Komosa murowa

Komosa murowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	szarłatowate
Rodzaj	Chenopodiastrum
Gatunek	komosa murowa
	Nazwa systematyczna
	Chenopodiastrum murale (L.) S.Fuentes, Uotila & Borsch; Willdenowia 42:14. 2012
Synonimy
	Anserina muralis (L.) Montandon; Atriplex muralis (L.) Crantz; Chenopodium biforme Nees; Chenopodium carthagenense Zuccagni; Chenopodium chamrium Buch.-Ham.; Chenopodium congestum Hook.f.; Chenopodium flavum Forssk.; Chenopodium gandhium Buch.-Ham.; Chenopodium guineense Jacq.; Chenopodium ilicifolium Griff.; Chenopodium laterale Aiton; Chenopodium longidjawense Peter; Chenopodium lucidum Gilib.; Chenopodium maroccanum Pau; Chenopodium murale L.; Rhagodia congesta (Hook.f.) Moq.; Vulvaria trachisperma Bubani;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Komosa murowa (Chenopodiastrum murale (L.) S.Fuentes, Uotila & Borsch) – gatunek rośliny z rodziny szarłatowatych. Gatunek kosmopolityczny^[4]. W Polsce jest gatunkiem rzadkim i ustępującym; rośnie w rozproszeniu na obszarze całego kraju^[5]^[6].

Morfologia

Pokrój: Roślina delikatnie, mączysto owłosiona w młodym wieku.
Łodyga: O wysokości 15–50 cm.
Liście: Rombowo-jajowate, nieco dłuższe niż szersze, nierówno, ostro zatokowo ząbkowane, omączone od spodu, nagie na wierzchu.
Kwiaty: Pięciokrotne, promieniste, zebrane w kłębiki.
Owoc: Jednonasienna niełupka; jej górna część jest zakryta przez listki okwiatu, które posiadają wystające grzbiety. Nasiona matowe, drobno dołkowane, z ostrym brzegiem^[5]^[7].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Roślina ruderalna. Kwitnie od lipca do października. Liczba chromosomów 2n = 18^[5]. Gatunek charakterystyczny wybitnie nitrofilnych zbiorowisk z zespołu Urtico-Malvetum, występujących na wsiach pod płotami, na podwórkach oraz w pobliżu zabudowań gospodarskich^[8].

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii EN (zagrożony)^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-23] (ang.).
↑ ^a ^b Chenopodiastrum murale (L.) S.Fuentes, Uotila & Borsch, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-28] .
↑ Chenopodiastrum murale na Plants of the World. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.
↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-11-23] (ang.).

[powo-3] Chenopodiastrum murale (L.) S.Fuentes, Uotila & Borsch, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-28] .

[4] Chenopodiastrum murale na Plants of the World. [dostęp 2017-11-23]. (ang.).

[klucz-5] Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[6] Zając A., Zając M.: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej, Instytut Botaniki, Uniwersytet Jagielloński, 2001. ISBN 978-83-61191-72-8.

[7] Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.

[8] Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[9] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]