Władysław Kucharski (minister): Różnice pomiędzy wersjami

Władysław Kucharski
Data i miejsce urodzenia	23 września 1884 ; Kraków, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	27 grudnia 1964 ; Kraków, Polska
	Minister byłej Dzielnicy Pruskiej
Okres	od 23 czerwca 1920; do 17 lipca 1921
Przynależność polityczna	Związek Ludowo-Narodowy
Poprzednik	Władysław Seyda
Następca	Juliusz Trzciński
	Minister przemysłu i handlu
Okres	od 28 maja 1923; do 1 września 1923
Poprzednik	Stefan Ossowski
Następca	Marian Szydłowski
	Minister skarbu
Okres	od 1 września 1923; do 15 grudnia 1923
Poprzednik	Hubert Linde
Następca	Władysław Grabski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 13:01, 13 maj 2022

Władysław Kucharski (ur. 23 września 1884 w Krakowie, zm. 27 grudnia 1964 tamże) – polski inżynier, ekonomista, działacz polityczny, przemysłowiec, poseł na Sejm I kadencji w II RP.

Życiorys

Urodził się w rodzinie robotniczej. Gimnazjum ukończył w Krakowie i podobnie w tym mieście, w 1903 roku, zdał maturę w Wyższej Szkole Realnej^[2]. Następnie odbył studia na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej. W czasie studiów wstąpił do Zetu, działał też w Towarzystwa Szkoły Ludowej (wiceprezes Zarządu Głównego). Po studiach przeniósł się do Krakowa, gdzie założył fabryczkę papy, następnie został współwłaścicielem dużej fabryki metalowej w Podgórzu. Był wówczas członkiem Rady Nadzorczej Ziemskiego Banku Kredytowego we Lwowie.

W czasie I wojny światowej był członkiem Komitetu Książęco-Biskupiego w Krakowie. Wstąpił do Ligi Narodowej. W październiku 1918 został zastępcą naczelnika wydziału aprowizacji Polskiej Komisji Likwidacyjnej.

Po odzyskaniu niepodległości w styczniu 1919 wstąpił do Związku Ludowo-Narodowego. Od stycznia do marca 1919, kierownik Wydziału Aprowizacyjnego w Komisji Rządzącej dla Galicji, Śląska Cieszyńskiego, Orawy i Spiszu. W marcu 1919 udał się do Paryża, gdzie podczas konferencji pokojowej zyskał zaufanie Romana Dmowskiego.

Od 23 czerwca 1920 do 17 lipca 1921 był kierownikiem ministerstwa, następnie ministrem do spraw byłej dzielnicy pruskiej.

W latach 1919–1927 członek Związku Ludowo-Narodowego, w latach 1922–1927 poseł na Sejm RP z listy Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej. Od 28 maja do 1 września 1923 minister przemysłu i handlu w rządzie Wincentego Witosa (tzw. rząd Chjenopiasta). Jako minister podpisał niekorzystną dla skarbu państwa umowę przekazującą kapitałowi francuskiemu (grupa kapitałowa Marcela Boussaca) odbudowane przez państwo po zniszczeniach wojennych Zakłady Żyrardowskie za ułamek wartości. Nakłady inwestycyjne państwa dokonane w latach 1919–1921 nie zostały zwaloryzowane pomimo hiperinflacji marki polskiej w czasie negocjacji i zawierania transakcji w 1923. Straty Skarbu wyniosły ponad 2,5 mln franków szwajcarskich – 99% nakładów poniesionych na odbudowę Zakładów^[3]. Od 1 września do 15 grudnia 1923 minister skarbu w tymże rządzie Witosa (po ustąpieniu ze stanowiska ministra skarbu Władysława Grabskiego), na okres jego urzędowania przypada hiperinflacja marki polskiej. Kucharski był rzecznikiem zahamowania hiperinflacji poprzez zaciągnięcie kredytów zagranicznych. Wobec braku możliwości ich uzyskania w październiku 1923 wysunął projekt zrównoważenia budżetu przez specjalny jednorazowy podatek majątkowy (zrealizowany później przez Władysława Grabskiego). W praktyce nie podjął żadnych działań dla zdławienia hiperinflacji.

