Chudek
53°10′38″N 21°23′25″E/53,177222 21,390278
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2017-12-31) |
688[2] |
| Strefa numeracyjna |
29 |
| Kod pocztowy |
07-420[3] |
| Tablice rejestracyjne |
WOS |
| SIMC |
0511048[4] |
Położenie na mapie gminy Kadzidło  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego  | |
| 53°10′38″N 21°23′25″E/53,177222 21,390278[1]
| |
Chudek – luźno rozbudowana wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Kadzidło[4][5].
Rozciąga się na odległości 5 km wzdłuż drogi z Łodzisk do Brodowych Łąk. Przy drodze poprowadzono pas pieszo-rowerowy. Sołectwo tworzą kolonie: Lipki, Morgi, Rule, Rulewek i Stara Wieś. Nie istnieje już przysiółek Borek, koło którego rosły drzewa bartne. Do dzisiaj istnieje przysiółek Zakulesie koło siedliska rodziny Kuleszów, tworzy go pięć gospodarstw. W pobliżu Chudka przepływa rzeka Omulew. Pola, łąki i pastwiska położone między gościeńcem a Omulwią znajdują się na terenie Obszaru Natura 2000 – Dolina Omulwi i Płodownicy.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii pw. Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Obierwi[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Chudek jest jedną z najstarszych wsi na Kurpiach – w źródłach kartograficznych pojawia się jako Chidele już w 1660 roku. Czasy świetności wieś przeżyła w XVIII i XIX wieku, gdy nad Omulwią działała huta żelaza i papiernia. Około 1813 roku mieszkańców zdziesiątkowała epidemia cholery. Jeszcze w okresie międzywojennym cmentarz ofiar zarazy oznakowany był drewnianą karawanką (krzyżem cholerycznym), który miał strzec żyjących przed chorobami i nieszczęściami. Po cmentarzu cholerycznym nie zachował się żaden ślad. Nie ma śladu również po cmentarzu żołnierzy niemieckich (w kolonii Lipki), którzy zginęli w czasie II wojny światowej. Ich ciała ekshumowano i przewieziono do Niemiec.
W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Dylewo, a od 1931 w gminie Kadzidło.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 420 osób w 72 budynkach mieszkalnych[7]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w m. Kadzidło. Podlegała pod Sąd Grodzki w Myszyńcu i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Kadzidło[8].
W wyniku agresji niemieckiej we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. Od 1939 do wyzwolenia w 1945 włączona w skład Landkreis Scharfenwiese, rejencji ciechanowskiej Prus Wschodnich III Rzeszy[9].
W czasie II wojny światowej żołnierze niemieccy zbudowali koło wsi wieżę obserwacyjną przez mieszkańców nazywaną „obserwatorem”. Po wojennych zniszczeniach chudkowianie odbudowali ją, lecz nie dotrwała do dziś.
Od 1918 roku w Chudku działała szkoła, którą w 1939 zamknęli Niemcy. Po wojnie nauka odbywała się w wynajętych od gospodarzy izbach. Dopiero w roku 1959 wybudowano w centrum wsi murowany budynek szkoły – dziś mieści się w nim szkoła podstawowa i jedno z czterech w gminie gimnazjów; placówce nadano imię ks. Jana Twardowskiego. W 2010 roku przy szkole wybudowano halę sportową, której szkielet stanowią drewniane dźwigary. Hala jest jedną z najnowocześniejszych hal sportowych w Polsce. Obok szkoły mieści się wielofunkcyjne boisko z bieżnią tartanową i oświetleniem.
Chudkowianie mają też świetlicę z biblioteką, która powstała w 1967 roku jako Wiejski Dom Kultury (zmodernizowany w 2010).
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16839
- ↑ Strona gminy, liczba ludności. bip.kadzidlo.samorzady.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-11)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 156 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 47.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 250.
- ↑ Scharfenwiese/Ostrolenka [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-05].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Chudek, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 654.
| Wsie | |
|---|---|
| Kolonie | |
| Osady leśne | |
| Części wsi |
|
