Marian Konarski

Marian Konarski
Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1909 ; Chrzanów
Data i miejsce śmierci	30 października 1998 ; Kraków
Miejsce spoczynku	Cmentarz parafialny w Krzeszowicach
Zawód, zajęcie	malarz, rzeźbiarz, poeta, teoretyk sztuki
Narodowość	polska

Marian Konarski (ur. 8 grudnia 1909 w Chrzanowie, zm. 30 października 1998 w Krakowie) – polski malarz, rzeźbiarz, poeta, teoretyk sztuki.

Życiorys

W 1920 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie ukończył IV Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza. Rozpoczął studia w 1928 roku na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Studiował u Władysława Jarockiego rysunek ogólny, u Ignacego Pieńkowskiego rysunek wieczorowy i akt, oraz u Xawerego Dunikowskiego rzeźbę.

Z powodu udziału w ruchu Rogatego Serca Stanisława Szukalskiego został relegowany z uczelni w 1929 roku. Swoją edukację artystyczną kontynuował w ramach tego ruchu. Kształcił się pod kierunkiem Stanisława Szukalskiego i został szczepowym tej grupy. Przybrał pseudonim artystyczny „Marzyn”. Organizował wystawy członków Szczepu i redagował ich pismo „Krak”.

W roku 1928 zadebiutował jako poeta w krakowskim „Ilustrowanym Kurierze Codziennym” i wydał drukiem poemat „Naprzeciw radości”. W 1938 roku osiadł na stałe w Krzeszowicach koło Krakowa. W roku 1939 otrzymał stypendium Państwowego Funduszu Kultury Narodowej i wyjechał do Włoch i Austrii na 2 miesiące.

W czasie II wojny światowej działał w ZWZ i AK. Nosił pseudonim „Szerszeń”. Pracował w komórce legalizacyjnej fałszującej dokumenty dla członków ruchu oporu. W swojej pracowni malarsko-lakierniczej zatrudniał też uczniów – członków organizacji konspiracyjnych, chroniąc ich w ten sposób przed okupantem. W okresie okupacji rozpoczął w celach zarobkowych malowanie polichromii w kościołach w Krakowie i na Śląsku. W sumie namalował ich ponad 100.

Od 1948 roku należał do Związku Polskich Artystów Plastyków. W 1960 roku otrzymał dyplom ukończenia Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zorganizował ognisko malarskie dla dzieci w Domu Kultury w Chrzanowie. Prowadził grupę artystyczną Rodzimej Twórczości GART w Krakowie, Założył Grupę Plastyczną „Zdrój” w Krzeszowicach.

Był członkiem ZSL, ZBoWiD, wiceprezesem Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krzeszowickiej. Przez cały czas piastował też godność szczepowego grupy artystycznej „Rogate Serce”.

Zmarł na krótko przed swoimi 90. urodzinami. Pochowany został na cmentarzu w Krzeszowicach.

Twórczość

Tworzył w dziedzinie rysunku, malarstwa sztalugowego, malarstwa ściennego i rzeźby. Wystawiał od 1930 roku. Brał udział w wystawach zbiorowych „Szczepu Rogate Serce”. Wystawiał indywidualnie w okresie międzywojennym. Prace Mariana Konarskiego znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie i Wrocławiu, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum Polskiego w Chicago, Muzeum Ziemi Krzeszowickiej, oraz w zbiorach prywatnych w kraju i za granicą.

Wystawy indywidualne:

