Gabriel Józef Alojzy Biernacki

Gabriel Józef Alojzy Biernacki

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	18 marca 1774 Kołdów
Data i miejsce śmierci	1834 Zamość
Przebieg służby
Siły zbrojne	Legiony Polskie we Włoszech Armia Księstwa Warszawskiego
Jednostki	5 Pułk Piechoty
Główne wojny i bitwy	wojny polsko-rosyjskiej, Wojny przeciwko Prusom, Austrii i Rosji
Odznaczenia

Gabriel Józef Alojzy Biernacki

Poraj
Rodzina	Biernaccy herbu Poraj
Ojciec	Kazimierz Biernacki
Matka	Józefa Zielonacka
Żona	Katarzyna Stokowska
Dzieci	Honoriusz Jan Kanty Biernacki Cezar Biernacki

Gabriel Józef Alojzy Biernacki herbu Poraj (ur. 18 marca 1774 w Kołdowie, zm. 1834 w Zamościu) – uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, wojen napoleońskich oraz generał brygady i naczelnik wojenny województwa kaliskiego w powstaniu listopadowym. Poseł z powiatu ostrzeszowskiego na Sejmy Księstwa Warszawskiego w 1811 i 1812, deputowany na sejmy Królestwa Polskiego w 1818 i 1820.

Właściciel m.in. wsi Suliszewice. Był kawalerem wybranym loży wolnomularskiej Rycerze Gwiazdy.

Biografia

Dorastał w patriotycznej rodzinie mającej dobre tradycje. Starszy brat Alojzego Prospera Biernackiego. Na chrzcie otrzymał imiona Gabriel Józef Alojzy. Najczęściej używał imienia Józef lub Józef Gabriel.

Lata 1789-1799

Mając 15 lat, wstąpił do wojska 1 marca 1789 roku: najpierw do brygady wielkopolskiej kawalerii narodowej, a następnie do II wielkopolskiej brygady dowodzonej przez jego stryja kasztelana sieradzkiego Pawła. Brał udział w obydwu kampaniach z ostatnich lat Rzeczypospolitej. Po upadku powstania opuścił szeregi armii, a wstępując do legionów otrzymał stopień porucznika. Opuścił jednak kraj po uzyskaniu paszportu, podając jako cel wyjazdu zamiar studiowania w Getyndze. Uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku.

W lutym 1797 roku wstąpił do Legionów Polskich we Włoszech i został awansowany do stopnia kapitana. Uczestniczył w kampaniach lat 1797-1802. Otrzymał przydział do batalionu piechoty, a 10 kwietnia został przeniesiony do sztabu. Generał Dąbrowski darzył go zaufaniem i wyznaczał do akcji specjalnych (wysłany został m.in. pod koniec 1798 roku z misją do gen. Bernadotte; w czasie misji pojedynkował się z generałem Mierosławskim i został poważnie ranny). Po powrocie do kwatery Dąbrowskiego pomagał w formowaniu kawalerii legionowej, z którą realizował kampanię włoską w 1799 roku. W bitwie nad Trebią 15 czerwca 1799 odbił wraz z kpt. Piotrowskim z rąk nieprzyjacielskich gen. Dąbrowskiego. Został wówczas postrzelony z pistoletu. Następnie przebywał we Włoszech po przeniesieniu kawalerii do legii naddunajskiej, otrzymując jednocześnie dowództwo 7 batalionu piechoty, z którym uczestniczy w walkach nad Mincio przy oblężeniu Ferrary i Peschiery oraz w blokadzie Mantuy.

Lata 1802-1809

18 sierpnia 1802 roku został zdymisjonowany. Po powrocie do kraju osiadł w rodzinnych stronach i ożenił się z Józefą Katarzyną Stokłowską. 21 października 1805 urodził się syn pary, Jan Kanty Honoriusz. Rok później (w związku z wkroczeniem do Wielkopolski wojsk cesarza Napoleona) Biernacki wstąpił w szeregi powstającej armii i zaczął w Kaliszu organizować piechotę. Od 1806 roku był organizatorem 5 Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, z którym uczestniczył w blokadzie Grudziądza. W 1807 został majorem 6 Pułku Ułanów. Kolejnym etapem jest przeniesienie na stanowisko przewodniczącego utworzonej legionowej rady gospodarczej dla pułków artylerii i kawalerii, mającej swoją siedzibę w Poznaniu. Jesienią 1807 roku złożył dymisję i powrócił na wieś, kończąc swoją pierwszą służbę w szeregach wojska Księstwa Warszawskiego.

