Erich Sojka

Erich Sojka

Erich Sojka w roku 1966
Data i miejsce urodzenia	11 września 1922 Ostrawa
Data i miejsce śmierci	28 maja 1997 Benešov
Dziedzina sztuki	tłumaczenia

Erich Sojka (ur. 11 września 1922 w Ostrawie, zm. 28 maja 1997 w Benešovie) – czeski pisarz i tłumacz literatury polskiej na język czeski.

Życiorys

Jedna z jego babek była Polką, pierwszy kontakt z polskim słowem pisanym miał z jej książeczek do nabożeństwa. Studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, studia ukończył w 1949 r. Przyjeżdżał również do Krakowa, na Uniwersytet Jagielloński, od tych czasów datuje się jego późniejsza wieloletnia przyjaźń m.in. z prof. Henrykiem Zielińskim.

Autor m.in. tłumaczenia „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza i „Zemsty” Aleksandra Fredry, ale również Słowackiego, Sienkiewicza, Mrożka i innych. Laureat nagrody (1975) polskiego PEN Clubu za tłumaczenia literatury polskiej.

Działacz opozycyjny, w czasie interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji po praskiej wiośnie w 1968 (Operacja „Dunaj”) próbował przez megafon przewożony samochodem nawoływać po polsku polskich żołnierzy biorących w niej udział do powstrzymania się od udziału w tej operacji. Po stłumieniu ruchów wolnościowych w Czechosłowacji przez wiele lat nie mógł znaleźć pracy, a książki, których był tłumaczem, wychodziły z pominięciem jego nazwiska na karcie tytułowej. Dorabiał m.in. pisząc teksty piosenek.

Wyszło około 60 jego tłumaczeń książek. Tłumaczył też filmowe listy dialogowe, których zrealizowano w formie napisów i dubbingu w sumie około trzystu, w tym między innymi dla czeskiej wersji filmu „Kingsajz” Juliusza Machulskiego (1987). W 1997 otrzymał in memoriam nagrodę za całokształt twórczości w dziedzinie dubbingu (Cena Františka Filipovského za celoživotní mimořádnou dabingovou tvorbu).

Inwokacja „Pana Tadeusza” (początek)

oryginalny tekst Mickiewicza Litwo! Ojczyzno moja! ty jesteś jak zdrowie. Ile cię trzeba cenić, ten tylko się dowie, Kto cię stracił. Dziś piękność twą w całej ozdobie Widzę i opisuję, bo tęsknię po tobie.

tłum. Erich Sojka Litvo! Má otčino! Tys jak to naše zdraví: Jak vzácná vlastně jsi, nikdo si nepředstaví, dokud tě neztratil. V nejhezčí podobě dnes v duchu vidím Tě – v svém stesku po tobě.

Bibliografia

• Leszek Engelking: Erich Sojka: mistrz nad mistrze. 1991, seria: Literatura na Świecie, nr 8-9. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Lista tłumaczeń Ericha Sojki