Helena Patursson
 Helena Patursson, premiera "Veðurføst" | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
Súsanna Helena Patursson (ur. 27 sierpnia 1864 w Kirkjubøargarður, na Wyspach Owczych, zm. 12 grudnia 1916 tamże) – uważana za pierwszą feministkę i pisarkę swego kraju.
Jej rodzicami byli Poul Peder Patursson oraz Ellen Cathrine Djonesen. W swym rodzinnym domu wychowywała się tylko w latach młodości, gdzie pobierała prywatne lekcje, podobnie jak jej dwaj, słynni w swym kraju, głównie za swe skłonności narodowościowe oraz talenty pisarskie, bracia: Sverre Patursson oraz Jóannes Patursson. Brała udział w spotkaniu wigilijnym Wysp Owczych, które odbyło się w 1888 roku, a jego owocem było utworzenie w tym kraju ruchu narodowego, mającego na celu utrwalić odrębność od Danii. Rok później Helena napisała pierwszą sztukę w języku farerskim, Veðurføst, opowiadającą o wychowaniu kobiet na Wyspach oraz nauce rodzimego języka, który nie miał jeszcze wtedy oficjalnego statusu. W tym czasie napisała też Føringatíðindi (Dzieje Wysp Owczych) oraz Fuglaframi (Ptaki). Później wyjechała do Danii, gdzie nauczyła się robót ręcznych oraz gry na pianinie. W 1896 utworzyła w Kopenhadze unię żeńską. 8 lat później powróciła do swej ojczyzny, gdzie w 1905 roku utworzyła pierwszy magazyn pisany w języku farerskim, Oyggjarnar (Wyspy), przybliżający historię Wysp, w większości pisany z myślą o kobietach - choć nie tylko. Poza dziejami, znaleźć tam można było wiele artykułów zawierających opisy prac kobiecych, ich edukacji oraz roli w społeczeństwie, było tam też sporo przepisów kulinarnych, ściśle związanych z farerską kuchnią. Ukazywano tam nową relację między kobietami a mężczyznami, nie burząc jednocześnie rybackiej kultury Wysp, ale nadając jej nowy wymiar. Z powodu wysokiej popularności swych braci, Helena musiała zawiesić działanie gazety w 1908, jednak nie zakończyła swej pisarskiej kariery. Rok później wydała książkę Matreglur fyri hvørt hús (Dania Każdego Domu), która stała się pierwszą farerską książką kucharską. Druga książka, powstała w 1912, nazywała się Fríðka um búgvið. Pisarka zmarła w domu, w którym się urodziła, 12 grudnia 1916 roku.
Choć Súsanna Helena Patursson w swych czasach zniknęła w cieniu swych starszych braci, nigdy nie przestała walczyć o prawa kobiet w swym kraju. Jej ideały dały początek Kvinnufelagið (Unia Kobiet), partii politycznej utworzonej w 1952, dającej możliwość zaistnienia płci żeńskiej na arenie politycznej.
Zobacz też
