Binino
52°38′27″N 16°22′48″E/52,640833 16,380000| wieś | |
.jpg) Fragment zabudowy wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
384[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
64-560[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PSZ |
| SIMC |
0592408 |
Położenie na mapie gminy Ostroróg  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego  | |
| 52°38′27″N 16°22′48″E/52,640833 16,380000[1]
| |
Binino – wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Ostroróg w odległości około 5 kilometrów od Ostroroga[4][5]. Powierzchnia sołectwa wynosi około 700 hektarów, a liczba ludności wsi wynosi około 365 osób[5]. Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 116, drogach lokalnych do Dobrojewa: brukowej i polnej drodze tzw. „wiśniówce” oraz nieczynnej linii kolejowej Szamotuły Międzychód.
Na południe od wsi rozciąga się kompleks leśny[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Binino występuje pierwszy raz w źródłach w 1408 roku (jako Byenino). Należała wtedy prawdopodobnie do Hektora Ćmachowskiego, w źródłach mowa jest bowiem o jego sporze z kmieciem jego Piotrem z Byenina. W latach od 1419 (pod nazwą Benino) do 1428 wieś należała do Mikołaja Baworowskiego. W 1432 roku połowa wsi należała do Jadwigi żony Macieja Trzcielskiego, a w 1436 roku połowa do Wincentego Choryńskiego i Katarzyny siostry Mikołaja z Baworowa. W 1485 roku bracia Jan i Andrzej Binińscy sprzedali swojemu szwagrowi Maciejowi Studzińskiemu trzecią część Binina. W 1493 roku Jan ze Stojkowa (Biniński) sprzedaje wieś Janowi Ostrorogowi, kasztelanowi poznańskiemu i zobowiązał się go bronić przed roszczeniami osób trzecich. Ponadto Jan ze Stojkowa przyrzekł, że brat jego Andrzej oraz szwagier Maciej zrezygnowali na jego rzecz z Binina. Po śmierci Jana z Ostroroga, w 1501 roku Binino dziedziczą jego synowie Wacław i Stanisław. W 1485 roku Binino administracyjnie należało do powiatu poznańskiego. W 1508 roku było częścią parafii Ostroróg (podobnie w 1582 i 1787 roku). W 1510 roku Binino spłonęło. W tym samym roku mowa jest o młynie (młyn wymieniany był w źródłach już wcześniej – w 1434 roku), folwarku i karczmie. Na początku XVI wieku wieś występowała w dokumentach jako Bynyno. W 1563 roku w Bininie były dwie karczmy i młyn. W 1577 roku źródła wymieniają starostę niegrodowego (tentariusza) Zbloczkiego. W 1580 roku płatnika poboru Stanisława Rusinowskiego, karczmę i młyn. W 1603 roku wieś należała do parafii Biezdrowo[5][7]. Pod koniec XIX wieku Binino liczyło 28 dymów i 195 mieszkańców[8]. Wszyscy deklarowali się jako katolicy[8].
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Binino, po jej zniesieniu w gromadzie Ostroróg. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Do szkoły katolickiej w Bininie w 1866 roku uczęszczało 40 dzieci[9].
Z epoki żelaza (z II/III wieku naszej ery) zachowało się w Bininie cmentarzysko.
Czasy współczesne
[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajdują się dwa sklepy spożywcze, świetlica wiejska, remiza OSP, przystanki komunikacji autobusowej. Przez Binino przebiega trasa nieczynnej linii kolejowej Szamotuły-Międzychód (dawna stacja kolejowa Binino)[5][6].
Dawny folwark Binino nosi nazwę Dobrojewo[8].
W Bininie od 1956 roku działa klub sportowy Grom Binino[10]. We wsi działa również Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich, Rada Sołecka i Kółko rolnicze.
Obiekty historyczne we wsi to[5]:
– budynek dawnej oficyny dworskiej,
– dom przy dawnej szkole z 1858 roku,
– w centrum wsi: dawny cmentarz choleryczny założony w XIX wieku – drewniany krzyż i symboliczne groby. W sierpniu w 1831 zachorowały dwie osoby, a jedna zmarła[11][12].
