Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie
 nr rej. A/935/1559 z 16.03.1966
| |
 Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. M. J. Piłsudskiego 2 |
| Typ budynku | |
| Styl architektoniczny | |
| Ukończenie budowy |
XIV wiek |
| Ważniejsze przebudowy |
1536-1550, 1593, 1675-1677, 1700-1730, 1796 |
| Zniszczono |
1428, 1622 |
Położenie na mapie Nowej Rudy  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Zamek Stillfriedów w Nowej Rudzie – dawna rezydencja baronów von Stillfriedów, wzniesiona jako dwór obronny w końcu XIV w. w Nowej Rudzie.
Historia
Pierwsza historyczna wzmianka o zamku pochodzi z 1352 r. Podczas najazdu w 1428 r. spalony przez husytów. Rezydencja została rozbudowana na zamek w latach 1536–1550, 1593, 1633–1645 i 1675–1677 już za czasów Stillfriedów. Obecny kształt pochodzi z gruntownej przebudowy w latach 1700-1730 według projektu znanego włoskiego architekta Andrei Carove. Wtedy to rozebrano wieżę. Później znacznie przebudowany w 1796 r.; między innymi rozebrano przedzamcze i mury obronne. Friedrich August Stillfried 9 lipca 1810 r. sprzedał swoje ziemie wraz z zamkiem szwagrowi brata, hrabiemu Antonowi von Magnisowi z Bożkowa. Tak zakończył się 338-letni okres władania rodziny Stillfriedów nad Nową Rudą. W latach 1819–1868 w sali reprezentacyjnej odprawiane były nabożeństwa dla tutejszej wspólnoty ewangelickiej. Od lat 80. XIX w. zamek był siedzibą zarządu kopalń; po 1945 r. dyrekcji Kopalni Węgla Kamiennego Nowa Ruda, w latach 1954–1975 powiatu noworudzkiego, a do 2001 r. ZOZ. W 2004 r. przeszedł w ręce prywatne.
Właściciele
- 1472-1482 – Georg I von Stillfried und Rattonitz (zm. 1482)[1]
- 1482-1492 – Georg II von Stillfried und Ratienitz (1459-1492)[2]
- 1492-1518 – Georg III von Stillfried
- 1518-1524 Jakob von Stillfried und Rattonitz (1483-1524(9))[3]
- 1524-1518 – Georg IV von Stillfried
- 1560 – Georg V von Stillfried
- 1586 – Georg VI von Stillfried
- 1586-1615 – Henryk von Stillfried – Starszy (1519-1615)[4]
- 1605-1609 – Jan (Hans) von Stillfried Rattonitz (1549-1609)[5]
- 1609-1620 – Tobias Stillfried von Rattonitz (1580-1620)[6]
- 1628-1658 – Hans Bernhard Stillfried von Rattonitz (1615-1658)[7]
- 1658-1669 – Bernhard II von Stillfried
- 1669-1702 – Bernhard III von Stillfried und Rattonitz (1641-1702)[8]
- 1702-1720 – Raymund Erdmann Anton baron Stillfried von Rattonitz (1672-1720)[9]
- 1720-1739 – Johann Joseph I baron Stillfried von Rattonitz ((1695-1739)[10]
- 1739-1761 – Anna von Stillfried hrabina von Salburg (1703-1761)[11], żona Johanna Josepha I
- 1773-1796 – Michael Raymund baron Stillfried und Rattonitz (1730-1796)[12]
- 1790-1808 – Friedrich Stillfried und Rattonitz[13] (1763-1808)
- 1796-1803 – Johann Joseph II, hrabia Stillfried und Rattonitz (1762-1805)[14]
Architektura
Okazały zamek czteroskrzydłowy z wewnętrznym dziedzińcem wznosi się na krawędzi skarpy górnego miasta. Budynek posiada pięcioosiowy dwukondygnacyjny ryzalit dzielony pilastrami z salą półtorakondygnacyjną na piętrze; gładkie elewacje, okna w opaskach z naczółkami, nad oknami okulusy. Pozostałe skrzydła nakryte są łamanymi dachami.
Rezydencie Stillfriedów
Przypisy
- ↑ Georg I von Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Georg II. von Ratienitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Jakob von Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Heinrich, count Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Johann Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 13.04.2015].
- ↑ Tobias, count Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 13.04.2015].
- ↑ Hans Bernhard, count Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 13.04.2015].
- ↑ Bernhard III von Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 13.04.2015].
- ↑ Raymund Erdmann Anton Freiherr Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Johann Joseph I. Freiherr Stillfried von Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Anna von Salburg. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Michael Raymund Freiherr Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Friedrich Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
- ↑ Johann Joseph II., count Stillfried und Rattonitz. www.geneall.net. [dostęp 14.04.2015].
Bibliografia
- Nowa Ruda studium historyczno-urbanistyczne, T. 2, Iwona Rybka-Ceglecka; współpraca przy katalogu zabytków Magdalena Kirycz, Beata Sebzda; archeologia Maria Sikorska, Donata Wiśniewska; plansze Emilia Dymarska, Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego, Wrocław, 2001, s. 30-34
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie, T. 11, pod red. Marka Staffy, Wrocław: Wyd. I-Bis 1995, s. 269-2, ISBN 83-85773-12-6
- Behan Andrzej, Nowa Ruda: przewodnik historyczno-turystyczny, Wydawnictwo Maria, Nowa Ruda 2006, s. 107-111, ISBN 83-60478-08-2
- Nowa Ruda przewodnik, zespół redakcyjny, FOZN, Nowa Ruda 2006, ss. 68-71.
