Aleksander Osiński

Aleksander Osiński
Data i miejsce urodzenia	27 lutego 1870 ; Pilica
Data i miejsce śmierci	10 lutego 1956 ; Warszawa
	Kierownik Ministerstwa Spraw Wojskowych
Okres	od 28 maja 1923; do 13 czerwca 1923
Poprzednik	Kazimierz Sosnkowski
Następca	Stanisław Szeptycki
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Osiński
	generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	27 lutego 1870 ; Pilica, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	10 lutego 1956 ; Warszawa, Polska
	Przebieg służby
Lata służby	1889–1935
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Wojsko Polskie
Stanowiska	dowódca; • Wojska Polskiego na Ukrainie; • DOK IV,; Generalny Inspektor Piechoty WP,; dowódca; • 17 Dywizji Piechoty; • 1 Armii; • DOK V,; p.o. M.S.Wojsk.,; Inspektor Armii
Główne wojny i bitwy	rosyjska interwencja w Chinach; wojna rosyjsko-japońska; I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka
Późniejsza praca	senator II RP (IV i V kadencji),; prezes PCK
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Aleksander Osiński herbu Wąż (ur. 27 lutego 1870 w Pilicy, zm. 10 lutego 1956 w Warszawie)^[1] – senator w II RP i prezes Polskiego Czerwonego Krzyża, generał major Armii Imperium Rosyjskiego oraz generał dywizji Wojska Polskiego II RP, odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Życiorys

Był synem Antoniego i Katarzyny z Przesmyckich. W 1889 ukończył Oficerską Szkołę Piechoty w Petersburgu, zostając oficerem zawodowym w armii carskiej. Jako dowódca kompanii i batalionu uczestniczył w rosyjskiej interwencji w Chinach w latach 1900–1901. Podpułkownik z 1904. Podczas wojny rosyjsko-japońskiej 1904–1905 walczył na froncie mandżurskim. Pułkownik z 1913 i dowódca pułku. Podczas I wojny światowej brał udział w działaniach na froncie austriackim. Generał major z 1915 na stanowisku dowódcy brygady piechoty. W 1917 dowódca dywizji piechoty. Ranny na froncie i kilkakrotnie kontuzjowany. W lipcu 1917 był członkiem Komisji Wojskowej Polskiego Wojskowego Komitetu Wykonawczego^[2]. Po rewolucji październikowej włączył się aktywnie w formowanie Wojska Polskiego, powstającego z rozpadającej się armii carskiej, i czasowo przewodniczył Komisji Organizacyjnej przy rosyjskim Sztabie Generalnym. Organizator oddziałów polskich w Rosji, a następnie na Ukrainie. W kwietniu 1918 został nominowany przez Radę Regencyjną w Warszawie naczelnym dowódcą Wojska Polskiego na Ukrainie, co spowodowało, że znalazł się w konflikcie z gen. Eugeniuszem de Henning-Michaelisem.

W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego w randze generała podporucznika i mianowany dowódcą Okręgu Generalnego „Łódź”. Od sierpnia 1919 do lipca 1920 pełnił funkcję Generalnego Inspektora Piechoty przy Wodzu Naczelnym. Później, do stycznia 1921, był kolejno dowódcą: 17 Dywizji Piechoty, Grupy Operacyjnej, 1 Armii oraz przejściowo 3 Armii. 22 stycznia 1921 roku został mianowany dowódcą Okręgu Generalnego „Kraków”, a po jego przeformowaniu – Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie^[3]. Obowiązki dowódcy okręgu objął 10 lutego 1921 roku^[4].

Był członkiem Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego, a po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zasiadł w składzie Komisji Orzekającej Odznaki Naczelnego Polskiego Komitetu Wojskowego. 1 maja 1921 otrzymał awans na stopień generała porucznika, a w następnym roku został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z 1 czerwca 1919. Od lipca 1922 do lutego 1924 był szefem Administracji Armii, pełniąc jednocześnie (maj–czerwiec 1923) obowiązki kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych. Następnie, do czerwca 1926 sprawował funkcję Inspektora Szkół Wojskowych, zaś do października 1935 – Inspektora Armii. 4 października 1935 został przeniesiony w stan spoczynku.

