Aleksander Hulewicz
komandor porucznik | |
Data urodzenia |
1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
30 maja 1972 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
„Wisła”, |
Stanowiska |
dowódca |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Aleksander Hulewicz (ur. 1897, zm. 30 maja 1972 w Toronto) – komandor podporucznik Marynarki Wojennej II RP, komandor porucznik Polskiej Marynarki Wojennej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 29 stycznia[1], 11 marca[2][3][4][5] lub 13 marca 1897[6][1] na obecnych ziemiach ukraińskich[5]. Wstąpił do Armii Imperium Rosyjskiego, został absolwentem Korpusu Morskiego w Petersburgu[5]. 21 października 1915 został awansowany na stopień miczmana[5]. Był oficerem Marynarki Wojennej Imperium Rosyjskiego[5].
11 marca 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego jako były oficer Polskiego Korpusu Wschodniego i armii rosyjskiej z zaliczeniem stopnia porucznika i przydzielony do rezerwy[1][5]. 20 marca 1919 przydzielony do Portu Wojennego Modlin[1]. W Marynarce Wojennej został awansowany do stopnia porucznika marynarki ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[7][8][1]. Według stanu z 1 kwietnia 1919 był I oficerem flotylli i statku „Wisła”[9][5]. Później był oficerem statku „Różycki”, a 2 listopada 1919 został wzięty do niewoli przez Niemców[5]. Był dowódcą plutonu I batalionu pułku morskiego istniejącego od lipca do grudnia 1920[10][5]. Był w składzie grupy, która wyruszyła do Anglii po odbiór okrętów dywizjonu kontrtorpedowców, po czym 14 września 1921 przyholował torpedowiec „Góral”, w tym samym roku przemianowany na ORP „Podhalanin”[11]. Według stanu z 1 maja 1922 był zastępcą dowódcy ORP „Mazur”[12]. W 1923 był komendantem monitora „Mozyrz” wchodzącego w skład dywizjonu monitorów Flotylli Wiślanej[13][14]. W 1924 do sierpnia tego roku był oficerem wachtowym na ORP „Mazur”[15][16]. Od 3 czerwca 1924 do 1925 był oficerem nawigacyjnym okrętu transportowego ORP „Warta” w pierwszej obsadzie oficerskiej tej jednostki[17]. Został awansowany do stopnia kapitana marynarki ze starszeństwem z dniem 1 sierpnia 1924[2][3][1]. Od 1926 do 1927 był dowódcą ORP „Kujawiak”[18]. W 1927 był dowódcą ORP „Mazur”[19]. W 1928 przebywał we francuskiej szkole l’École des Officiers Torpilleurs w Toulon[2]. Od 1928 do 1929 był dowódcą ORP „Ślązak”, powtórnie w 1930 od marca tego roku[20]. Od 6 maja 1931 do czerwca 1932 był szefem adiutantury Kierownictwa Marynarki Wojennej[21]. Od 3 sierpnia 1931 przeniesiony z Dowództwa Floty do KMW obejmując funkcję p.o. kierownika Wydziału Ogólnego[1]. W 1932 był przydzielony do Dowództwa Floty w Gdyni[22]. Od 10 sierpnia 1932 do 1 marca 1933 był zastępcą dowódcy ORP „Burza” w pierwszej załodze tego okrętu[23]. Od 17 marca wzgl. 1 kwietnia 1933 do 15 lipca 1935 był dowódcą ORP „Wilia”[24]. 28 czerwca 1935 został awansowany do stopnia komandora podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1935[1]. Od 26 czerwca do 13 października 1935 oraz od tego czasu do kwietnia 1936 był dowódcą ORP „Bałtyk”, a równolegle na tej jednostce był komendantem wyszkolenia pokładowego od lipca 1935 do 1 grudnia 1936 i następnie do września 1938[25]. W tym czasie od 8 marca do 9 grudnia 1936 był zastępcą dowódcy okrętu szkolnego ORP „Iskra”, a od 9 grudnia 1936 do 30 grudnia 1937 pełnił funkcję dowódcy tegoż w trakcie kursu szkolnego[26]. Od 30 grudnia 1937 do marca 1938 był dowódcą dywizjonu minowców[27]. Od 13 marca 1938[28] względnie od 20 czerwca 1938[29] był dowódcą ORP „Grom”.
Pozostawał dowódcą ORP „Grom” w chwili wybuchu II wojny światowej i w trakcie kampanii wrześniowej 1939[30]. Został oficerem Korpusu Morskiego Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii[31]. Dowódcą ORP „Grom” pozostawał do 4 maja 1940, gdy jednostka została zatopiona przez niemieckiej lotnictwo[28][4][32]. Od czasu tego zdarzenia nie otrzymał już samodzielnego dowództwa na żadnym okręcie MW[33].
