Adam Krechowiecki (pisarz)
Data i miejsce urodzenia |
6 stycznia 1850 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
13 czerwca 1919 |
Narodowość |
polska |
Odznaczenia | |
Adam Krechowiecki herbu Sas (pseudonimy: Adam Bukatko, Wratysław Daniłowicz, Marian Bukatko, Kazimierz Pręcki, A.K., K., Adam Sas)[a]; ur. 6 stycznia 1850 w Bieleżyńcach na Wołyniu, zm. 13 czerwca 1919 we Lwowie) – polski pisarz, krytyk, dramaturg, redaktor, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Leszczynowie[2] lub w Bieleżyńcach na Wołyniu. Pochodził z rodziny ziemiańskiej Krechowieckich herbu Sas. Był synem Jana (1805-1885) i Seweryny z Radwan Przygodzkich, młodszym bratem Antoniego Krechowieckiego, ps. Dr A. Sas (1838-1898)[3] po powstaniu styczniowym osiadłej we Lwowie. W jego domu bywali pisarze m.in. Zaleski, Goszczyński, Rzewuski, Grabowski[2].
Od studiował 1869 na Uniwersytecie Lwowskim[2]. Kształcił się też na uniwersytecie w Kijowie. Pracował w Namiestnictwie galicyjskim[2]. W latach 1883–1918 był redaktorem naczelnym „Gazety Lwowskiej”. Wydawał też „Przewodnik Naukowy i Literacki” (miesięczny dodatek do „Gazety Lwowskiej”) zajmujący się problematyką naukową, historyczną i literacką. Do jego współpracowników należeli m.in.: Michał Bobrzyński, Ludwik Kubala, Karol Estreicher, Piotr Chmielowski i Józef Kallenbach. Od 1901 był prezesem Towarzystwa Dziennikarzy Polskich we Lwowie[4]. Był nadzwyczaj aktywny na niwie kultury. Przyjaźnił się z Henrykiem Sienkiewiczem. Znany z konserwatywnych poglądów. Pełnił funkcję radcy dworu przy C.K. Namiestnictwie[5][6]. Otrzymał tytuł c. i k. szambelana[5].
Pisał powieści historyczne i współczesne. Był także twórcą rozpraw naukowych o Kraszewskim, Mickiewiczu i Norwidzie. Był inicjatorem budowy we Lwowie pomnika Adama Mickiewicza. Był również tłumaczem poetów niemieckich.
W 1898 został odznaczony Orderem Korony Żelaznej III klasy[7][5][6], który na początku 1919 przekazał na rzecz Skarbu Państwa II Rzeczypospolitej[8]. Przed 1914 otrzymał także austriacki Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszy oraz Krzyż Jubileuszowy[6].
Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[9].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Amen[10]
- Fiat Lux! Obraz historyczny z czasów Jadwigi i Jagiełły
- Jeden dzień[11]
- Jestem
- Kres
- Krew królewska
- My: Dramat współczesny w trzech aktach
- Najmłodsi[12][13]
- O Cyprianie Norwidzie
- Rdza[14][15]
- Starosta Zygwulski[16][17]
- Syn królewski
- Szary wilk
- Veto![18][19][20][21]
- Zygmunt Kaczkowski i jego czasy
- Cykl O tron (Ostatni dynasta, Piast, Sława, Mrok)[22].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Identyfikacja pseudonimu na podstawie: Edmund Jankowski "Słownik pseudonimów Pisarzy Polskich XV w. - 1970", Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1994, tom III (R-Ż, pseudonimy), str. 146, oraz tamże, tom IV (Nazwiska), str. 344. Szerszy biogram Adama Krechowieckiego w: "Polski Słownik Biograficzny", Polska Akademia Nauk - Instytut Historii, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970, tom XV (Kozłowska Zofia-Kubacki Stanisław), str. 260-262 (biogram Adama Krechowieckiego).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Teofil Emil Modelski, Towarzystwo Historyczne 1914-1924, w: Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1-2, Lwów 1937, s. 66.
- ↑ a b c d Rocznica urodzin syna Wieszcza. „Nowości Illustrowane”. Nr 27, s. 2, 4 lipca 1908.
- ↑ "Polski Słownik Biograficzny", Polska Akademia Nauk - Instytut Historii, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1970, tom XV (Kozłowska Zofia-Kubacki Stanisław), str. 260-262 (biogram Adama Krechowieckiego); tamże, str. 263-264 (biogram jego ojca Jana); tamże, str. 262-263 (biogram jego brata ks. Antoniego).
- ↑ Tow. dziennikarzy polskich we Lwowie. „Nowości Illustrowane”. Nr 3, s. 6-7, 20 stycznia 1906.
- ↑ a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 1.
- ↑ a b c Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 1.
- ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Nowa Reforma”, s. 5, Nr 277 z 3 grudnia 1898.
- ↑ Order Leopolda w 1919 został przekazany przez Eugeniusza Grandowskiego na rzecz Skarbu Polskiego, zob. Dary na Skarb polski. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 70 z 25 marca 1919.
- ↑ Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988, s. 343. ISBN 83-04-02817-4.
- ↑ Adam Krechowiecki , Amen : powieść współczesna, wyd. 1911 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , "Jeden dzień" : trzy odsłony, wyd. 1904 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Najmłodsi : powieść. T. 1, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Najmłodsi : powieść. T. 2, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Rdza : powieść. T. 1, wyd. 1898 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Rdza : powieść. T. 2, wyd. 1898 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Starosta Zygwulski : powieść historyczna. T. 1, wyd. 1887 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Starosta Zygwulski : powieść historyczna. T. 2, wyd. 1887 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Veto! : powieść. T. 1, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Veto! : powieść. T. 2, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Veto! : powieść. T. 3, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki , Veto! : powieść. T. 4, wyd. 1893 [online], polona.pl [dostęp 2018-04-17] .
- ↑ Adam Krechowiecki, O tron: powieść historyczna z XVII wieku. Cz. 1 Ostatni dynasta, Cz. 2 Piast, Cz. 3 Sława, Cz. 4 Mrok
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Adam Krechowiecki w M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego
- Adam Krechowiecki na bialekrukinaebooki.pl. bialekrukinaebooki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-30)].
- Adam Krechowiecki na biblionetka.pl
- Publikacje Adama Krechowieckiego w bibliotece Polona
- Członkowie Towarzystwa Historycznego we Lwowie
- Galicyjscy urzędnicy
- Krechowieccy herbu Sas
- Ludzie związani z Wołyniem
- Pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Żelaznej
- Polscy pisarze pozytywizmu
- Polscy historycy
- Polscy prozaicy
- Polscy dramaturdzy
- Polscy publicyści
- Urodzeni w 1850
- Zmarli w 1919