Będąc na emeryturze, rozpoczął działalność polityczną. W 1935 został senatorem IV kadencji z m.st. Warszawy^[5]. 5 września 1936 prezydent Ignacy Mościcki powołał go do składu Kapituły Orderu Odrodzenia Polski, w ramach której został sekretarzem^[6]. W 1937 został szefem okręgu Obozu Zjednoczenia Narodowego, a w 1938 – senatorem V kadencji z nominacji Prezydenta Rzeczypospolitej (w wyborach parlamentarnych poniósł porażkę). W 1938 objął stanowisko prezesa Polskiego Czerwonego Krzyża.

Od sierpnia 1939 przebywał w Stanach Zjednoczonych. Po agresji Niemiec i Rosji na Polskę wyjechał z USA do Wielkiej Brytanii, a tam współkierował działaniami PCK jako Przewodniczący Rady Głównej (zarządzeniem z 12 listopada 1939 Ministra Spraw Wojskowych rządu RP na uchodźstwie, gen. Władysław Sikorskiego, został przewodniczącym zarządu PCK w czasie wojny^[7]). Organizował nadsyłanie paczek dla polskich jeńców osadzonych w Oflagu VII A Murnau^[8].

W lipcu 1947 powrócił do Polski. Osiadł w Warszawie, gdzie zmarł 10 lutego 1956. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A 15-2-1/2)^[9].

Życie prywatne

Żonaty z Marią Osińską (1874–1942)^[9]. Jego wnukiem był grafik Andrzej Heidrich^[10]

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (15 marca 1921)^[11]^[12]
Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)^[13]
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1934)^[14]^[11]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1921)^[15]
Krzyż Niepodległości (17 marca 1932)^[16]^[17]
Krzyż Walecznych (czterokrotnie, 1921)^[11]^[18]^[19]^[20]
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 11 lutego 1925^[21], 19 marca 1931^[22])
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[11]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[11]
Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
Odznaka ZHP „Wdzięczności”^[23]
Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia)^[11]
Wielki Oficer Orderu Leopolda (Belgia)^[11]
Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1934)^[24]^[11]
Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 1922)^[11]^[25]
Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)^[11]

Order Świętego Stanisława (Imperium Rosyjskie)
Order Świętej Anny (Imperium Rosyjskie)
Order Świętego Włodzimierza (Imperium Rosyjskie)^[26]
Order Świętego Jerzego IV klasy (Imperium Rosyjskie

Przypisy

↑ sejm-wielki.pl – Aleksander Osiński h. Wąż (pol.) [dostęp 2011-12-22].
↑ Henryk Bagiński, Wojsko Polskie na wschodzie 1914–1920, Warszawa 1921, s. 124.
↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1921 roku, s. 215.
↑ Rozkazy DOGen. Kraków ↓, Nr 19 z 10 lutego 1921 roku.
↑ Scriptor: Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936.
↑ Nowa Kapituła Orderu „Odrodzenia Polski”. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 221 z 26 września 1936.
↑ Dział urzędowy. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 12 listopada 1939 w sprawie działalności stowarzyszenia Polski Czerwony Krzyż w czasie wojny. „Monitor Polski”, s. 1, 268–270 z 1 grudnia 1939.
↑ Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 39.
↑ ^a ^b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-06-04] .
↑ Torańska T. i in.,Andrzej Heidrich. Projektant banknotów polskich, Warszawa 2011, s. 21.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 540.
↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2763 z 15 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 409).
↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 229, 11 listopada 1934.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.
↑ Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1932, s. 331.
↑ M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1936 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 35, poz. 1763).
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2027 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1533).
↑ „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666).
↑ M.P. z 1925 r. nr 46, poz. 183 „za pełną poświęcenia i z narażeniem życia niesioną pomoc w chwili wybuchu w cytadeli warszawskiej w dniu 13 października 1923 r.”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
↑ Wiesław Jan Wysocki, Andrzej Czesław Żak: Biskup Władysław Bandurski. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1997, s. 110. ISBN 83-87103-21-7.
↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 13/1934, s. 230, 231.
↑ Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 249).
↑ Aleksander Osiński. ipsb.pl. [dostęp 2014-09-29].