1933 – Warszawa, Zachęta TZSP
1938 – Warszawa, Zachęta TZSP
1948 – Kraków, Pałac Sztuki TPSP
1956 – Kraków, Pałac Sztuki TPSP
1956 – Katowice, Pałac Młodzieży
1956 – Zabrze, Muzeum Górnicze
1957 – Zakopane, BWA
1962 – Kraków, Pałac Sztuki TPSP
1962 – Zakopane BWA
1964 – Paryż, Akademia R. Duncana
1965 – Krzeszowice, Sala Klubowa
1967 – Kraków, Kawiarnia „Feniks”
1972 – Rzeszów, Dom Sztuki
1973 – Kraków, Pałac Sztuki TPSP
1977 – Sandomierz, BWA
1977 – Kraków, Dom Kultury „Pod Baranami”
1982 – Toruń, Muzeum Okręgowe
1986 – Kraków, Galeria „Propozycje” PAX
1986 – Kraków, Galeria „Inny Świat”
1987 – Krzeszowice, Muzeum Ziemi Krzeszowickiej w Krzeszowicach
1989 – Warszawa, Zachęta TZSP
1990 – Chicago, Muzeum Polskie w Ameryce
1993 – Chicago, A Discovering Eye
1993 – Krzeszowice, Muzeum Ziemi Krzeszowickiej
1994 – Miechów, BWA
1994 – Kielce, BWA
1994 – Busko Zdrój, BWA
1994 – Trzebinia, Galeria Domu Kultury
1994 – Krzeszowice, Galeria Ośrodka Kultury
1998 – Galeria Krzeszowickiego Ośrodka Kultury
1999 – Kraków, Pałac Sztuki TPSP /pośmiertna/
2001 – Kraków, Kocioł Artystyczny

Filmy:

„W kręgu Stanisława Szukalskiego” – reżyseria Grzegorz Dubowski i Barbara Folta, WFO – Łódź, dla TVP, 27’55”, 1986
„Szczepowy” – reżyseria Ignacy Szczepański, WFO – Łódź, 15’45”, 1986
„Marian Konarski – miłować i walczyć” – reżyseria Aleksandra Dendor, TVP Katowice
„Rogate Serce” – scenariusz Jerzy Madeyski, realizacja Irena Wollen, TVP Kraków

W latach 90. XX w. korespondował m.in. ze Stanisławem Witowskim-Iskrzyniakiem.

Stosował różne techniki: farby olejne, grafika ołówkiem, gwasz. Ilustracją jego poglądów artystycznych jest Autoportret w rozbitym lustrze. W wielu obrazach: Pięść, Polska, Nogi na szynach widz musi się zastanowić, co one przedstawiają. Po wojnie jego malarstwo znalazło się w nurcie malarstwa nowoczesnego, jednak w jego obrazach widać i talent, i profesjonalizm w przedstawieniu postaci ludzkich. Artysta wykonywał też polichromie w kościołach. Pośmiertny katalog jego dzieł zawiera 172 pozycje:

Rysunki

portret Matki Artysty,
portret Ludwika Lachowicza.

Gwasz

Jacek, Leszek – synowie artysty,
Włosy

Malarstwo sztalugowe

Przykłady obrazów realistycznych:

autoportret z 1924 r.
portret żony Józefy
portret żony Jadwigi
Młody malarz – syn Jacek
Maluję obraz

Przykłady obrazów symbolicznych:

Dysonans
Wilczyński
Miłek
Jesień

Obrazy impresjonistyczne:

Krople na szybie
Impresjonizm i realizm

Akty:

Kariatyda
Wieczna kobiecość
Czytająca list, Akt
Dama pik
Na równoważni
Srebrny akt.
podobnie jak Goya namalował Nefretete mniej i bardziej ubraną.

Inne

Ostatnia praca artysty: Autoportret z ławeczką, raczej nowoczesny, z przejaskrawionym kolorem czerwonym.
Obraz „Odejście” wygląda na postać artysty wybierającego się do nieba.
Herb Krzeszowic z ok. 1960.
Pamiątkowy głaz z inskrypcją w Nawojowej Górze (1989)

Bibliografia

Pośmiertny katalog o Marianie Konarskim ISBN 83-906595-7-3.

Linki zewnętrzne

Taraka: Ruch Neopogański
Katowice, Wirtualne Katowice – Nagroda za renowację wnętrz bielskiej katedry. wirtualnekatowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
Polski Dom Aukcyjny. sztuka.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-08-30)].
Parafia Katedralna pw. św. Mikołaja w Bielsku-Białej
Leszek Konarski wspomina swojego ojca
Literacki opis dzieła malarskiego Mariana Konarskiego "Noc w przenośniach" z 1932 r. youtube.com (dostęp: 13.01.2018)