Po upadku rządu Witosa i sformowaniu gabinetu Władysława Grabskiego został w 1924 obarczony publicznie winą za transakcję żyrardowską, w której straty skarbu państwa oceniono na minimum 500 tysięcy ówczesnych dolarów. W związku z aferą żyrardowską w grudniu 1924 Polska Partia Socjalistyczna złożyła wniosek o postawienie Władysława Kucharskiego przed Trybunałem Stanu. Wniosek nie uzyskał wymaganej większości (zabrakło kilku głosów). Z braku dowodów przestępstwa i wykorzystując przysługujący mu immunitet parlamentarny Kucharski nie poniósł odpowiedzialności karnej. Był to jeden z najpoważniejszych skandali – afer gospodarczych okresu przed przewrotem majowym. Kucharski przeszedł do działalności gospodarczej wycofując się z życia politycznego. Do 1939 zasiadał jako członek zarządów różnych towarzystw przemysłowych i spółek prawa handlowego.

Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (pas 59, rząd północny, miejsce 37).

Przypisy

↑ Do 24 lipca 1920 kierownik resortu (pełniący obowiązki)
↑ Grzegorz Małachowski (red.): W Krakowie przy Studenckiej: Księga Pamiątkowa wydana z okazji Jubileuszu 130-lecia V Liceum Ogólnokształcacego im. A. Witkowskiego w Krakowie. 1871-2001. Kraków: Oficyna Wydawnicza TEXT, 2001, s. 211. ISBN 83-88934-02-3.
↑ Szczegółowo referował to już ówcześnie Ludwik Kulczycki: „Zakłady te [Żyrardowskie] przeszły pod zarząd państwowy na mocy dekretu rządowego z dnia 16 grudnia 1918 r. Ponieważ były skutkiem wojny bardzo uszkodzone, przystąpiono do ich odbudowy; rząd poczynił różnymi czasy inwestycje, które wyniosły 47 250 000 marek polskich, czyli, w przeliczeniu, w kwietniu 1923 r. 2 586 000 franków szwajcarskich. W drugiej połowie roku 1923 oddano te zakłady w ręce prywatne i kapitaliści, tytułem zwrotu funduszów obróconych na inwestycje, zobowiązali się zapłacić 448 000 franków – taką sumę otrzymano, gdy przeliczono powtórnie marki na franki. Była to już poważna strata dla Skarbu, ale strata na tym się nie skończyła. Na zapłacenie owego funduszu właściciele Zakładów Żyrardowskich otrzymali kredyt państwowy w wysokości 22 miliardów marek, co odpowiadać miało 448 000 franków. Lecz i tego kredytu nie zwaloryzowano. Dzięki temu rząd, jako zwrot udzielonego kredytu, otrzymał w styczniu 1924 r. 18 800 franków. (…) Po przejściach wojennych nasz przemysł niewątpliwie potrzebował odbudowy i pomoc państwa była rzeczą nieodzowną. Ale pomoc jest inną rzeczą, inną zaś rabunek grosza publicznego. Kredyt nie zwaloryzowany był bowiem takim rabunkiem.” Ludwik Kulczycki, Wstęp do: Tadeusz Szturm de Sztrem, Żywiołowość w opodatkowaniu: podatek inflacyjny, Warszawa 1924 Wyd. Instytut Gospodarstwa Społecznego, s. 16-17 i 20.

Bibliografia

Zbigniew Landau: Władysław Kucharski, biogram w : Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, pod red. Antoniego Mączaka, Warszawa 1981, Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, ISBN 83-214-0185-6, s. 399.
Zbigniew Landau, Jerzy Tomaszewski, Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939 w czterech tomach. T. 1, W dobie inflacji 1918-1923 Warszawa, Wyd. Książka i Wiedza, 1967.
Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994,

Zobacz też

Afera żyrardowska

[1] Do 24 lipca 1920 kierownik resortu (pełniący obowiązki)

[2] Grzegorz Małachowski (red.): W Krakowie przy Studenckiej: Księga Pamiątkowa wydana z okazji Jubileuszu 130-lecia V Liceum Ogólnokształcacego im. A. Witkowskiego w Krakowie. 1871-2001. Kraków: Oficyna Wydawnicza TEXT, 2001, s. 211. ISBN 83-88934-02-3.

