Figowiec bengalski

Figowiec bengalski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	morwowate
Rodzaj	figowiec
Gatunek	figowiec bengalski
	Nazwa systematyczna
	Ficus benghalensis L.; Sp. pl. 2:1059. 1753
Synonimy
	Ficus indica L.; Ficus umbrosa Salisb; Ficus krishnae C. DC..;
	Ficus indica L.; Ficus umbrosa Salisb; Ficus krishnae C. DC..;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Figowiec bengalski (Ficus benghalensis L.), zwany też banianem – gatunek rośliny z rodziny morwowatych. Pochodzi z Indii i Pakistanu^[3].

Morfologia

Pień: Od jego poziomych gałęzi wyrastają pionowe pędy, które wrastają w ziemię i zakorzeniają się. Stają się w ten sposób dodatkowymi pniami, które podtrzymują koronę i przewodzą wodę wraz z solami mineralnymi. Niektóre drzewa mogą mieć ponad 300 takich masywnych pni bocznych (tzw. Wielki Banian rosnący na terenie ogrodu botanicznego w Kalkucie ma aż 2880 pni o wysokości 24,5 m). Korona przedstawicieli tego gatunku może pokrywać powierzchnię ponad 2,1 ha. Na obszarze o średnicy nawet 500 m znajdować się mogą pnie jednego osobnika.
Liście: Duże i błyszczące, za młodu brązowe.
Owoce: Okrągłe, czerwone figi, powstają po dwa razem.

Drzewa banian noszą indyjską nazwę "akszajawata" i są obiektami kultu w hinduizmie.
Teksty tantry hinduistycznej, wymieniają drzewo bata jako jedno z pięciu, które tradycyjnie wymagane są w munda sadhana (miejscu wykonywania sadhany)^[4].
Gałęzie tego drzewa są czczone podczas Szasti pudźy.
Szczególnym zainteresowaniem wyznawców otaczane jest w miesiącu dźjesztha:
- w stanach Maharasztra i Gudżarat przez kobiety
- w Bengalu, gdzie jest czczone jak Brahma w każdą sobotę tego miesiąca^[5].
Literatura wedyjska uznaje to drzewo jako jadźńawrykszas, czyli za jeden z jedenastu gatunków drzew indyjskich, odpowiednich do wyrobu przyrządów stosowanych w trakcie ceremonii ogniowych jadźńa^[6].
W południowych Indiach jest czczone również jako siedziba bóstwa Śiwy. Wczesne dzieło tamlskie o tytule Ahananuru, opisuje banjan jako przykład nieposiadającej dachu świątyni w postaci drzewa (wrykszaćhajtja): było otoczone ścianą z cegieł, a do tak utworzonej przestrzeni sakralnej, hindusi ofiarowali datki pieniężne^[7].

Przykładowe lokalizacje miejsc kultu figowca bengalskiego :
- Allahabad – Bardzo znamiennym przykładem jest ficus indica rosnący w obrębie fortu w mieście Allahabad w północnych Indiach. Fort zlokalizowany jest w rejonie "Sangam" (spotkania świętych rzek: Gangesu, Jamuny i niewidzialnej Saraswati (rzeka)). O jego kulcie wspomina już chiński podróżnik Xuanzang w zapiskach z 664 roku i, co równie istotne, współcześnie nadal cieszy się dużym zainteresowaniem wyznawców^[8].
- Gaja – sławne drzewo akszajawata znajduje się na południu miasta Gaja w północnych Indiach, 450 m od grupy obiektów sakralnych o lokalnej nazwie Brahma joni. W bezpośrednim sąsiedztwie drzewa znajduje się zbiornik wodny "Rukminikunda", przeznaczony do rytualnych kąpieli^[9].

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
↑ Munda Sadhana. W: Paramahansa Pradźnanananda: Jnana Sankalini Tantra. Wyd. 1. Delhi: Motilal Banarasidass, 2006, s. 42. ISBN 978-81-208-3142-X. (ang.).
↑ G.Ch. "Sacret hindu symbols", s.100-101
↑ Yajna implements. W: Sannyasi Gyanshruti, Sannyasi Srividyananda: Yajna. A Comperehensive Survey. Wyd. 1. Munger, Bihar, India: Yoga Publications Trust, 2006, s. 114. ISBN 81-86336-47-8. (ang.).
↑ The hypaethral temples. W: K.R Srinivasan: Temple of South India. Wyd. 9. New Delhi: National Book Trust, 2008, s. 7, seria: India – The Land and the People. ISBN 978-81-237-2251-1. (ang.).
↑ III.1. Allahabad (Prayag). W: Rana P.B. Singh, Pravin S. Rana: Banaras Region. A Spiritual & Curtular Guide. Wyd. 1. Varanasi: Indica Books, 2002, s. 288. ISBN 81-86569-24-3.
↑ III.11 Gaya. W: Rana P.B. Singh, Pravin S. Rana: Banaras Region. A Spiritual & Curtular Guide. Wyd. 1. Varanasi: Indica Books, 2002, s. 361. ISBN 81-86569-24-3.