku czego mężczyzna umierał<ref name=":1" />. |
|||
Topielice - w wierzaniach [[Słowianie|Słowian]] - niezwykle piękne i młode dziewczęta, nagie lub ubrane w białe szaty i jasnozielone spódniczki, o cerze bladej i długich włosach, nosiły na głowach wianki z ziół lub złote przepaski. Topielicom składano ofiary z jajek. Wierzono, że można się ustrzec przed nimi przez wiązanie wstążek na drzewach, których gałęzie zwisały nad wodą. |
|||
Można było uchronić się przed urokiem topielicy, nosząc przy sobie gałązkę jarzębiny. Nie oznaczało to jednak pełnego bezpieczeństwa, ponieważ niekiedy topielice ciągnęły ofiary do wody siłą<ref name=":1" />. |
|||
| ⚫ | |||
== Zobacz też == |
|||
| ⚫ | |||
*[[rusałka]] |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
*Podgórscy B. i A., ''Wielka Księga Demonów Polskich - leksykon i antologia demonologii ludowej'', Wydawnictwo KOS, Katowice 2005. {{ISBN|83-89375-40-0}} |
|||
{{Religia i mitologia Słowian}} |
|||
[[Kategoria:Demony słowiańskie]] |
[[Kategoria:Demony słowiańskie]] |
||
Aktualna wersja na dzień 20:40, 30 lip 2024
.jpg)
Topielica – w wierzeniach słowiańskich złowrogi demon zamieszkujący zbiorniki wodne, uznawana za partnerkę topielca. Topielica była duszą młodej dziewczyny, która utopiła się z rozpaczy lub ze zgryzoty, bądź została celowo przez kogoś utopiona[1]. Wierzenia dotyczące topielic pochodzą głównie z dorzecza Bugu i Narwi[2].
Topielice ukazywały się pod postacią młodych dziewczyn z długimi jasnymi włosami[1], które wydawały cudowne dźwięki[2]. Wołaniem o pomoc lub śpiewem wabiły młodych mężczyzn, których następnie topiły[1]. Potrafiły też zmusić do wejścia do wody, kiedy było na to za zimno lub za ciepło, w wyniku czego mężczyzna umierał[2].
Można było uchronić się przed urokiem topielicy, nosząc przy sobie gałązkę jarzębiny. Nie oznaczało to jednak pełnego bezpieczeństwa, ponieważ niekiedy topielice ciągnęły ofiary do wody siłą[2].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Barbara Podgórska, Adam Podgórski, Wielka księga demonów polskich: leksykon i antologia demonologii ludowej, Katowice: Kos, 2005, ISBN 978-83-89375-40-7 [dostęp 2024-07-15].
- ↑ a b c d Paweł Zych, Witold Vargas, Bestiariusz słowiański: część pierwsza i druga, Wydanie I, dodruk, Legendarz, Olszanica: Bosz, 2022, s. 384, ISBN 978-83-7576-620-2 [dostęp 2024-07-15].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Podgórscy B. i A., Wielka Księga Demonów Polskich - leksykon i antologia demonologii ludowej, Wydawnictwo KOS, Katowice 2005. ISBN 83-89375-40-0
