Przejdź do zawartości

Województwo dolnośląskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
(Pokaż wszystkie zmiany oczekujące na przejrzenie)
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Gieroj (dyskusja | edycje)
589 edycji
Anulowanie wersji nr 29886145 autora OpŚląsk Wrocław . Masz rację, poprawiłem niefortunne sformuowanie. Aktualna tabela po sezonie 2010/2011 z portalu 90minut.pl wskazuje, że Śląsk jest 10, Zagłębie 11.
Op (dyskusja | edycje)
3900 edycji
→Piłka nożna: aktualnie Śląsk jest już na miejscu 9 !
Linia 221: Linia 221:
== Sport ==
== Sport ==
=== Piłka nożna ===
=== Piłka nożna ===
Najbardziej znanym klubem piłkarskim województwa jest [[Śląsk Wrocław (piłka nożna)|Śląsk Wrocław]] - znajdujący się obecnie na dziewiątym miejscu w
Największe sukcesy w piłkarskiej [[Ekstraklasa_w_piłce_nożnej|Ekstraklasie]] odnosiły dwa dolnośląskie kluby: [[Śląsk Wrocław (piłka nożna)|Śląsk Wrocław]] - Mistrz Polski w 1977 roku i [[KGHM Zagłębie Lubin]] - Mistrz Polski w latach 1991 i 2007, sklasyfikowane odpowiednio na 10 i 11 miejscu w [[Tabela wszech czasów Ekstraklasy|tabeli wszech czasów Ekstraklasy]]<ref>http://www.90minut.pl/strona.php?id=rozgrywki_mp_tabela</ref>.
[[Tabela wszech czasów Ekstraklasy|tabeli wszech czasów ekstraklasy]]. Na miejscu 11 znajduje się [[KGHM Zagłębie Lubin]].


== Administracja i polityka ==
== Administracja i polityka ==

Wersja z 23:50, 20 lut 2012

{{{nazwa}}}
— {{{jednostka}}} —
[[Plik:{{{herb}}}| 100x130px| alt=Herb | class=mw-no-invert]] [[Plik:{{{flaga}}}| 100x130px| alt=Flaga | class=mw-no-invert]]
[[Herb {{{dopełniacz nazwy}}}|Herb]] [[Flaga {{{dopełniacz nazwy}}}|Flaga]]
Państwo

 Polska

Siedziba wojewody

{{{stolica}}}

Wojewoda

Aleksander Skorupa

Siedziba sejmiku

{{{siedziba sejmiku}}}

Marszałek

Rafał Jurkowlaniec

Powierzchnia ({{{rok powierzchni}}})

{{{powierzchnia}}} km²

Populacja ({{{rok ludności}}})
• liczba ludności


{{{liczba ludności}}}

• gęstość

{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Podział administracyjny
[[Plik:{{{plan}}}|240x240px|alt=Plan {{{dopełniacz nazwy}}}|{{{opis planu}}}]]
{{{opis planu}}}
Liczba miast na prawach powiatu

{{{liczba powiatów (M)}}}

Liczba powiatów

{{{liczba powiatów}}}

Liczba gmin miejskich

{{{liczba gmin (M)}}}

Liczba gmin miejsko-wiejskich

{{{liczba gmin (MW)}}}

Liczba gmin wiejskich

{{{liczba gmin (W)}}}

Położenie na mapie Polski
[[Plik:{{{mapa Polski}}}|240x240px|alt=Położenie na mapie Polski|]]
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
[[commons:{{{commons}}}|Multimedia w Wikimedia Commons]]
Informacje w Wikipodróżach

Województwo dolnośląskie – jednostka podziału administracyjnego Polski, jedno z 16 województw ze stolicą we Wrocławiu. Zostało utworzone w 1999 roku z ziem poprzednich województw wrocławskiego, legnickiego, jeleniogórskiego, wałbrzyskiego i części leszczyńskiego oraz kaliskiego. Województwo to jest położone na południowym zachodzie kraju, obejmując znaczną część historycznego Śląska (Dolny Śląsk) i wschodnie Łużyce Górne.

Geografia

Najwyższym punktem jest wierzchołek Śnieżki. Największym jeziorem jest Jezioro Mietkowskie.

Położenie

Graniczy z:

Miasta

Największym miastem jest Wrocław.

W województwie dolnośląskim jest 91 miast, w tym 3 miasta na prawach powiatów.

