Przejdź do zawartości

Kwakowo (województwo pomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kwakowo
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Kobylnica

Liczba ludności (2022)

660[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

76-251[3]

Tablice rejestracyjne

GSL

SIMC

0745361

Położenie na mapie gminy Kobylnica
Mapa konturowa gminy Kobylnica, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Kwakowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kwakowo”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kwakowo”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kwakowo”
Ziemia54°22′14″N 17°01′19″E/54,370556 17,021944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kwakowo (kaszb. Kwakòwò[4], niem. Quackenburg) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Kobylnica nad rzeką Kwaczą i przy trasie drogi krajowej nr 21.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Nazwa

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miejscowości ma pochodzenie słowiańskie i charakter topograficzny. Co do jej znaczenia przedłożono następujące hipotezy etymologiczne:

  • nazwa z formantem -owo wyprowadzona od nazwy rzeki Kwaka[5],
  • nazwa z formantem -owo wyprowadzona od nazwy pospolitej kwaka „kaczka”[5].

Niemiecka nazwa Quackenburg stanowi etymologiczną hybrydę elementów o różnym pochodzeniu i jest złożeniem dwóch członów: słowiańskiego Quacken – adaptacji fonetycznej pierwotnej nazwy słowiańskiej, oraz niemieckiej nazwy pospolitej Burg „fort, zamek, gród”[5].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Kwakòwò[6].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza wzmianka z XIII wieku mówiąca o erygowaniu kościoła katolickiego w Kwakowie („Ecolasiae da Qacoc”). Wieś należała pierwotnie do rodu Zitzewitzów. Następna informacja o Kwakowie, zapisanym jako Quackenburg, pochodzi z 1480 roku. W XVII wieku używano formy kaszubskiej zapisanej przez Niemców jako „Kwakow”. Do roku 1702 odprawiano w tutejszym kościele nabożeństwa także w języku kaszubskim. Pastorem w tym czasie był Christian Bilang. Kwakowo należy do nielicznych wsi pomorskich, w których zachowały się księgi parafialne, sięgające połowy XVIII wieku. Do XVII wieku istniały dwa odrębne majątki, które w 1649 roku skupił w swych rękach Paul von Zitzewitz, ale nie na długo, bo w 30. lat później przeszły we władanie von der Goltzów, następnie Wobeserów, aby ostatecznie – od 1714 do 1905 roku pozostać w rodzinie von Blumenthalów. W 1784 roku we wsi był folwark, młyn wodny, karczma, kuźnia i w sumie 24 dymy. Od Blumenthalów Kwakowo wykupił Bodo von Zitzewitz, syn Güntera z Borzęcina, aby sprzedać je następnie w 1913 roku – Bernardowi von Puttkamer. W 1936 roku część dóbr znajdowała się w rękach Otto Ratzke, a druga była własnością R. Huppke ze Słupska. Wieś miała charakterystyczną zabudowę – stodołami zwróconą do drogi. Po licznych pożarach z zabytkowych budowli zachowało się tylko kilka budynków. Dawniej koło wsi stał XIX-wieczny wiatrak.

Szkoła w Kwakowie istniała od 1710 roku, a pierwszy kościół podobno już w 1208 roku. Zastąpiła go świątynia wybudowana pod patronatem Marcusa Siczewitza w 1615 roku.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
  • kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, murowany, wybudowany w XIV-w. na szczycie wczesnośredniowiecznego grodziska, kamienna nawa zbudowana w XIX w. na miejscu pierwotnej[7]. Murowana, szeroka wieża o gładkich elewacjach z ok. 1500, przebudowana w XIX w[8], w kruchcie pod wieżą zachowały się barokowe malowidła stropowe.
  • park podworski w którym rosną stare świerki, lipa srebrzysta, cyprysik groszkowy, jodła kaukaska, dąb szypułkowy, jodła pospolita. Przez park przepływa rzeka Kwacza.
  • Szkoła Podstawowa
    Szkoła Podstawowa
  • Zabudowania byłego PGR-u
    Zabudowania byłego PGR-u
  • Stare budownictwo
    Stare budownictwo

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 164680
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 646 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Uchwała nr 6 2010 – Nazwy miast, wsi gminnych i sołeckich – Skarbnica Kaszubska [online] [dostęp 2023-12-21] (pol.).
  5. ↑ a b c Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 65.
  6. ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 211, ISBN 978-83-62137-50-3.
  7. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 266, ISBN 978-83-7495-133-3.
  8. ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 170, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Gmina Kobylnica
Miasto
Wsie
Kolonie
Osady
Osada leśna
Integralne
części wsi
Nieofic.
cz. wsi

Herb gminy Kobylnica

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kwakowo_(województwo_pomorskie)&oldid=74898815”