Przejdź do zawartości

Jan Ciechanowski (historyk)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy polskiego historyka emigracyjnego. Zobacz też: inne osoby o takim samym imieniu i nazwisku.
Jan Ciechanowski
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 stycznia 2016
Londyn

Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: europeistyka
Alma Mater

London School of Economics and Political Science

Doktorat

1968 – historia

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

University College London

Uczelnia

Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941, dwukrotnie)
Cytaty w Wikicytatach

Jan Mieczysław Ciechanowski, ps. „Jastrząb” (ur. 16 kwietnia 1930 w Warszawie[1], zm. 13 stycznia 2016 w Londynie[2]) – polski historyk, nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, powstaniec warszawski, od 1946 na emigracji w Wielkiej Brytanii[3].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Bolesława Ciechanowskiego[4]. W 1943 został żołnierzem Armii Krajowej w zgrupowaniu „Siekiera”, używał pseudonimu „Jastrząb”. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. W wieku 14 lat walczył w powstaniu warszawskim, w trakcie którego został ranny. Po upadku powstania znalazł się w niewoli niemieckiej[1]. Po wojnie osiadł w Wielkiej Brytanii, gdzie w późniejszych latach zajął się pracą naukową jako historyk, dochodząc do stanowisk profesorskich na University College London[5]. Publikował m.in. prace naukowe poświęcone powstaniu warszawskiemu. W wydanej po raz pierwszy w Londynie w 1971 i następnie wielokrotnie wznawianej książce sprzeciwiał się przekonaniu o konieczności wybuchu powstania, które ocenił jako błąd i klęskę[6]. Krytykował również Normana Daviesa za jego podejście do powstania warszawskiego zaprezentowane w publikacji Powstanie '44[7][8]. W latach 90. Jan Ciechanowski brał udział w pracach Polsko-Brytyjskiej Komisji Historycznej. Brał udział w założeniu Wyższej Szkoły Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku[7], został dyrektorem Centrum Studiów Europejskich i wykładowcą Wydziału Nauk Politycznych tej uczelni[9]. Był współpracownikiem „Zeszytów Historycznych”[10][11][12][13][14][15][16].

Odznaczenia i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

W 1944 odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych[1]. W 2005, w uznaniu wybitnych zasług w propagowaniu polskiej historii i tradycji narodowych, za osiągnięcia w upamiętnianiu polsko-brytyjskiej współpracy wywiadowczej w czasie II wojny światowej, prezydent Aleksander Kwaśniewski odznaczył go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[17]. W 1994 uhonorowano go Krzyżem Oficerskim tego orderu[18].

W 1979 został wyróżniony nagrodą przyznaną przez paryską „Kulturę”[19].

Wybrane publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Powstanie warszawskie: zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego, Londyn: Odnowa 1971 (wydania krajowe: przedmową poprzedził Aleksander Skarżyński, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1984, wyd. 2 – 1984, wyd. 3 – 1987, wyd. 4 – 1989; przekład angielski: The Warsaw Rising of 1944, Londyn: Cambridge University Press 1974, wyd. 2 – Cambridge: Cambridge University Press 2002; przekład japoński: Warushawa Hōki 1944, Tokio: Chikuma-shobo 1989).
  • O genezie i upadku II Rzeczypospolitej, Londyn: Odnowa 1981 (wyd. w drugim obiegu – Lublin: CiS 1986).
  • Tadeusz Bór-Komorowski, Trzy wykłady o A.K., oprac. Jan Mieczysław Ciechanowski, Warszawa: „Signum” 1981 (wyd 2 – Wrocław: „Wyzwolenie” 1982).
  • Na tropach tragedii – Powstanie Warszawskie 1944: wybór dokumentów wraz z komentarzem, Warszawa: BGW 1992.
  • Pomoc lotnicza Wielkiej Brytanii dla powstania warszawskiego: raport pułkownika H.M. Threlfalla, oprac. Jan Ciechanowski, Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych 1994.
  • Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego, Pułtusk: WSH im. Aleksandra Gieysztora 2004 (wyd. 2 uzup. i poszerz. – Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora 2009, wyd. 3 – 2012, wyd. 4 – Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora – Warszawa, Bellona – Oficyna Wydawnicza Aspra-Jr 2014).
  • General Władysław Anders. Soldier and Leader of the Free Poles in Exile, red. Joanna Pyłat, Jan Ciechanowski, Andrzej Suchcitz, w przekładzie Barbary Herchenreder, Londyn: Polish University Abroad 2008.
  • Wielka Brytania i Polska. Od Wersalu do Jałty: wybór artykułów, dokumentów i recenzji, Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 2008.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c Jan Ciechanowski. 1944.pl. [dostęp 2012-04-12].
  2. ↑ Jan Mieczysław Ciechanowski. wyborcza.pl, 15 stycznia 2016. [dostęp 2016-01-15].
  3. ↑ Michał Kozłowski. Jan Mieczysław Ciechanowski (1930–2016). „Archiwum Emigracji”. Z. 1/2 (22/23), s. 257–260, 2015. [dostęp 2017-09-15]. 
  4. ↑ Jan M. Ciechanowski: Powstanie Warszawskie. Zarys podłoża politycznego i dyplomatycznego. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 2009, s. 619.
  5. ↑ Ewa Winnicka: Superszpieg Halina. Rozmowa z prof. Janem Ciechanowskim o polsko-brytyjskiej współpracy wywiadowczej podczas II wojny światowej. polityka.pl, 20 marca 2010. [dostęp 2012-04-12].
  6. ↑ Prof. Ciechanowski: Powstanie Warszawskie było klęską i błędem. dzieje.pl, 24 lipca 2009. [dostęp 2012-04-12].
  7. ↑ a b Historyk słów niełatwych. rp.pl, 21 września 2005. [dostęp 2012-04-12].
  8. ↑ „Zeszyty Historyczne”. Z. 149, s. 100–117, 2004. 
  9. ↑ Prof. dr hab. Jan Ciechanowski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2023-11-05].
  10. ↑ Wywiad z płk. dypl. Janem Rzepeckim. „Zeszyty Historyczne”. Z. 27, s. 159–168, 1974. 
  11. ↑ Wywiad z płk. dypl. Januszem Bokszczaninem. „Zeszyty Historyczne”. Z. 27, s. 130–158, 1974. 
  12. ↑ Wywiad z płk. dypl. Kazimierzem Irankiem-Osmeckim. „Zeszyty Historyczne”. Z. 84, s. 221–226, 1988. 
  13. ↑ Wywiad z gen. bryg. Tadeuszem Pełczyńskim. „Zeszyty Historyczne”. Z. 93, s. 77–95, 1990. 
  14. ↑ Stosunek rządu brytyjskiego do powstania warszawskiego. „Zeszyty Historyczne”. Z. 42/1977. s. 27. 
  15. ↑ Przystąpienie Anglii do wojny. „Zeszyty Historyczne”. Z. 91, s. 17–36, 1990. 
  16. ↑ Brytyjskie służby wywiadowcze i specjalne. „Zeszyty Historyczne”. Z. 143, s. 4–41, 2003. 
  17. ↑ M.P. z 2005 r. nr 78, poz. 1095
  18. ↑ M.P. z 1994 r. nr 23, poz. 187
  19. ↑ Laureaci nagród „Kultury”. kulturaparyska.com. [dostęp 2021-05-03].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Ciechanowski_(historyk)&oldid=74799583”