Michaił Tołstych
 Michaił Tołstych (2014) | |
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1998–2000 (Ukraina) |
| Formacja |
|
| Stanowiska |
dowódca batalionu „Somali” |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
| |
Michaił Siergiejewicz Tołstych, ros. Михаил Сергеевич Толстых, ukr. Михайло Сергійович Толстих ; pseud. „Giwi” (ur. 19 lipca 1980 w Iłowajśku, zm. 8 lutego 2017 w Doniecku) – był jednym z dowódców wojskowych Donieckiej Republiki Ludowej. Oskarżany o zbrodnie wojenne[1][2][3][4] jeden z najbardziej rozpoznawalnych uczestników wojny w Donbasie[5][6].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Iłowajśku w obwodzie donieckim, w Ukraińskiej SRR[6]. Tołstych miał korzenie gruzińskie do czego nawiązywał jego pseudonim „Giwi” będący gruzińskim imieniem[7]. W latach 1998–2000 służył w Wojskach Lądowych Ukrainy jako mechanik-kierowca czołgów. Po odbyciu zasadniczej służby wojskowej pracował między innymi w wytwórni lin, jako parkingowy oraz budowlaniec[6].
Podczas konfliktu na wschodzie Ukrainy od 2014 roku brał udział w walkach po stronie prorosyjskich separatystów. Uczestniczył między innymi w bitwie pod Iłowajśkiem (7 sierpnia – 2 września 2014) oraz w drugiej bitwie o lotnisko w Doniecku (28 września 2014 – 21 stycznia 2015) jako dowódca znanego z brutalności batalionu „Somali”. W styczniu 2015 za pośrednictwem serwisu YouTube w Internecie pojawiło się nagranie na którym żołnierze Batalionu „Somali” bili wziętych do niewoli obrońców lotniska w Doniecku[6], a sam Tołstych odcinał naszywki z flagą Ukrainy z ich mundurów i wpychał je jeńcom do ust.[8] 16 lutego 2015 roku Rada Europejska objęła Tołstycha sankcjami, za rażące łamanie Konwencji Genewskich natomiast w czerwcu tego samego roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ukrainy wystawiło za nim list gończy, oskarżając o tworzenie nielegalnych oddziałów zbrojnych w Donbasie. Był pułkownikiem Sił Zbrojnych DRL.[6]
Okoliczności śmierci
[edytuj | edytuj kod]Tołstych zginął w swoim donieckim biurze, które miało zostać ostrzelane przy użyciu rakietowego miotacza ognia nad ranem 8 lutego 2017 r.[9] W związku ze śmiercią Tołstycha w Donieckiej Republice Ludowej ogłoszono trzydniową żałobę narodową[10]. Władze DRL oskarżyły siły ukraińskie o przeprowadzenie zamachu, natomiast urzędnicy ukraińscy twierdzili, że był to wynik sporów wewnętrznych w DRL.[11]
W 2022 r. ukraiński dziennikarz Jurij Butusow stwierdził że zamach na Michaiła Tołstycha został dokonany przez SBU na polecenie ówczesnego prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki. Według tego scenariusza Tołstych miał zginąć w wyniku zdalnego odpalenia ładunku wybuchowego umieszczonego pod łóżkiem[12].
Pod koniec lutego 2024 r. na stronie The New York Times'a ukazał się artykuł opisujący zakulisową wojnę szpiegowską w konflikcie rosyjsko-ukraińskim na przestrzeni lat z własną wersją zdarzeń, zgodnie z którą zamachy na separatystycznych dowódców wojskowych były przeprowadzane przez jednostkę SBU przeszkoloną przez amerykańską CIA. Według tego źródła wybuch miał nastąpić przez zdalne wystrzelenie nieokreślonej naramiennej wyrzutni rakietowej z budynku po przeciwnej stronie ulicy w chwili gdy Tołstych wszedł do biura[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Andrea Sceresini, Lorenzo Giroffi, Ukraine: Der Che Guevara des Donbass, „Die Zeit”, Hamburg, 14 maja 2015, ISSN 0044-2070 [dostęp 2023-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-02] (niem.).
- ↑ Glenn Kates, Olena Removska, Disturbing Videos Raise War-Crimes Concerns In Ukraine, „Radio Free Europe/Radio Liberty”, 27 stycznia 2015 [dostęp 2023-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-09-10] (ang.).
- ↑ Separatist leader Givi who tortured Ukrainian captives killed in Donetsk [online], naviny.belsat.eu [dostęp 2023-12-20] (ang.).
- ↑ Wirtualna Polska Media S.A, Michaił "Giwi" Tołstych. Bohater, sadysta czy marionetka - kim jest słynny separatysta z Donbasu? [online], wiadomosci.wp.pl, 3 lutego 2015 [dostęp 2023-12-20] (pol.).
- ↑ Kto wykańcza przywódców prorosyjskiej rebelii w Donbasie? Michaił "Giwi" Tołstych to kolejna ofiara czarnej serii [online], wiadomosci.wp.pl, 8 lutego 2017 [dostęp 2023-12-20] (pol.).
- ↑ a b c d e Donieck: Michaił Tołstych ps. „Giwi” zginął w zamachu. nowastrategia.org.pl. [dostęp 2017-02-10]. (pol.).
- ↑ В Донецьку вбито терориста Гіві (ОНОВЛЮЄТЬСЯ). glavcom.ua. [dostęp 2017-02-10]. (ukr.).
- ↑ Kazał ukraińskim jeńcom zjadać naszywki. Teraz zamierza uciec z Donbasu?. tvn24.pl. [dostęp 2017-02-10]. (pol.).
- ↑ Кто и почему мог убить комбата "Сомали" Гиви. bbc.com. [dostęp 2022-03-19]. (ros.).
- ↑ W „DRL” zamordowano słynnego bojówkarza „Giwiego”. wschodnik.pl. [dostęp 2017-02-10]. (pol.).
- ↑ Doniecki terrorysta „Giwi” zlikwidowany. Ekspert: To sprawa Kremla – Studium Europy Wschodniej UW [online] [dostęp 2023-09-07] (pol.).
- ↑ Jurij Butusow, НАКАЗ ПРО ЛІКВІДАЦІЮ ТЕРОРИСТА "ГІВІ" ВІДДАВ ПОРОШЕНКО – ЮРІЙ БУТУСОВ, 5 канал, 10 lutego 2022 [dostęp 2023-09-07] (ukr.).
- ↑ Adam Entous, Michael Schwirtz, The Spy War: How the C.I.A. Secretly Helps Ukraine Fight Putin, „The New York Times”, 25 lutego 2024, ISSN 0362-4331 [dostęp 2024-03-23], Cytat: A team of Ukrainian agents set up an unmanned, shoulder-fired rocket launcher in a building in the occupied territories. It was directly across from the office of a rebel commander named Mikhail Tolstykh, better known as Givi. Using a remote trigger, they fired the launcher as soon as Givi entered his office, killing him, according to U.S. and Ukrainian officials. (ang.).