Od 21 czerwca do 18 października 1940 był dowódcą Grupy Trawlerów, 12 belgijskich jednostek wcielonych do składu PMW[34]. 31 lipca 1940 został awansowany do stopnia komandora podporucznika ze starszeństwem z dniem 3 maja 1940[1]. Od 28 października 1940 do maja 1941 był zastępcą dowódcy okrętu bazy ORP „Gdynia”[35]. Od 1 lipca 1941 do 9 marca 1942 był komendantem Stacji Zbornej w Plymouth i zastępcą komendanta Kierownictwa Uzupełnień Floty (KUF)[36]. Od 9 marca do 28 grudnia 1942 był w dyspozycji komendanta morskiego „Północ”[37]. Od 15 maja 1943 do 15 lipca 1944 był zastępcą dowódcy okrętu ORP „Dragon”[38]. Od lipca 1944 do 1 kwietnia 1945 był w dyspozycji szefa KMW[39]. Od 1 kwietnia 1945 do 1947 był oficerem do prac w Biurze Studiów KMW w Wielkiej Brytanii[40].
Po wojnie pozostawał na emigracji w Kanadzie[41]. Zamieszkiwał w Toronto, gdzie zmarł 30 maja 1972[1][5]. Urna z prochami Aleksandra Hulewicza spoczęła w Morzu Bałtyckim[5].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie: przed 1923[42][2][3][43], 1 lutego 1941[44])
- Medal Morski (dwukrotnie)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)[45]
- Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania – odznaczony osobiście przez króla Jerzego VI Windsora)[4]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j Kadry 2011 ↓, s. 453.
- ↑ a b c d Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 849.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 394.
- ↑ a b c Honorary Companion of the Distinguished Service Order (D.S.O.). polishforcesinbritain.info. [dostęp 2017-07-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Tomasz Bakalarz: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w Kanadzie i USA. Aleksander Hulewicz. tankiewicze.com. [dostęp 2017-07-23].
- ↑ Oficerowie. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [dostęp 2017-07-23].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1444.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1312.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 209.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 214.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 279–280.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 281, 283.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1439.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 210, 453.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 282, 284.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1305.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 313, 315.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 286.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 283.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 287.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 202.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 893.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 299, 304.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 315, 453.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 253, 255–256.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 262, 265, 320.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 291.
- ↑ a b Kadry 2011 ↓, s. 306.
- ↑ Pertek 1969 ↓, s. 13–14.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 324.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 330.
- ↑ Informacja o planach, wieloetapowej wyprawy „Morskim Szlakiem Polonii Na Świecie” organizowanej przez sekcję żeglarską RTW Bydgostia w 2009 roku. kapitanowie.org.pl. [dostęp 2017-07-23].
- ↑ Borowiak 2008 ↓, s. 278.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 391, 392.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 381.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 374, 376.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 370.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 398, 400.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 362.
- ↑ Kadry 2011 ↓, s. 364.
- ↑ Baza osób polskich. Aleksander Hulewicz. baza-nazwisk.de. [dostęp 2017-07-23].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1439, 1444.
- ↑ Roczniki Oficerskie 1923, 1924, 1932 wskazały jednokrotnie odznaczenie Krzyżem Walecznych, a Rocznik Oficerski 1928 wskazał trzykrotne odznaczenie Krzyżem Walecznych.
- ↑ Apel Archiwum i Muzeum SPK w Toronto. spkcanada.com. [dostęp 2017-07-23].
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Pertek: Niszczyciele „Grom” i „Błyskawica”. Gdańska: Wydawnictwo Morskie, 1969, s. 63, seria: Miniatury Morskie: Polskie okręty wojenne w latach 1920–1945.
- Dramat ORP Grom. W: Mariusz Borowiak: Plamy na banderze. Almapress, 2008, s. 270–279, seria: Nieznane oblicza historii. ISBN 978-83-7020-370-2.
- Polska Marynarka Wojenna. Dokumentacja organizacyjna i kadrowa oficerów, podoficerów i marynarzy (1918–1947). W: Jan Kazimierz Sawicki: Kadry morskie Rzeczypospolitej. T. V. Gdynia: 2011. ISBN 978-83-932722-0-4.
- Dowódcy polskich krążowników
- Dowódcy polskich monitorów rzecznych
- Dowódcy polskich niszczycieli
- Komandorowie Polskiej Marynarki Wojennej
- Komandorowie podporucznicy II Rzeczypospolitej
- Ludzie związani z Toronto
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Medalem Morskim
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Polacy odznaczeni Orderem Wybitnej Służby
- Polscy oficerowie rosyjskiej marynarki wojennej
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1972
- Żołnierze Marynarki Wojennej w wojnie polsko-bolszewickiej
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Kanadzie po II wojnie światowej