Niedźwiednik (Gdańsk)
Część miasta Gdańska | |
Niedźwiednik od strony ul. Juliusza Słowackiego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
SIMC |
0933447 |
Strefa numeracyjna |
58 |
Tablice rejestracyjne |
GD |
Położenie na mapie Gdańska | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |
54°22′33″N 18°34′00″E/54,375833 18,566667 |
Niedźwiednik (niem. Bärenwinkel[1]) – część miasta Gdańska w dzielnicy Brętowo, powyżej ul. Juliusza Słowackiego, położona na wzgórzach morenowych. Powstała głównie w latach osiemdziesiątych XX wieku, zabudowana jest w większości blokami z pustaka i betonu.
Na północny zachód od Niedźwiednika znajduje się Lipnik, na południowy zachód wzniesienie Cieniawa. W pobliskim Węglisku (lub Wąglisku) znajduje się wąwóz z pokładami węgla brunatnego, prawdopodobnie eksploatowanego dawniej na niewielką skalę[2].
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]28 marca 1949 r. ustalono urzędową polską nazwę miejscowości – Niedźwiednik, określając drugi przypadek jako Niedźwiednika, a przymiotnik – niedźwiednicki[1].
Nazwa Niedźwiednik jest tłumaczeniem niemieckiej nazwy Bärenwinkel, co znaczy Niedźwiedzi zakątek, jednak słowo bäre oznacza też maciorę. Na terenie dzisiejszego Niedźwiednika wypasano świnie, a nazwę „uszlachetniono”[3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Na gruntach należących od 1283 roku do opactwa cystersów w Oliwie powstał folwark, wzmiankowany od 1602 roku. Podczas podziału majątków opactwa między opata i konwent w 1611 roku, przypadł w udziale konwentowi.
Od początku XVII wieku znajdował się w dzierżawie gdańskiej rodziny Schmieden, której członkowie początkowo posiadali obok Niedźwiednika pola związane z Kamiennym Młynem. W 1787 roku Korfanti Schmieden sprzedała dobra Carlowi Sackowi – właścicielowi sąsiedniego Lobkowskiego Dworu (części Kamiennego Młyna), co połączyło oba majątki. Niewielki majątek Niedźwiednik istniał w XVIII wieku jako dwór i mała osada służebna. Od 1796 roku był przyłączony (dokupiony) do osady Kamienny Młyn (później Lobkowski Dwór). Od 1798 roku funkcjonowała w Niedźwiedniku cegielnia. Od 1809 roku majątek był dzierżawiony, a w 1827 roku był wystawiony na licytację[4].
W latach 1978–1983 zostało zbudowane osiedle mieszkaniowe z wielkiej płyty, według projektu Danuty Dzierżanowskiej i Szczepana Bauma. Zabudowa została wówczas skierowana na zachód od ul. Juliusza Słowackiego.
Obiekty historyczne
[edytuj | edytuj kod]- Mur betonowy przedwojennej strzelnicy, wykorzystywanej do połowy lat osiemdziesiątych (ul. Niedźwiednik, w pobliżu Zespołu Szkół, na granicy lasu)
- Linie niemieckich okopów na okolicznych wzgórzach
- Leśne dukty i drogi np. Aleja Brzozowa (Lipnicka Droga)
Transport
[edytuj | edytuj kod]Komunikację publiczną zapewniają autobusy miejskie. W 2015 roku został oddany do użytku przystanek Pomorskiej Kolei Metropolitalnej Gdańsk Niedźwiednik.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji Publicznej z dnia 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości. M.P. z 1949 r. nr 17, poz. 225.
- ↑ Dariusz Podbereski, Marcin S. Wilga: Wędrówki Przyrodnicze, Trasy wycieczek przyrodniczych. Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1995, s. 49. ISBN 83-85843-48-5.
- ↑ O żabach i niedźwiedziach, czyli skąd się wzięły dziwne nazwy
- ↑ Miasto Jak Ogród. Brętowo. pke.gdansk.pl.