W 1809 roku ponownie znalazł się w wojsku jako organizator siły zbrojnej województwa kaliskiego w wojnie polsko-austriackiej. Jako dowódca sił zbrojnych w Kaliskiem zaczął formować wzdłuż linii Warty grupki operacyjne, mające za zadanie nie przepuszczenia na przeprawach nieprzyjacielskich patroli. W pierwszych dniach maja 1809 roku otrzymał do swojej dyspozycji oddziały zakładowe i przeprowadzał wypady na stanowiska austriackie. 19 maja gen. Dąbrowski, który przejął dowodzenie, wyruszył do Poznania. Biernacki w czasie tego marszu dowodził oddziałami prawego skrzydła, ale pod Łęczycą nieprzyjaciel stawił opór i w związku z tym wojska musiały zmienić kierunek marszu. Stoczono wówczas kilka potyczek m.in. 2 czerwca 1809 pod Rawą, 9 czerwca pod Inowłodziem, 13 czerwca pod Końskimi. 24 lipca w Krakowie Biernacki otrzymał z rąk ks. Poniatowskiego krzyż Virtuti Militari. Po reorganizacji wojska i z brakiem stanowiska dla niego opuścił szeregi wojska i udał się na wieś, zamieszkując w Naramowicach pod Wieluniem.

Lata 1811-1816

W kwietniu 1811 roku został wezwany do pełnienia służby publicznej. Został mianowany komendantem i organizatorem gwardii w departamencie kaliskim z zadaniem utworzenia batalionu gwardii w sile sześciu kompanii. Udało mu się utworzyć oddział, wyznaczyć instruktorów, umundurować itd. Gwardią dowodził około pół roku, ponieważ w listopadzie formacja została rozwiązana. Biernacki zwrócił się 23 marca 1812 do gen. Dąbrowskiego o powołanie w szeregi armii. 25 kwietnia otrzymał stanowisko komendanta placu w Piotrkowie i Toruniu, w którym spędził cały okres wojny. Został awansowany na pułkownika. Kiedy komenda w Toruniu przeszła w ręce francuskie, wyruszył do Kalisza, gdzie został dowódcą pospolitego ruszenia. Z kawalerią osłaniał miasto przed Rosjanami. W czasie starcia pospolitego ruszenia z Rosjanami pod Stawiszynem, Biernacki został ciężko ranny, otrzymując pchnięcie piką i 5 ran od szabli i został wzięty do niewoli. Nie brał już udziału w dalszych wojnach napoleońskich. Pod koniec 1814 gen. Dąbrowski wysłał go z misją do króla saskiego. W dniu 21 października 1816 otrzymał dymisję z prawem noszenia munduru.

Lata 1816–1834

W 1816 wrócił na wieś i zajmował się pracą społeczną. Od 1820 brał czynny udział w pracach organizacyjnych Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (1825), zostając jego prezesem w województwie kaliskim. Wraz z wybuchem powstania listopadowego (1830–1831) wrócił do wojskowości. Dzięki niemu utworzone zostały dwa pułki piesze oraz dwa i pół kawalerii, które po dwóch miesiącach opuściły województwo kaliskie, a Biernacki zaczął wówczas tworzenie rezerw. Pod koniec powstania udało mu się z nich utworzyć zalążek nowego pułku regularnego: mianowicie I batalion 8 Pułku Strzelców Pieszych. Kiedy pod koniec sierpnia oddziały rosyjskie weszły w granice województwa i zbliżały się do miasta, Biernacki z pospolitym ruszeniem wycofał się w stronę Częstochowy. W połowie września został otoczony i dostał się do niewoli rosyjskiej.

Powrócił na wieś: z Naramowic przeniósł się do Kalinowy.

Po upadku powstania pozostał w kraju. Był twórcą Towarzystwa Kredytowego miasta Kalisza i posłem na Sejm Królestwa Polskiego. Za udzielenie pomocy emisariuszom płk. Józefa Zaliwskiego został 18 lutego 1834 skazany na 3 lata ciężkiego więzienia w twierdzy zamojskiej, w której zmarł po kilku miesiącach.