Adem Demaçi
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język |
albański |
| Dziedzina sztuki | |
.svg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
| |
Adem Demaçi (ur. 26 lutego 1936 w Prisztinie, zm. 26 lipca 2018 tamże[1]) – kosowski pisarz i polityk, więzień polityczny.
Ukończył studia w szkole pedagogicznej w Skopju, studiował także na uniwersytecie w Belgradzie. Po studiach podjął pracę w wydawnictwie Rilindja w Prisztinie[2]. W 1958 został po raz pierwszy aresztowany i skazany na trzy lata więzienia[2]. Po wyjściu z więzienia zaczął działać w nielegalnej organizacji zmierzającej do połączenia Albanii z Kosowem[2]. Ponownie aresztowany w 1964 i skazany na 15 lat więzienia[2]. Zwolniony z więzienia w 1974, rok później ponownie aresztowany za działalność separatystyczną i po raz kolejny skazany na 15 lat więzienia[2]. Więziony łącznie przez 28 lat za wystąpienia przeciwko represjonowaniu mniejszości albańskiej w Jugosławii oraz za krytykę komunizmu i reżimu Josipa Broza Tity[2]. W trakcie uwięzienia był uznawany przez Amnesty International za więźnia sumienia. Po zwolnieniu był przewodniczącym Rady ds. Obrony Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. W 1992 otrzymał przyznaną przez Parlament Europejski prestiżową Nagrodę Sacharowa[3]. Był nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla w 1993. Laureat Pokojowej Nagrody Rektorów Europy przyznawaną przez Uniwersytet Complutense w Madrycie (1994).
Adem Demaci był politycznym przedstawicielem Armii Wyzwolenia Kosowa (UÇK) w okresie 1998/1999. Pozostał w Kosowie w trakcie całej wojny.
Dzieła wybrane
[edytuj | edytuj kod]- 1958 Gjarpinjtë e gjakut (powieść)
- 1990 Kur Zoti harron (opowiadania)
- 1994 Libër për Vet Mohimin (powieść)
- 2002 Tung, vargu im
- 2006 Hali dhe Mimoza
- 2007 Dashuria kuantike e Filanit
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Nie żyje Adem Demaci. Krytyk komunizmu i więzień polityczny. wiadomosci.onet.pl, 2018-07-27. [dostęp 2018-07-27]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Fjalor Enciklopedik Shqiptar, vol. 1. Tirana: 2008, s. 440. (alb.).
- ↑ Adem Demaçi [online], Sakharov Prize Network [dostęp 2017-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-24] (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Abdullah Konushevci, Demaçi, vepra letrare, wyd. NOSITI, Prishitinë, 2008