1. Jelenia Góra (miasto na prawach powiatu)
2. Legnica (miasto na prawach powiatu)
3. Wrocław (miasto na prawach powiatu)
4. Bardo
5. Bielawa
6. Bierutów
7. Bogatynia
8. Boguszów-Gorce
9. Bolesławiec
10. Bolków
11. Brzeg Dolny
12. Bystrzyca Kłodzka
13. Chocianów
14. Chojnów
15. Duszniki-Zdrój
16. Dzierżoniów
17. Gryfów Śląski
18. Góra
19. Głogów
20. Głuszyca
21. Jawor
22. Jaworzyna Śląska
23. Jedlina-Zdrój
24. Jelcz-Laskowice
25. Kamienna Góra
26. Karpacz
27. Kowary
28. Kudowa-Zdrój
29. Kąty Wrocławskie
30. Kłodzko

31. Leśna
32. Lubawka
33. Lubań
34. Lubin
35. Lubomierz
36. Lwówek Śląski
37. Lądek-Zdrój
38. Mieroszów
39. Milicz
40. Mirsk
41. Międzybórz
42. Międzylesie
43. Niemcza
44. Nowa Ruda
45. Nowogrodziec
46. Oborniki Śląskie
47. Oleśnica
48. Olszyna
49. Oława
50. Piechowice
51. Pieszyce
52. Pieńsk
53. Piława Górna
54. Polanica-Zdrój
55. Polkowice
56. Prochowice
57. Plik:POL Prusice COA.svg Prusice
58. Przemków
59. Radków
60. Siechnice

61. Sobótka
62. Stronie Śląskie
63. Strzegom
64. Strzelin
65. Syców
66. Szczawno-Zdrój
67. Szczytna
68. Szklarska Poręba
69. Ścinawa
70. Środa Śląska
71. Świdnica
72. Świebodzice
73. Świeradów-Zdrój
74. Świerzawa
75. Trzebnica
76. Twardogóra
77. Wałbrzych
78. Wiązów
79. Wleń
80. Wojcieszów
81. Wołów
82. Wąsosz
83. Węgliniec
84. Zawidów
85. Zgorzelec
86. Ziębice
87. Ząbkowice Śląskie
88. Złotoryja
89. Złoty Stok
90. Żarów
91. Żmigród

 Zobacz też: Miasta w Polsce (statystyki).

Demografia

Dane z 30 czerwca 2010 r.[1]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 2 877 121 100 1 498 844 52,1 1 378 277 47,9
powierzchnia 19 946,74 km²
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)		 144,24 75,14 69,09

Religia

 Osobny artykuł: Struktury wyznaniowe w województwie dolnośląskim.

Gospodarka

Szyb Zakładów Górniczych "Polkowice-Sieroszowice"

W 2008 r. produkt krajowy brutto woj. dolnośląskiego wynosił 103,5 mld zł, co stanowiło 8,1% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 107,6% średniej krajowej, co plasowało dolnośląskie na 3. miejscu względem innych województw[2].

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. dolnośląskiego w 1. kwartale 2011 r. wynosiło 3455,20 zł, co lokowało je na 4. miejscu względem wszystkich województw[3].

W końcu czerwca 2011 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 139,6 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 12,0% do aktywnych zawodowo[4].

Turystyka

W województwie znajdują się dwa parki narodowe

dwanaście parków krajobrazowych

  1. Książański Park Krajobrazowy
  2. Park Krajobrazowy Chełmy
  3. Park Krajobrazowy Dolina Baryczy
  4. Park Krajobrazowy Dolina Bystrzycy
  5. Park Krajobrazowy Dolina Jezierzycy
  6. Park Krajobrazowy Doliny Bobru
  7. Park Krajobrazowy Gór Sowich
  8. Park Krajobrazowy Sudetów Wałbrzyskich
  9. Przemkowski Park Krajobrazowy
  10. Rudawski Park Krajobrazowy
  11. Ślężański Park Krajobrazowy
  12. Śnieżnicki Park Krajobrazowy

oraz wiele obszarów objętych programem Natura 2000.

Największym miastem jest Wrocław - stolica województwa i historyczna stolica całego Śląska. W mieście znajduje się Hala Stulecia wpisana na listę UNESCO oraz wiele innych zabytków i atrakcji turystycznych.

Na liście UNESCO znajdują się również Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze.