[3] Szczegółowo referował to już ówcześnie Ludwik Kulczycki: „Zakłady te [Żyrardowskie] przeszły pod zarząd państwowy na mocy dekretu rządowego z dnia 16 grudnia 1918 r. Ponieważ były skutkiem wojny bardzo uszkodzone, przystąpiono do ich odbudowy; rząd poczynił różnymi czasy inwestycje, które wyniosły 47 250 000 marek polskich, czyli, w przeliczeniu, w kwietniu 1923 r. 2 586 000 franków szwajcarskich. W drugiej połowie roku 1923 oddano te zakłady w ręce prywatne i kapitaliści, tytułem zwrotu funduszów obróconych na inwestycje, zobowiązali się zapłacić 448 000 franków – taką sumę otrzymano, gdy przeliczono powtórnie marki na franki. Była to już poważna strata dla Skarbu, ale strata na tym się nie skończyła. Na zapłacenie owego funduszu właściciele Zakładów Żyrardowskich otrzymali kredyt państwowy w wysokości 22 miliardów marek, co odpowiadać miało 448 000 franków. Lecz i tego kredytu nie zwaloryzowano. Dzięki temu rząd, jako zwrot udzielonego kredytu, otrzymał w styczniu 1924 r. 18 800 franków. (…) Po przejściach wojennych nasz przemysł niewątpliwie potrzebował odbudowy i pomoc państwa była rzeczą nieodzowną. Ale pomoc jest inną rzeczą, inną zaś rabunek grosza publicznego. Kredyt nie zwaloryzowany był bowiem takim rabunkiem.” Ludwik Kulczycki, Wstęp do: Tadeusz Szturm de Sztrem, Żywiołowość w opodatkowaniu: podatek inflacyjny, Warszawa 1924 Wyd. Instytut Gospodarstwa Społecznego, s. 16-17 i 20.

[4] 24 lipca 1920 jako kierownik resortu

[1]

[2]

[3]

[A]

@@ Linia 55: / Linia 55: @@
 Po upadku rządu Witosa i sformowaniu [[drugi rząd Władysława Grabskiego|gabinetu Władysława Grabskiego]] został w 1924 obarczony publicznie winą za [[afera żyrardowska|transakcję żyrardowską]], w której straty skarbu państwa oceniono na minimum 500 tysięcy ówczesnych dolarów. W związku z aferą żyrardowską w grudniu 1924 [[Polska Partia Socjalistyczna]] złożyła wniosek o postawienie Władysława Kucharskiego przed [[Trybunał Stanu|Trybunałem Stanu]]. Wniosek nie uzyskał wymaganej większości (zabrakło kilku głosów). Z braku dowodów przestępstwa i wykorzystując przysługujący mu immunitet parlamentarny Kucharski nie poniósł odpowiedzialności karnej. Był to jeden z najpoważniejszych skandali – afer gospodarczych okresu przed [[przewrót majowy|przewrotem majowym]]. Kucharski przeszedł do działalności gospodarczej wycofując się z życia politycznego. Do 1939 zasiadał jako członek zarządów różnych towarzystw przemysłowych i spółek prawa handlowego.
+Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (pas 59, rząd północny, miejsce 37).
 == Przypisy ==

W dniu zaprzysiężenia	Władysław Grabski Kazimierz Bartel Franciszek Bujak Witold Chodźko Jan Fryderyk Heurich p.o. Władysław Kucharski p.o. Józef Kuczyński p.o. Józef Leśniewski Tadeusz Łopuszański Jan Morawski p.o. Gabriel Narutowicz Antoni Olszewski p.o. Eustachy Sapieha Stanisław Śliwiński Ludwik Tołłoczko
Późniejsi członkowie rządu	Wiesław Chrzanowski

W dniu zaprzysiężenia	Wincenty Witos Kazimierz Bartel Witold Chodźko Wiesław Chrzanowski Ignacy Daszyński Władysław Grabski Jan Fryderyk Heurich p.o. Władysław Kucharski Józef Leśniewski Gabriel Narutowicz Stanisław Nowodworski Edward Pepłowski Juliusz Poniatowski Maciej Rataj Eustachy Sapieha Leopold Skulski Władysław Stesłowicz Stanisław Śliwiński
Późniejsi członkowie rządu	Ludwik Darowski Jan Dąbski p.o. Bolesław Grodziecki Władysław Leon Grzędzielski Jan Stanisław Jankowski Zygmunt Jasiński Jan Michalski Stefan Przanowski Władysław Raczkiewicz Józef Raczyński Konstanty Skirmunt Bronisław Sobolewski Kazimierz Sosnkowski Jan Kanty Steczkowski Jan Stefan Stoiński Juliusz Trzciński Ignacy Weinfeld p.o.

W dniu zaprzysiężenia	Wincenty Witos Stanisław Głąbiński Jerzy Bujalski p.o. Ludwik Darowski Jerzy Gościcki Władysław Grabski Leon Karliński Władysław Kiernik Władysław Kucharski Jan Łopuszański Jan Moszczyński Stanisław Nowodworski Aleksander Osiński p.o. Marian Seyda
Późniejsi członkowie rządu	Alfred Chłapowski Roman Dmowski Stanisław Grabski Wojciech Korfanty Hubert Linde Andrzej Nosowicz Stanisław Osiecki Stefan Smólski p.o. Stanisław Szeptycki Marian Szydłowski