Marian Seyda

Marian Seyda

Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1879 Poznań, Prowincja Poznańska, Królestwo Prus
Data i miejsce śmierci	17 maja 1967 Buenos Aires, Argentyna
Minister sprawiedliwości
Okres	od 20 lipca 1940 do 22 sierpnia 1941
Przynależność polityczna	Stronnictwo Narodowe
Poprzednik	Władysław Sikorski
Następca	Herman Lieberman
Minister spraw zagranicznych
Okres	od 28 maja 1923 do 27 października 1923
Przynależność polityczna	Związek Ludowo-Narodowy
Poprzednik	Aleksander Skrzyński
Następca	Roman Dmowski
Odznaczenia

Grób Mariana Seydy na Cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu

Marian Seyda (ur. 7 lipca 1879 w Poznaniu, zm. 17 maja 1967 w Buenos Aires) – polski polityk i publicysta związany z ruchem narodowym, w II RP poseł na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji, senator II i III kadencji, członek Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju z ramienia Stronnictwa Narodowego od 8 listopada 1939 roku.

Brat Zygmunta.

Życiorys

Już w gimnazjum należał do tajnej organizacji samokształceniowej „Czerwona Róża”, później przystąpił do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, a od połowy 1900 roku należał do Ligi Narodowej. W kilka lat później wszedł w skład Rady powstałej w 1905 roku w Poznaniu „Straży” – stowarzyszenia stawiającego sobie za cel obronę polskich interesów w państwie pruskim. Od początków XX wieku zajmował stanowisko komisarza Ligi Narodowej na zabór pruski.

Pod koniec 1915 roku z ramienia wielkopolskiej Narodowej Demokracji wyjechał do Szwajcarii, gdzie został współzałożycielem Centralnej Agencji Polskiej w Lozannie. Kiedy 15 sierpnia 1917 w Lozannie pod przewodnictwem Romana Dmowskiego utworzono Komitet Narodowy Polski, wszedł w jego skład. W 1919 roku był ekspertem do spraw politycznych przy delegacji na konferencję pokojową w Paryżu, członkiem Komisji Zaboru Pruskiego i członkiem Stałej Narady.

Powróciwszy do kraju zaangażował się w pracę polityczną jako poseł do Sejmu Ustawodawczego, gdzie był zastępcą przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych. Funkcję tę pełnił również później, gdy ponownie wszedł do Sejmu w 1922 roku. Kiedy w 1923 roku zawarto tzw. „pakt lanckoroński”, został ministrem spraw zagranicznych. Po zamachu majowym na stałe powrócił do pracy w prasie i od września 1926 roku objął stanowisko redaktora naczelnego „Kuriera Poznańskiego”. Senator II kadencji wybrany w 1928 roku z województwa poznańskiego z Listy Związku Ludowo-Narodowego. W 1930 roku przed wyborami do Sejmu i Senatu mianowany został przez władze centralne Stronnictwa Narodowego komisarzem wyborczym listy SN na województwo poznańskie. W 1936 roku, nie zgadzając się z polityką „młodych” w Stronnictwie Narodowym, wycofał się z czynnego udziału we władzach partii.

Po wybuchu II wojny światowej wszedł w skład rządu Władysława Sikorskiego początkowo jako członek Komitetu Ministrów dla Spraw Kraju, a od 1940 roku minister sprawiedliwości. W późniejszym okresie objął Ministerstwo Prac Kongresowych, w 1942 wykluczony ze Stronnictwa Narodowego przez Tadeusza Bieleckiego. Po ustąpieniu Stanisława Mikołajczyka w dniu 24 listopada 1944 roku, Seyda nie wszedł w skład rządu Tomasza Arciszewskiego. W tym okresie skoncentrował się ponownie na publicystyce, w której domagał się międzynarodowego uznania polskiej granicy zachodniej. Zajmował nieprzejednane stanowisko wobec opartych na kompromisie prób nawiązania stosunków z ZSRR. Po wojnie pozostał na emigracji.

Odznaczony m.in. austriacką Wielką Złotą Odznaką Honorową na Wstędze, rumuńską Wielką Wstęgą Orderu Gwiazdy i kombatanckimi Mieczami Hallerowskimi.

Był żonaty z Marią z Proszyńskich, malarką.

Pochowany na cmentarzu Zasłużonych Wielkopolan w Poznaniu (kwatera 7, miejsce 74).

Bibliografia

• MarianM. Seyda MarianM., Z zagadnień polityki demokratyczno-narodowej, NorbertN. Wójtowicz (oprac.), Krzeszowice: Dom Wydawniczy „Ostoja” Andrzej Siekierżycki, 2006, ISBN 83-60048-31-2, OCLC 76250742 . Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Artykuł Lecha Trzeciakowskiego: Wiktoria poznańska