Bibliografia

Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Rozkazy Dowództwa Okręgu Generalnego Kraków. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2018-10-20].
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991.
H. P. Kosk, Generalicja polska, t. 2, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 2001.

Jura–Plilica – Gen. Aleksander Osiński.

Linki zewnętrzne

Aleksander Osiński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-29].

[SW-1] sejm-wielki.pl – Aleksander Osiński h. Wąż (pol.) [dostęp 2011-12-22].

[2] Henryk Bagiński, Wojsko Polskie na wschodzie 1914–1920, Warszawa 1921, s. 124.

[CITEREFDziennik_Personalny_MSWojsk.Nr_5_z_5_lutego_1921_roku,_s._215-3] Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1921 roku, s. 215.

[CITEREFRozkazy_DOGen._KrakówNr_19_z_10_lutego_1921_roku-4] Rozkazy DOGen. Kraków ↓, Nr 19 z 10 lutego 1921 roku.

[5] Scriptor: Sejm i Senat 1935–1940 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936.

[6] Nowa Kapituła Orderu „Odrodzenia Polski”. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 221 z 26 września 1936.

[7] Dział urzędowy. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 12 listopada 1939 w sprawie działalności stowarzyszenia Polski Czerwony Krzyż w czasie wojny. „Monitor Polski”, s. 1, 268–270 z 1 grudnia 1939.

[8] Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, s. 39.

[cmentarzekomunalne.com.pl-9] Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2020-06-04] .

[10] Torańska T. i in.,Andrzej Heidrich. Projektant banknotów polskich, Warszawa 2011, s. 21.

[sl-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 540.

[12] Dekret Wodza Naczelnego L. 2763 z 15 marca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 13, poz. 409).

[13] M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za wybitne zasługi na polu pracy społecznej”.

[14] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 229, 11 listopada 1934.

[15] Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 19.

[16] Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1932, s. 331.

[17] M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[18] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1936 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 35, poz. 1763).

[19] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2027 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1533).

[20] „W zamian za otrzymane wstążeczki biało-amarantowe b. armii gen. Hallera”, Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2097 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 42, s. 1666).

[21] M.P. z 1925 r. nr 46, poz. 183 „za pełną poświęcenia i z narażeniem życia niesioną pomoc w chwili wybuchu w cytadeli warszawskiej w dniu 13 października 1923 r.”.

[22] M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.

[23] Wiesław Jan Wysocki, Andrzej Czesław Żak: Biskup Władysław Bandurski. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1997, s. 110. ISBN 83-87103-21-7.

[dp34-24] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 13/1934, s. 230, 231.

[25] Decyzja Naczelnika Państwa L. 3625.22 G. M. I. z 1922 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 8, s. 249).

[26] Aleksander Osiński. ipsb.pl. [dostęp 2014-09-29].

[:1-27] Od 30.XI 1942 jako minister obrony narodowej po zmianie nazwy ministerstwa.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[A]

W dniu zaprzysiężenia	Wincenty Witos Stanisław Głąbiński Jerzy Bujalski p.o. Ludwik Darowski Jerzy Gościcki Władysław Grabski Leon Karliński Władysław Kiernik Władysław Kucharski Jan Łopuszański Jan Moszczyński Stanisław Nowodworski Aleksander Osiński p.o. Marian Seyda
Późniejsi członkowie rządu	Alfred Chłapowski Roman Dmowski Stanisław Grabski Wojciech Korfanty Hubert Linde Andrzej Nosowicz Stanisław Osiecki Stefan Smólski p.o. Stanisław Szeptycki Marian Szydłowski