Gązewnikowate

Gązewnikowate
	; Gązewnik europejski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Santalanae
Rząd	sandałowce
Rodzina	gązewnikowate
	Nazwa systematyczna
	Loranthaceae Juss.; Ann. Mus. Natl. Hist. Nat. 12: 292. 1808
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gązewnikowate (Loranthaceae) – rodzina roślin z rzędu sandałowców licząca 77 rodzajów^[3] i ok. 950 gatunków. Centrum występowania przedstawicieli rodziny stanowi półkula południowa i strefa tropików. Najdalej na północ sięgają do Meksyku, Europy południowej i Japonii^[1].

Charakterystyka

Przeważnie krzewinki, rzadziej rośliny zielne. Są to zielone (zawierające chlorofile) półpasożyty drzew i krzewów wrastające do ich pni ssawkami. Tylko niektóre zakorzeniają się w glebie.

Liście: Ulistnienie naprzeciwległe albo okółkowe. Pospolite są kandelabrowate włoski. Szparki przeważnie typu rubiaceus. Mezofil jest grzbietobrzuszny albo izobilateralny, bądź złożony z komórek izodiametrycznych.
Kwiaty: Zebrane w grona lub wierzchotki, często zapylane przez ptaki i owady.
Owoc: Jagoda lub pestkowiec.
Cechy anatomiczne: Perycykl zawiera izolowane grupy włókien. Szczawian wapnia: pojedyncze kryształy lub druzy.

Systematyka

W niektórych systemach klasyfikacyjnych do gązewnikowatych zaliczano jemiołowate jako podrodzinę Viscoideae^[4]. Mimo pewnych podobieństw okazało się jednak, że grupy te po połączeniu nie tworzą taksonu monofiletycznego^[1].

Pozycja według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

	Aptandraceae

	Olacaceae przemierżlowate

Octoknemaceae

Balanophoraceae gałecznicowate

	Opiliaceae

	Santalaceae sandałowcowate (w tym dawne jemiołowate Viscaceae)

	Loranthaceae gązewnikowate

	Mystropetalaceae

	Misodendraceae

	Schoepfiaceae

Pozycja w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Santalanae Thorne ex Reveal, rząd sandałowce (Santalales Dumort.), podrząd Loranthineae Engl., rodzina gązewnikowate (Loranthaceae Juss.)^[5].

Wykaz rodzajów^[3]

Actinanthella Balle
Aetanthus (Eichler) Engl.
Agelanthus Tiegh.
Alepis Tiegh.
Amyema Tiegh.
Amylotheca Tiegh.
Atkinsonia F.Muell.
Bakerella Tiegh.
Barathranthus (Korth.) Miq.
Benthamina Tiegh.
Berhautia Balle
Cecarria Barlow
Cladocolea Tiegh.
Cyne Danser
Dactyliophora Tiegh.
Decaisnina Tiegh.
Dendropemon (Blume) Rchb.
Dendrophthoe Mart.
Desmaria Tiegh.
Diplatia Tiegh.
Distrianthes Danser
Elytranthe (Blume) Blume
Emelianthe Danser
Englerina Tiegh.
Erianthemum Tiegh.
Gaiadendron G.Don
Globimetula Tiegh.
Helicanthes Danser
Helixanthera Lour.
Ileostylus Tiegh.
Ixocactus Rizzini
Kingella Tiegh.
Lampas Danser
Lepeostegeres Blume
Lepidaria Tiegh.
Ligaria Tiegh.
Loranthus Jacq. – gązewnik
Loxanthera (Blume) Blume
Lysiana Tiegh.
Macrosolen (Blume) Rchb.
Moquiniella Balle
Muellerina Tiegh.
Notanthera (DC.) G.Don
Nuytsia R.Br. ex G.Don – nujcja
Oedina Tiegh.
Oliverella Tiegh.
Oncella Tiegh.
Oncocalyx Tiegh.
Oryctanthus (Griseb.) Eichler
Oryctina Tiegh.
Panamanthus Kuijt
Papuanthes Danser
Pedistylis Wiens
Peraxilla Tiegh.
Phragmanthera Tiegh.
Phthirusa Mart.
Plicosepalus Tiegh.
Psathyranthus Ule
Psittacanthus Mart.
Rhizomonanthes Danser
Scurrula L.
Septulina Tiegh.
Socratina Balle
Sogerianthe Danser
Spragueanella Balle
Struthanthus Mart.
Tapinanthus (Blume) Blume
Taxillus Tiegh.
Tetradyas Danser
Thaumasianthes Danser
Tolypanthus (Blume) Blume
Trilepidea Tiegh.
Tripodanthus (Eichler) Tiegh.
Tristerix Mart.
Trithecanthera Tiegh.
Tupeia Cham. & Schltdl.
Vanwykia Wiens

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-08] (ang.).
↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-08] (ang.).
↑ ^a ^b Royal Botanic Gardens, Kew: List of genera in family Loranthaceae. Vascular Plant Families and Genera. [dostęp 2014-04-11]. (ang.).
↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.
↑ Crescent Bloom: Loranthaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-07-22]. (ang.).

[apweb-1] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-08] (ang.).

[ruggiero-2] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-08] (ang.).

[kew-3] Royal Botanic Gardens, Kew: List of genera in family Loranthaceae. Vascular Plant Families and Genera. [dostęp 2014-04-11]. (ang.).

[4] Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998. ISBN 83-7079-778-4.

[A-5] Crescent Bloom: Loranthaceae. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-07-22]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]