Województwo słynie z bardzo dużej liczby zamków i pałaców, sporo z nich znajduje się w Kotlinie Jeleniogórskiej. Poza Kotliną znajdują się: Pałac w Bagnie, Zamek w Bolkowie, Pałac w Bożkowie, Zamek w Chobieni, Zamek w Chocianowcu, Pałac w Chocianowie, Zamek Piastowski w Chojnowie, Zamek Cisy, Pałac w Chwalimierzu, Zamek w Czerninie Górnej. Zamek Czocha, Zamek w Gorzanowie, Zamek w Gościszowie, Zamek Grodno, Zamek Grodziec, Zamek Gryf, Zamek w Górze, Zamek Homole, Dwór w Janowicach Wielkich, Zamek w Jaworze, Pałac Jedlinka, Zamek w Jelczu-Laskowicach, Zamek Grodztwo w Kamiennej Górze, Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim, Zamek Karpień, Zamek w Karpnikach, Zamek w Kliczkowie, Pałac w Kraskowie, Pałac w Krobielowicach, Książ, Zamek Książąt Głogowskich, Pałac w Krzyżowej, Zamek Piastowski w Legnicy, Zamek Leśna, Zamek w Lipie, Zamek w Międzylesiu, Pałac klasycystyczny w Miliczu, Zamek Nowy Dwór, Zamek oleśnicki, Zamek Sobieskich w Oławie, Zamek Owiesno, Zamek w Płakowicach, Zamek Podskale, Zamek w Prochowicach, Zamek w Przystroniu, Zamek Quingenburg, Zamek Radosno, Zamek w Radłówce, Pałac w Radomierzycach, Zamek Rajsko, Zamek w Ratnie Dolnym, Zamek Rogowiec, Zamek w Rokitnicy, Pałac w Skale, Zamek Sobótka-Górka, Zamek Stary Książ, Pałac w Stolcu, Zamek w Stoszowicach, Zamek Szczerba, Zamek w Urazie, Zamek w Warcie Bolesławieckiej, Pałac w Warmątowicach, Zamek Wleń, Zamek Wojnowice, Zamek w Wołowie, Zamek w Ząbkowicach Śląskich, Zamek Kapitanowo w Ścinawce Średniej, Zamek w Świeciu, Zamek Świny, Zamek w Żmigrodzie.

Godne uwagi są też Twierdza Kłodzko, Twierdza Srebrnogórska, sztolnie kompleksu Riese, Wambierzyce, Legnickie Pole, Oleśnica Mała, Opactwo Cystersów w Lubiążu, Opactwo Cysterskie w Krzeszowie, Henryków, Muzeum Górnictwa i Hutnictwa Złota w Złotym Stoku, Kopalnia Węgla Kamiennego Nowa Ruda, Świątynia Wang.

Województwo posiada skocznię narciarską Orlinek.

Szlaki turystyczne:

Sport

Piłka nożna

Najbardziej znanym klubem piłkarskim województwa jest Śląsk Wrocław - znajdujący się obecnie na dziewiątym miejscu w tabeli wszech czasów ekstraklasy. Na miejscu 11 znajduje się KGHM Zagłębie Lubin.

Administracja i polityka

Samorząd

 Osobny artykuł: Sejmik Województwa Dolnośląskiego.

Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Dolnośląskiego, składający się z 36 radnych[5]. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem. Siedzibą sejmiku województwa jest Wrocław[6].

Marszałkowie Województwa Dolnośląskiego:

Nr Marszałek województwa Okres urzędowania
od do
1 Jan Waszkiewicz (AWS)
1 stycznia 1999
2001
2 Emilian Stańczyszyn (UW)
2001
2003
3 Henryk Gołębiewski (SLD)
31.01.2003
25.08.2004
4 Paweł Wróblewski (PiS)
25.08.2004
7.12.2006
5 Andrzej Łoś (PO)
7.12.2006
3.03.2008
6 Marek Łapiński (PO)
3.03.2008
1.12.2010
7 Rafał Jurkowlaniec (PO)
1.12.2010

Administracja rządowa

Budynek Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu

Organem administracji rządowej jest Wojewoda Dolnośląski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Wrocław[6], gdzie znajduje się Dolnośląski Urząd Wojewódzki we Wrocławiu. Działają także 3 delegatury urzędu w Jeleniej Górze, Legnicy i Wałbrzychu[7][8].