– przy drodze do Pniew: figura Matki Boskiej Królowej Polski z Dzieciątkiem, ufundowana prawdopodobnie przez Kwileckich,
– w centrum wsi: figura Matki Boskiej z 1945 roku,
– przy drodze brukowej do Dobrojewa: krzyż,
Legenda o założeniu wsi
[edytuj | edytuj kod]Według legendy wiele lat temu, w miejscu obecnego Binina przy rzeczce, stał gród otoczony lasami. Mężczyźni – mieszkańcy tego grodu trudnili się myślistwem i rybołówstwem, a kobiety zbieractwem. Pewnego dnia mężczyźni z właścicielem grodu na czele wyjechali do pobliskiego lasu na polowanie. Ów właściciel grodu był bardzo smutny, gdyż niedawno umarła jego żona Mila, która po śmierci została spalona na stosie, a jej prochy pochowano po drugiej stronie rzeczki. Pozostała mu tylko córka Nina, która sama często również zapuszczała się w las na polowania. Podobnie tym razem, gdy ojciec wraz ze swoją drużyną wyjechał, ona wsiadła na konia i pojechała do lasu w przeciwnym kierunku. Na straży pozostało niewielu strażników. Po pewnym czasie do grodu dotarł jakiś obcy z drużyną wojowników. Wdarli się do grodu i zaczęli walczyć ze strażą. W tym samym czasie z polowania wracał Uścibój wraz ze swoją drużyną. Zobaczyli co dzieje się we wsi i pogalopowali, żeby walczyć z przeciwnikiem. Walczący przywódca zauważył pewnym momencie, że z polowania wróciła również jego córka Nina, a jeden z napastników chciał ją uderzyć oszczepem – krzyknął do niej Bij Nino. Nina odskoczyła i uszła z życiem, ale rozkojarzony Uścibój zginął uderzony oszczepem. Najeźdźcy odjechali, a Nina została z ciałem ojca i głosem w uszach – „Bij Nino”. Urna z prochami jej ojca spoczęła na polanie za rzeką, podobnie jak prochy jej matki. Nina nadal wybierała się na polowania do lasu, a z jednej z takich wycieczek wróciła z wojownikiem imieniem Przesnko, synem właściciela sąsiedniego grodu z północy, z którym wzięła później ślub. Gród jej na pamiątkę Uściboja nazwano Binino[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 6088
- ↑ woj. wielkopolskie >> pow. szamotulski >> gmina Ostroróg. Wszystkie dane dla miejscowości Binino. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-07-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 68 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 91, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-07-04].
- ↑ a b c d e Miejscowości – Urząd Miasta i Gminy Ostroróg [online], www.ostrorog.pl [dostęp 2016-09-21].
- ↑ a b Jan Maj, Alicja Dziewulska: Mapa topograficzna Polski N-33-129/130: Poznań. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-150-X.
- ↑ Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], www.slownik.ihpan.edu.pl [dostęp 2016-09-22].
- ↑ a b c Binino, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 230.
- ↑ Rzepecki Ludwik, Obraz katolickich szkół elementarnych objętych Archidyjecezyjami Gnieźnieńską i Poznańską oraz Dyjecezyjami Chełmińską i Warmińską wydał Ludwik Rzepecki, Ludwik Rzepecki, 1867 [dostęp 2016-12-20].
- ↑ 50-lecie Klubu Sportowego „Grom” Binino – Aktualności – Urząd Miasta i Gminy Ostroróg [online], www.ostrorog.pl [dostęp 2016-09-21].
- ↑ Wannowski A. (red.), Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1831.08.27 Nr198, Decker, W., 27 sierpnia 1831 [dostęp 2016-12-20].
- ↑ Wannowski A. (red.), Gazeta Wielkiego Xięstwa Poznańskiego 1831.08.22 Nr193, Decker, W., 22 sierpnia 1831 [dostęp 2016-12-20].
- ↑ Melania Urban, Maszyznopis – Pochodzenie nazwy Binino.
