Nabróż
50°35′10″N 23°46′35″E/50,586111 23,776389
| wieś | |
 Sanktuarium w Nabrożu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
22-650[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LTM |
| SIMC |
0893877[5] |
Położenie na mapie gminy Łaszczów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
| 50°35′10″N 23°46′35″E/50,586111 23,776389[1]
| |
Nabróż – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Łaszczów[5][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Łaszczów[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 269 mieszkańców[8]. W skład sołectwa Nabróż wchodzi także kolonia Nabróż-Kolonia[7].
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Nabrożu-Kolonii[9].
Położenie i historia
Nabróż – wieś położona w północnej części gminy Łaszczów, w obrębie Grzędy Sokalskiej.
Dobra Nabroskie były własnością Drohojewskich, Rakowskich, później należały do Wincentego Rulikowskiego (innego, żyjącego później niż kasztelan). Pierwszy kościół założył w 1411 właściciel wsi Jan Sumik (Sumnik, Sząpnik)[10]. Na przełomie XIX i XX wieków we wsi była także cerkiew parafialna rusińska, cegielnia i szkółka początkowa[11]. 6 maja 1943, wraz z 15 ukraińskimi mieszkańcami wsi, bestialsko zamordowano proboszcza prawosławnego Sergiusza Zacharczuka[12], przez Kościół Prawosławny uznanego za męczennika[13].
17 maja 1944 r. pięć sotni UPA zaatakowało wieś Nabróż, która stanowiła ważne ogniwo obrony w linii polskiej obrony przed nacjonalistami ukraińskimi, atak został odparty przez partyzantów dowodzonych m.in. przez st.sierż. Jana Opiełkę ps. „Arab”. Ludność polska została w większości wobec zagrożenia ewakuowana za linię rzeki Huczwa. 19 maja 1944 r. atak nacjonalistów ukraińskich został ponowiony. Tym razem siły ukraińskie były w przewadze. Oddziały polskie poniosły straty i musiały wycofać się z bronionego terenu, zginęło wielu partyzantów oraz 27 osób cywilnych. Straty UPA to 30 zabitych i tyluż rannych nacjonalistów. Nabróż doszczętnie spłonął[14].
Sanktuarium NMP w Nabrożu
Sanktuarium Maryjne – kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, ufundowany przez Samuela Łaszcza w 1684 r. przebudowany w latach 1901-1905[15].
Największym skarbem parafii Nabróż jest Cudowny Wizerunek Matki Bożej Szkaplerznej obecnie znajdujący się w głównym ołtarzu. Ikona Nabroskiej Pani zapisuje się do katalogu miejsc i znaków odwołujących się do cudownego objawienia się Matki Bożej w XIII w. św. Szymonowi Stock w znaku szkaplerza świętego. Po przeprowadzonych badaniach naukowych w 2001 r. stwierdzono, że wizerunek obrazu Matki Bożej posiada malarskie warstwy z początku XVIII w. to jednak pod jego powłoką znajduje się twarz Maryi która odpowiada stylowi malunku z okresu XVII w. Pomimo takiego spojrzenia na obraz Matki Bożej z Nabroża, okazywana cześć nie uległa zmianie a doznawane łaski znalazły swoje dokumentalne potwierdzenie. Przed Koronacją Obraz został poddany konserwacji i odmalowaniu[16].
- Cmentarz
Około 100 m od kościoła zlokalizowany jest cmentarz parafialny na którym znajduje się wiele zabytkowych grobowców oraz nagrobków żeliwnych i kamiennych. Znajduje się tu murowana, późnoklasycystyczna kaplica grobowa Rakowskich z ok. 1850 roku. Jest to budowla prostokątna, przykryta dwuspadowym dachem, z przedsionkiem od tyłu, z którego prowadzi wejście do krypty. Ponadto grobowce rodzin: Kosteckich, Chrzanowskich i Świeżawskich - byłych właścicieli okolicznych włości[17].
Odpust
Jednym z ważniejszych wydarzeń regionu jest odpust odbywający się co roku 16 lipca.
W kościele nabroskim co najmniej od końca XVII wieku znajduje się obraz Matki Boskiej Szkaplerznej uznawany przez ludność za cudowny. Do tego wizerunku Matki Boskiej wędrują pielgrzymki z pobliskich miejscowości zwane kompaniami. Najstarsza i najbardziej znana jest kompania tyszowiecka. Ważnym dla parafii wydarzeniem była koronacja obrazu Matki Bożej Szkaplerznej w Nabrożu dokonana 13 lipca 2002 roku[18].
Obraz Matki Bożej Szkaplerznej. Nie jest znana dokładna data powstania obrazu, ani autor. Datuje się go na wiek XVIII. Przedstawia Madonnę w półpostaci, w prawej dłoni trzyma ona stylizowany kwiat, zaś lewą ręką obejmuje Dzieciątko, trzymając jednocześnie szkaplerz. Dzieciątko prawą dłoń unosi w geście wskazującym na Matkę Bożą, a w lewej trzyma księgę. Takie ujęcie ikonograficzne należy do typu Matki Bożej Szkaplerznej. Postacie obrazu charakteryzują się subtelnym modelunkiem twarzy. Przykryte są XIX wieczną drewnianą sukienką, pozłacaną i rzeźbioną. Na głowach Madonny i Dzieciątka znajdują się pozłacane korony, wykonane z metalu, mocno rzeźbione, wysadzane drobnymi, bezbarwnymi szkiełkami. Korony podklejane są jasnoczerwonym płótnem. Od wielu lat obraz ten otaczany jest szczególnym kultem wiernych. Świadczą o tym piesze pielgrzymki i liczne wota. Wśród nich znajduje się ok. 60 wot jeszcze z okresu wojen napoleońskich[15].
Galeria
-
Sanktuarium -
Wnętrze Nabróżsanktuarium -
Wnętrze -
Odpust -
Cmentarz w NabrożuNabróż -
Anioł przed sanktuarium
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 85286
- ↑ Wieś Nabróż w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-02], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-02].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 815 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b Strona gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Nabróż, gm. Łaszczów [online], genealogia.okiem.pl [dostęp 2024-02-18].
- ↑ Nabróż, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 850.
- ↑ Michał Bołtryk, Całe życie pani Kozy, „Przegląd Prawosławny” (Nr 4 (214)), marzec 2003.
- ↑ Marek Urbaniak FSC, Lubelscy święci. Męczennicy chełmscy i podlascy, „Tygodnik Niedziela” (9/2004).
- ↑ Jerzy Markiewicz, Partyzancki kraj, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1980, s. 336, ISBN 83-222-0195-8 (pol.).
- ↑ a b Nabróż [online], Wirtualne Roztocze, 30 sierpnia 2008 [zarchiwizowane z adresu 2009-01-15].
- ↑ [1] i [2] - Parafia w Nabrożu
- ↑ Cmentarz parafii p.w. Wniebowzięcia NMP, Nabróż, gmina Łaszczów [online], cmentarze24.pl [dostęp 2021-11-17] (pol.).
- ↑ Historia Nabroża [online], OSP Nabróż [zarchiwizowane z adresu 2013-01-26].
| Miasto | |
|---|---|
| Wsie | |
| Kolonie | |
| Osada | |
| Osada leśna | |
| Części miasta | |
| Integralne części wsi |
|
