Itamar Franco

Itamar Franco
Data i miejsce urodzenia	28 czerwca 1930 ; Salvador
Data i miejsce śmierci	2 lipca 2011 ; São Paulo
	33. prezydent Brazylii
Okres	od 29 grudnia 1992; do 31 grudnia 1994
Przynależność polityczna	Brazylijski Ruch Demokratyczny
Poprzednik	Fernando Collor de Mello
Następca	Fernando Henrique Cardoso
	24. wiceprezydent Brazylii
Okres	od 15 marca 1990; do 29 września 1992
Poprzednik	José Sarney
Następca	Marco Maciel
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Itamar Augusto Cautiero Franco (ur. 28 czerwca 1930 w Salvadorze, zm. 2 lipca 2011 w São Paulo) – brazylijski polityk, w latach 1990–1992 wiceprezydent, zaś w kadencji 1992–1994 prezydent Brazylii.

Życiorys

Franco urodził się na pokładzie statku płynącego po oceanie między Salvadorem a Rio de Janeiro (stąd też jego imię, oznaczające w wolnym przekładzie „na morzu”). Jego rodzina pochodziła z Juiz de Fora w stanie Minas Gerais, gdzie się wychowywał i pracował jako inżynier od 1955, kończąc studia w tym kierunku.

W latach 1967–1971 sprawował funkcję burmistrza Juiz. Ponownie zajmował to stanowisko od 1973 do 1974, kiedy zrezygnował, aby zająć miejsce w Senacie jako wybrany reprezentant Minas Gerais. Szybko stał się czołowym przedstawicielem Movimento Democrático Brasileiro (Brazylijskiego Ruchu Demokratycznego), opozycji wobec rządzącej w latach 1964–1985 junty. Wybrany ponownie na senatora w 1982. W 1986 przegrał walkę o stanowisko gubernatora Minas Gerais.

W 1989 opuścił Partię Liberalną, do której wówczas należał, przystępując do małej Partii Rekonstrukcji Narodowej, albowiem został mianowany kandydatem na wiceprezydenta u boku Fernanda Collor de Mello. Collor i Franco zostali wówczas wybrani.

W 1992 prezydent Collor był sądzony za korupcję i poddany próbie impeachmentu. We wrześniu, w czasie jego procesu w parlamencie, Franco został pełniącym obowiązki prezydenta, zaś po uznaniu Collora winnym, formalnie objął prezydenturę w grudniu tegoż roku.

Kiedy obejmował urząd szefa państwa, Brazylia znajdowała się w ogromnym kryzysie gospodarczym, a poziom inflacji sięgał aż 1100%, a w 1993 – 6000%. Rząd Franco, postrzeganego powszechnie jako bystry i żywy przywódca, wyprowadził kraj z kryzysu, realizując program powołanego przezeń ministra finansów Fernando Henrique Cardoso. Za prezydentury Franco, w kwietniu 1993, odbyło się referendum w sprawie formy rządów. 66% głosujących opowiedziało się za republiką, podczas gdy 10 za restauracją monarchii. Następnie, za prezydencką formą rządów 55%, z za parlamentarnym 25%.

Cardoso został następcą Franco, który go poparł, w wyborach 1994, obejmując urząd 1 stycznia 1995. Mimo wcześniejszej współpracy były prezydent Franco został szybko jego krytykiem, zwłaszcza programu prywatyzacji.

Na prezydenckiej emeryturze Franco pełnił różne funkcje, także z ramienia rządu Cardoso, m.in. ambasadora w Portugalii, przedstawiciela Brazylii w Organizacji Państw Amerykańskich z siedzibą w Waszyngtonie (do 1998). Wybrano go na gubernatora Minas Gerais w 1998. Franco na tym stanowisku wprowadził moratorium na spłatę długów publicznych. Po odejściu z funkcji szefa stanowej władzy wykonawczej w 2003 został ambasadorem we Włoszech, gdzie przebywał w tym charakterze do 2005.

Zmarł na białaczkę 2 lipca 2011, został pochowany na cmentarzu w Juiz de Fora^[1].

