Kiermusy
53°12′14″N 22°42′34″E/53,203889 22,709444| kolonia | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
106-109 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
16-080[2] |
| Tablice rejestracyjne |
BIA |
| SIMC |
0043222[3] |
Położenie na mapie gminy Tykocin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu białostockiego  | |
| 53°12′14″N 22°42′34″E/53,203889 22,709444[1]
| |
Kiermusy – kolonia położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Tykocin[3][4]. Leży nad Narwią.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Tykocinie[5].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Najstarsze wzmianki o Kiermusach sięgają XVI wieku, kiedy to w księgach królewskich wspomina się o arendach (dzierżawach) tykocińskich młynów w 1560 roku. Zygmunt II August pobrał tego roku podatek od czterech otaczających Tykocin młynarzy, w tym 8 złotych od niejakiego „Kiermaszewskiego”. Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała Kiermuszowski Młyn, a wzięła się od nazwiska młynarza, którym w 1573 roku został Marys Kiermus, polski mieszczanin z Tykocina[6].
O obecności młyna w Kiermusach świadczy ukształtowanie starorzecza Narwi w okolicach tzw. Domku Rasputina wchodzącego w skład Rzeczypospolitej Kiermusiańskiej. W okolicy szerokiego na dwa metry brodu znajduje się niemal dziesięciometrowa głębia, z której wyłowiono kilkanaście lat temu potężne dębowe bale – najprawdopodobniej elementy młyńskiego koła i tamy na ówczesnej rzece.
Do lat 80. XX wieku Kiermusy stanowiły miejscowość letniskową dla okolicznego Tykocina.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.
W kwietniu 2008 w Kiermusach powstała pierwsza prywatna zagroda hodowlana żubrów – „Ostoja Żubra” na 7 ha zalesionego terenu. Stado żubrów znajdujące się na terenie Ostoi liczy obecnie 7 osobników. W roku 2011 urodziły się tam dwa żubry, w 2015 – kolejne dwa, a w maju 2016 roku – kolejny jeden osobnik. Część populacji wypuszczana jest do Puszczy Knyszyńskiej[7]. W listopadzie 2015 roku dwa żubry z Kiermus zostały przetransportowane do rezerwatu w Kutnej Horze w Czechach. W Ostoi znajdują się w również osły.
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Kiermusy słyną także z bazy turystyczno-noclegowej – znajduje się tam 5 drewnianych domów, tzw. Dworskie Czworaki, dworek, karczma, basen, ośrodek SPA, dom letniskowy zwany Domkiem Rasputina, most widokowy na rzece Narew, makieta granicy polsko-rosyjskiej, zamek Jantarowy Kasztel i inne atrakcje[8].
Od 1 czerwca 2012 w Kiermusach dla zwiedzających otwarto Jantarowy Kasztel, w którym do obejrzenia są między innymi:
- średniowieczne zbroje
- średniowieczna broń (szable, miecze, szpady)
- stroje z epoki, ubiory, przedmioty codziennego użytku, w tym kontusz imć Pana Onufrego Zagłoby Herbu Wczele podarowany przez reżysera Jerzego Hoffmana.
Na terenie Kiermus znajduje się również eksperymentalna uprawa konopi siewnych.
- Atrakcje turystyczne Kiermus
-
Ostoja Żubra -
Domek Rasputina -
Dworek nad Łąkami i SPA w Kiermusach -
Rekonstrukcja przejścia granicznego – Jantarowy Kasztel, Kiermusy
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53062
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 470 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ (PDF) „Kurhany Jaćwięgów” – kilkadziesiąt lat naukowego mitu, „Światowit“ IX(L)/B, 2012, 181-192. | Wojciech Nowakowski - Academia.edu [online], www.academia.edu [dostęp 2019-08-29] (ang.).
- ↑ Kiermusy. Ostoja żubra ma nowego lokatora.. [dostęp 2015-08-06].
- ↑ Atrakcje w Kiermusach atrakcjepodlasia.pl. atrakcjepodlasia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-06)]..
| Miasto | |
|---|---|
| Części miasta | |
| Wsie | |
| Części wsi |
|
| Kolonia wsi | |
| Kolonie | |
| Osada |
