Generalny Dziekanat Wojska Polskiego

Generalny Dziekanat
Wojska Polskiego

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1989
Tradycje
Kontynuacja	Ordynariat Polowy Wojska Polskiego
Dowódcy
Pierwszy	ks. płk. Stanisław Warchałowski
Ostatni	ks.płk. Florian Klewiado
Organizacja
Podległość	Minister Obrony Narodowej

Generalny Dziekanat Wojska Polskiego – struktura organizacyjna ludowego Wojska Polskiego, której zadaniem było zapewnienia katolickiej posługi duszpasterskiej oficerom i żołnierzom oraz ich rodzinom. Istniała w latach 1945–1989. Jej sukcesorem stał się Ordynariat Polowy Wojska Polskiego.

Historia

Po zakończeniu II wojny światowej opiekę duszpasterską w Wojsku Polskim pełnili kapelani 1. i 2. Armii Wojska Polskiego, których przełożonym do początku 1945 był ks. ppłk. Wilhelm Kubsz. 2 lutego 1945 minister obrony narodowej mianował na stanowisko Generalnego Kapelana WP ks. płk. Stanisława Warchałowskiego, który tę funkcję pełnił do czasu powołania na to stanowisko w 1947 ks. płk. Wacława Pyszkowskiego. W okresie służby ks. Pyszkowskiego Episkopat Polski wydał 19 marca 1948 komunikat w sprawie duszpasterstwa wojskowego, w którym stwierdził, że w związku z nieobsadzeniem stanowiska ordynariusza polowego kapelani wojskowi nie posiadają jurysdykcji kościelnej i muszą ją uzyskiwać od ordynariuszy miejsca. W ślad za tym Sekretariat Stanu Stolicy Apostolskiej uchylił 21 kwietnia 1948 statut istniejącego na podstawie konkordatu z 1925 ordynariatu wojskowego. 30 września 1948 Episkopat przedstawił Ministerstwu Administracji Publicznej „Projekt Statutu Duszpasterstwa Wojskowego", który przewidywał powołanie Naczelnego Kapelana Wojsk Polskich, mianowanego przez Stolicę Apostolską w porozumieniu z władzami państwowymi. W sprawie tej nie było żadnego postępu do czasu podpisania 14 kwietnia 1950 Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej a Episkopatem Polski, które przewidywało regulację położenia duszpasterstwa wojskowego w statucie ustalonym w dialogu między władzami wojskowymi a Episkopatem. Zapowiedzi tej nie zrealizowano. Dopiero w ustawie z dnia 13 grudnia 1957 r. o służbie wojskowej oficerów Sił Zbrojnych przyjęto, że w Siłach Zbrojnych istnieje korpus osobowy oficerów duszpas­terstwa. Zgodnie z przyjętymi rozwiązaniami, kapelanów wojskowych powoływał i zwalniał Minister Obrony Narodowej lub Generalny Dziekan. W 1989 Generalny Dziekanat posiadał 35 etatów kapelanów, w tym 4 w centrali Generalnego Dziekanatu i 31 przy kościołach garnizonowych. W 1991 kierowanie duszpasterstwem wojskowym przekazano biskupowi Sławojowi Leszkowi Głódziowi.

Generalni Dziekani

• ks. płk Wilhelm Kubsz (1943–1945)
• ks. płk Stanisław Warchałowski (1945–1947)
• ks. płk Wacław Pyszkowski (1947–1950)
• ks. płk Roman Szemraj (1950–1964)
• ks. płk dr Julian Humeński (1964–1986)
• ks. płk Florian Klewiado (1986–1991)