Józef Regulski-Falk

Józef Regulski-Falk
Imię i nazwisko urodzenia	Józef Franciszek Ignacy Regulski-Falk
Data i miejsce urodzenia	7 października 1773 ; Wielkolas
Data i miejsce śmierci	24 lipca 1851 ; Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz Powązkowski; w Warszawie
Zawód, zajęcie	wojskowy
Narodowość	polska
Stanowisko	szef sztabu 2 Pułku Legii Nadwiślańskiej,; komendant Korpusu Kadetów w Kaliszu
Rodzice	Feliks Regulski,; Anna z Górskich
Małżeństwo	Bibianna z Podczaskich
	Odznaczenia

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 1 lis 2024, była oparta na tej wersji.

Józef Franciszek Ignacy Regulski-Falk herbu Rawicz (ur. 7 października 1773 w Wielkolasie, zm. 24 lipca 1851 w Warszawie) – polski wojskowy u schyłku I Rzeczypospolitej, potem Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, Kawaler Cesarstwa Francuskiego.

Życiorys

Rodzina Regulskich (przydomek: Falk – nie przez wszystkich potomków rodu używany) to – według Konarskiego – prastary ród szlachecki z Mazowsza, wywodzący się od Wrszowców, który zanotowano w 1421 jako właścicieli wsi Reguły koło Warszawy (Konarski przypisuje im herb Rawicz, zaś Polski Słownik Biograficzny, zapewne błędnie, myląc ich z Ciołek-Regulskimi, herb Ciołek). W XVIII wieku ród był już zubożały i jego członkowie musieli pracować jako urzędnicy państwowi i zawodowi wojskowi. Ojciec Józefa – Feliks, żonaty z Anną z Górskich, był adwokatem przy sądach w Lublinie. Jego krewny Jan był nadwornym medalierem króla Stanisława Augusta.

Regulski uczęszczał do szkół w Krzemieńcu i Warszawie, następnie wstąpił w 1790 do wojsk koronnych. Brał udział w insurekcji kościuszkowskiej jako adiutant gen. Grochowskiego. W latach 1797–1805 był oficerem Legionów Dąbrowskiego i brał m.in. udział w bitwie pod Castelfranco. W latach 1807–1811 służył w stopniu pułkownika m.in. jako szef sztabu 2 Pułku Piechoty Legii Nadwiślańskiej i walczył w jego szeregach w Hiszpanii, m.in. w bitwie pod Toledo i dwóch oblężeniach Saragossy. Otrzymał w tych latach ordery Virtuti Militari i Legii Honorowej, a w roku 1812 (31 marca) – dziedziczny tytuł: "Kawaler Cesarstwa Francuskiego" (fr. Chevalier de l'Empire), zabezpieczony dożywotnią, roczną rentą w wysokości 2000 franków.

W 1812 Regulski brał pod rozkazami Murata udział w wojnie rosyjskiej Napoleona, w 1813 w bitwie pod Lipskiem, po której dostał się do niewoli austriackiej. Po powrocie do Polski w 1814 został mianowany (jako następca teścia, Wincentego Podczaskiego) komendantem Korpusu Kadetów w Kaliszu, przyznano mu także prawo noszenia tytułu: "Kawaler Państwa Francuskiego" z herbem Falk, zapewne odmiany herbu Rawicz (jednakże Pawliszczew podaje zupełnie inną postać herbu^[1]). Odznaczony Orderem Świętego Stanisława III klasy w 1819 roku i IV klasy w 1815 roku^[2]. W latach 1820–1824 Regulski został usunięty ze stanowiska komendanta K. K., ale pozostał w Kaliszu jako dyrektor nauk tej uczelni i pełniący przez rok 1820 obowiązki komendanta, gdyż nowy przełożony, gen. Józef Wasilewski, stanowiska nie objął. Regulski przeszedł w maju 1826 na emeryturę i osiedlił się w Warszawie. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 30 lat służby^[3].

Po wybuchu powstania listopadowego Falk-Regulski działał najpierw w komisji ustalającej m.in. sprawy lazaretu rosyjskiego, później w dziale zaopatrzenia i na koniec w sztabie gen. Krukowieckiego. Po upadku powstania złożył ponownie przysięgę wierności wobec cara.

Rodzina

Józef Regulski był żonaty z Bibianną Podczaską, h. Rola, i miał z nią syna i dwie córki, urodzonych w Kaliszu. Jego czterej prawnukowie w linii męskiej: Józef (1886–1973), Bronisław (1886–1961), generał Wojska II RP i PSZ, Janusz (1887–1983), ekonomista i Tadeusz (1896–1971), ekonomista, organizator warszawskiej EKD, osiągnęli znaczące pozycje w II RP. Spośród jego praprawnuków wyróżnił się syn Janusza, prof. Jerzy Regulski (1924–2015).

Coda

Pułkownik Regulski został pochowany na warszawskich Powązkach, jak podaje Szenic: "w ziemi bez pomnika", umieszczając jednocześnie jego mogiłę w Indeksie ustalonych grobów pod 16, IV^[4]. W tym samym grobowcu spoczywa wnuk Józefa Regulskiego – Juliusz (zm. 1924), ojciec Bronisława, Janusza, Józefa i Tadeusza.

Przypisy

↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - Nikołaj Iwanowicz Pawliszczew, Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego, tom 2, str. 29, Warszawa 1853
↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. XI, nr 3, Warszawa 1932, s. 59.
↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
↑ Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF FALK REGULSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .

Bibliografia

Simon Konarski, Armorial de la noblesse polonaise titrée, Paris 1957
Polski Słownik Biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987
Janusz Regulski, Ród Werszowców-Rawiczów, gałąź Falk-Regulskich z Reguł Ziemi Warszawskiej. Linia Kawalerów Cesarstwa Francuskiego, Warszawa 1942, rp. w posiadaniu rodziny
Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1851-1890, Warszawa 1982

Linki zewnętrzne

Ogrody wspomnień - Józef Regulski-Falk

[1] Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - Nikołaj Iwanowicz Pawliszczew, Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego, tom 2, str. 29, Warszawa 1853

[2] Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. XI, nr 3, Warszawa 1932, s. 59.

[3] Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]

[4] Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF FALK REGULSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03] .

[1]

[2]

[3]

[4]