Wojewodowie Dolnośląscy:

Nr Wojewoda Okres urzędowania Premier
od do
1 Witold Krochmal (-)
04.01.1999
22.10.2001
 Jerzy Buzek
2 Ryszard Nawrat (SLD-UP)
22.10.2001
21.03.2003
 Leszek Miller i Marek Belka
3 Stanisław Łopatowski (-)
31.03.2003
21.12.2005
4 Krzysztof Grzelczyk (PiS)
21.12.2005
29.11. 2007
 Kazimierz Marcinkiewicz
Jarosław Kaczyński
5 Rafał Jurkowlaniec
29.11.2007
1.12. 2010
 Donald Tusk
6 Aleksander Skorupa
28.12.2010

Podział administracyjny

 Osobny artykuł: Podział administracyjny województwa dolnośląskiego.
Zamek książąt głogowskich w Głogowie
Zamek Piastowski w Legnicy
Zamek Książ w Wałbrzychu
Ewangelicko-Augsburski Kościół Wang w Karpaczu

miasta na prawach powiatu:

  1. Jelenia Góra
  2. Legnica
  3. Wrocław

powiaty:

  1. powiat bolesławiecki
  2. powiat dzierżoniowski
  3. powiat głogowski
  4. powiat górowski
  5. powiat jaworski
  6. powiat jeleniogórski
  7. powiat kamiennogórski
  8. powiat kłodzki
  9. powiat legnicki
  10. powiat lubański
  11. powiat lubiński
  12. powiat lwówecki
  13. powiat milicki
  14. powiat oleśnicki
  15. powiat oławski
  16. powiat polkowicki
  17. powiat strzeliński
  18. powiat średzki
  19. powiat świdnicki
  20. powiat trzebnicki
  21. powiat wałbrzyski
  22. powiat wołowski
  23. powiat wrocławski
  24. powiat ząbkowicki
  25. powiat zgorzelecki
  26. powiat złotoryjski

Transport

Transport drogowy

Drogi krajowe w województwie dolnośląskim[9][10]
Droga Trasa Obecna długość w województwie [km] Uwagi
3E65 Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Polkowice – Lubin – Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce – granica państwa Czechy 161,7 km
S3 Świnoujście – Goleniów – Szczecin A6 (węzeł "Rzęśnica") – ... – Szczecin A6 (węzeł "Klucz") – Parnica – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – A4 (Legnica) – Bolków – Lubawka – granica państwa Czechy ?
A4E40 granica państwa – Jędrzychowice – Krzyżowa – Legnica – Wrocław – Opole – Gliwice – Katowice – Kraków – Tarnów – Rzeszów – Korczowa – granica państwa 138,7
5 Świecie – Bydgoszcz – Gniezno – Poznań – Leszno – Wrocław – Bolków – Lubawka – granica państwa z Czechami Czechy ?
S5 A1 (Grudziądz) – Bydgoszcz – Poznań – Leszno – A8 (Wrocław) ?
8 granica państwa z Czechami Czechy – Kudowa-Zdrój – Kłodzko – Wrocław – Oleśnica – Syców – Kępno – Wieluń – Bełchatów – Piotrków Trybunalski – Rawa Mazowiecka – Warszawa – Radzymin – Wyszków – Ostrów Mazowiecka – Zambrów – Białystok – Augustów – Budzisko – granica państwa z Litwą Litwa ?
A8 autostradowa obwodnica Wrocławia na odcinku A4 – Psie Pole 22,4 cała w obrębie województwa
S8 Wrocław (Psie Pole) – Kępno – Sieradz – A1 (Łódź) – ... – A1 (Piotrków Trybunalski) – Rawa Mazowiecka – Warszawa – Ostrów Mazowiecka – Zambrów – Choroszcz S19 ?
12 granica państwa z Niemcami Niemcy – Łęknica – Drożów 3 – Głogów – Leszno – Jarocin – Kalisz – Sieradz – Piotrków Trybunalski – Sulejów – Radom – Zwoleń – Puławy – Lublin – Dorohusk – granica państwa z Ukrainą Ukraina ?
15 Trzebnica – Milicz - Krotoszyn – Jarocin – Września – Gniezno – Strzelno – Inowrocław – Toruń – Ostróda ?
18 granica państwa – Olszyna – Golnice – Krzyżowa ?
A18 granica państwa – Olszyna – A4 ?
25 Bobolice – Biały Bór – Człuchów – Bydgoszcz – Inowrocław – Strzelno – Konin – Kalisz – Ostrów Wielkopolski – Oleśnica ? –
30 4 (węzeł "Zgorzelec") – Lubań – Gryfów Śląski – Pasiecznik – Jelenia Góra 67 cała w obrębie województwa
33 Kłodzko – Międzylesie – Boboszów – granica państwa 41 cała w obrębie województwa
34 Świebodzice – Dobromierz ? –
35 granica państwa – Golińsk – Mieroszów – Wałbrzych – Świebodzice – Świdnica – Wrocław 88 cała w obrębie województwa
36 Prochowice – Lubin – Rawicz – Krotoszyn – Ostrów Wielkopolski ?
39 Łagiewniki – Strzelin – Brzeg – Namysłów – Kępno ?
46 Kłodzko – Nysa – Opole – Lubliniec – Częstochowa – Szczekociny ? –
94 4 (węzeł "Zgorzelec") – Bolesławiec – Krzywa – Chojnów – Legnica – Prochowice – Wrocław – Brzeg – Opole – Strzelce Opolskie – Toszek – Pyskowice – Bytom – Będzin – Sosnowiec – Dąbrowa Górnicza – Olkusz – Kraków 7 – ... – Kraków 4 – Targowisko 4 ? –