Odznaczenia

Brazylijskie

Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi (1993)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Sił Zbrojnych (1991)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Marynarskiej (1991)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej (1990)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Lotniczej (1990)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Rio Branco (1990)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Sądownictwa Wojskowego (1993)^[2]
Krzyż Złoty Medalu Zasługi Mauá (1992) – ex officio
Wielki Łańcuch Medalu Konspiracji Minas Gerais (1994)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Pracy (1992) – ex officio
Wielki Łańcuch Orderu Zasługi Sądownictwa Pracy (1993)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Komunikacyjnej (1992) – ex officio
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Kulturalnej (1992) – ex officio
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Naukowej (1994)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi Kartograficznej (2002)^[2]

Zagraniczne

Order Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (1982)^[2]
Łańcuch Orderu Wyzwolicela San Martina (1993, Argentyna)^[2]
Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (1995, Portugalia)^[2]^[3]
Wielki Łańcuch Orderu Marszałka Francisca Solano Lopeza (1994, Paragwaj)^[2]

Przypisy

↑ MG: corpo de Itamar é cremado em cemitério de Contagem, istoe.com.br z 4 lipca 2011 (port.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Ordem Nacional do Mérito Científico - Itamar Augusto Cautiero Franco. abc.org.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-05-16)].. www.abc.org.br
↑ Estrangeiros com Ordens Portuguesas. www.ordens.presidencia.pt

Linki zewnętrzne

Profil na stronie Urzędu Prezydenckiego (port.)

[1] MG: corpo de Itamar é cremado em cemitério de Contagem, istoe.com.br z 4 lipca 2011 (port.).

[abc-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Ordem Nacional do Mérito Científico - Itamar Augusto Cautiero Franco. abc.org.br. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-05-16)].. www.abc.org.br

[port-3] Estrangeiros com Ordens Portuguesas. www.ordens.presidencia.pt

[j-4] ął urzędu

[b-5] zmarł przed objęciem urzędu

[1]

[2]

[3]

[A]

[B]

I (Stara) Republika (1889–1930)	Manoel Deodoro da Fonseca (1889–1891) Floriano Peixoto (1891–1894) Prudente Jose de Morais Barros (1894–1898) Manuel Ferraz de Campos Sales (1898–1902) Francisco de Paula Rodriques Alves (1902–1906) Afonso Pena (1906–1909) Nilo Peçanha (1909–1910) Hermes Rodriques da Fonseca (1910–1914) Wenceslao Braz Pereira Gomes (1914–1918) Rodrigues Alves (–^[A]) Epitácio Lindolfo da Silva Pessoa (1918–1922) Artur da Silva Bernardes (1922–1926) Washington Luiz Pereira de Souza (1926–1930) Júlio Prestes (–^[A])
Era Vargasa (1930–1946)	Getulio Vargas (1930–1945) José Linhares (1945–1946)
II Republika – Republika 1946 (1946–1964)	Eurico Gaspar Dutra (1946–1951) Getulio Vargas (1951–1954) João Café Filho (1954–1955) Carlos Coimbra da Luz (1955) Nereu Ramos (1955–1956) Juscelino Kubitschek de Oliveira (1956–1961) Jânio da Silva Quadros (1961) Pascoal Ranieri Mazzilli (1961) Joao Belchior Marques Goulart (1961–1964)
Dyktatura wojskowa (1964–1985)	Pascoal Ranieri Mazzilli (1964) Humberto de Alencar Castelo Branco (1964–1967) Artur da Costa e Silva (1967–1969) Emílio Garrastazu Médici (1969–1974) Ernesto Geisel (1974–1979) João Baptista Fiqueiredo (1979–1985)
III (Nowa) Republika (od 1985)	Tancredo Neves (–^[B]) José Sarney (1985–1990) Fernando Collor de Mello (1990–1992) Itamar Franco (1992–1995) Fernando Henrique Cardoso (1995–2003) Luiz Inácio Lula da Silva (2003–2011) Dilma Rousseff (2011–2016) Michel Temer (2016–2019) Jair Bolsonaro (2019–2023) Luiz Inácio Lula da Silva (od 2023)