Transport kolejowy

Największą stacją jest Wrocław Główny, stanowiący główny punkt Wrocławskiego Węzła Kolejowego.

Na innych trasach kolejowych w Sudetach znajdują się obiekty inżynieryjne, np: Kolej Izerska, Tunel pod Małym Wołowcem, Tunel pod Sajdakiem, Tunel w Świerkach, Czarny Most w Nowej Rudzie czy wiadukt w Ludwikowicach Kłodzkich.

linie kolejowe (normalnotorowe) czynne

Uwaga: długość linii i lata budowy podane kursywą dotyczą wyłącznie odcinka w granicach województwa dolnośląskiego

koleje wąskotorowe (nieczynne)


Transport lotniczy

Regiony partnerskie

Lista regionów z którymi samorząd województwa podjął współpracę, podpisał umowę partnerską[11]:

Niemcy Saksonia – od 17.09.1999

Francja Alzacja – od 17.12.1999

Niemcy Dolna Saksonia – od 24.08.2000

Szwecja Västmanland – od 22.09.2001

Dania Ringkjøbing – od 24.10.2001

Ukraina Obwód Dniepropietrowski – od 27.09.2002

Czechy Kraj Liberecki – od 25.02.2003

Czechy Kraj Pardubicki – od 22.04.2003

Ukraina Obwód Kirowohradzki – od 24.06.2003

Rosja Obwód Leningradzki – od 15.08.2003

Czechy Kraj hradecki – od 16.10.2003

Włochy Plik:Emilia-Romagna-Flag.png Emilia-Romania – od 10.09.2004

Wielka Brytania West Midlands – od 21.10.2004

Austria Styria – od 4.04.2005

Czechy Kraj Ołomuniecki – deklaracja o współpracy 26.09.2001

Stany Zjednoczone Connecticut Connecticut – deklaracja o współpracy 20.10.2003

Hiszpania Kastylia-León – list intencyjny 28.06.2004

Hiszpania Kraj Basków – list intencyjny 21.07.2006

Zobacz też

Szablon:Portal

  1. ↑ a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 r.. „Informacje i opracowania statystyczne”, 2010. Ireneusz Budzyński – kierujący. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. ISSN 1505-5507. [dostęp 2010-12-26]. (pol.). 
  2. ↑ Rocznik Statystyczny Województw 2010 (wybrane tablice). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-02-07, s. 86–87. ISSN 1230-5820.
  3. ↑ Obwieszczenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 30 maja 2011 r. (M.P. z 2011 r. nr 45, poz. 510)
  4. ↑ Bezrobotni oraz stopa bezrobocia wg województw, podregionów i powiatów (Stan na koniec czerwca 2011 r.). Główny Urząd Statystyczny, 2011-07-26. [dostęp 2011-08-21].
  5. ↑ Zarządzenie Nr 78 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 29 marca 2010 r. ws. ustalenia liczby radnych (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2010 r. Nr 63 poz. 966)
  6. ↑ a b (Art. 3.) Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
  7. ↑ (§3. ust 2. Statut DUW we Wrocławiu) Zarządzenie nr 79 Wojewody Dolnośląskiego z dnia 27 maja 2009 r. ws. nadania Statutu (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego z 2009 r., Nr 104, poz. 2131)
  8. ↑ Delegatury Urzędu. Dolnośląski Urząd Wojewódzki. [dostęp 2012-02-12].
  9. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2009 r. nr 187, poz. 1446)
  10. ↑ Zarządzenie Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 10.12.2009
  11. ↑ Współpraca z zagranicą. Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. [dostęp 2012-02-12].

Linki zewnętrzne

Miasta województwa dolnośląskiego
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Herb województwa dolnośląskiego

Województwo dolnośląskie
Miasta na prawach powiatu
Powiaty
Miasta
Inne zagadnienia

Szablon:Województwa

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Województwo_dolnośląskie&oldid=29942744”