Plątnowo
53°05′18″N 18°07′55″E/53,088333 18,131944| część miasta | |
 Kościół w Plątnowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| SIMC |
0928676 |
| Wysokość |
40 m n.p.m. |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
| 53°05′18″N 18°07′55″E/53,088333 18,131944
| |
Plątnowo (daw. Fletnowo) – część miasta Bydgoszcz w Polsce.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Plątnowo położone jest na wschodnich rubieżach obszaru administracyjnego miasta Bydgoszczy, na granicy z gminą Solec Kujawski. Administracyjnie należy do bydgoskiego osiedla Łęgnowo. Położone jest między Zboczem Łęgnowskim a ulicą Toruńską na granicy Łęgnowa i Otorowa. Charakterystycznymi obiektami, które mogą być kojarzone z Plątnowem są: kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski (1911) – do 1945 r. zbór ewangelicki oraz tzw. staw Plątnowo, popularny wśród wędkarzy.
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Geneza osady wiąże się z osadnictwem olęderskim w Dolinie Łęgnowskiej, usilnie popieranym w XVII i XVIII wieku przez starostów bydgoskich i soleckich[1]. Powstałe na tym terenie gminy olęderskie Otorowo i Łęgnowo były po Przyłubiu pierwszymi jednostkami tego typu w powiecie bydgoskim. W zamian za czynsz roczny płacony na rzecz starosty osadnicy mieli zagwarantowaną wolność religijną i osobistą oraz prawo do prowadzenia dowolnej działalności gospodarczej. Olędrzy wprowadzili na tych terenach wysoką kulturę rolną i hodowlę, a głównie umiejętność zagospodarowania terenów zalewowych.
Fletnowo powstało obok Łęgnowa w XVIII wieku jako wieś olęderska. Fletnowo powstało obok Łęgnowa w XVIII wieku jako wieś olęderska. Kontrakty dla osadników wystawił w 1605 r. starosta bydgoski Maciej Smogulecki[2]. Miejscowość oznaczono na mapie Schröttera z końca XVIII wieku. Rozwój wsi w XIX wieku wiązał się z powszechną w tych okolicach kolonizacją niemiecką[2]. Miejscowość oznaczono na mapie Schröttera z końca XVIII wieku. Rozwój wsi w XIX wieku wiązał się z powszechną w tych okolicach kolonizacją niemiecką[2]. Spis miejscowości rejencji bydgoskiej z 1833 r. podaje, że we wsi Fletnowo (niem. Fletnau) mieszkało 339 osób (323 ewangelików, 16 katolików) w 49 domach[3]. Według opisu Jana Nepomucena Bobrowicza z 1846 r. Fletnowo należało do majątku Czersk Polski, którego właścicielką była majorowa von Lippe[4].
Kolejny spis z 1860 r. podaje, że we wsi Fletnowo Stare (niem. Alt Fletnau) mieszkało 62 osób (wszyscy ewangelicy) w 7 domach, natomiast we wsi Fletnowo Nowe (niem. Neu Fletnau) – 322 osób (319 ewangelików, 3 katolików) w 46 domach. Miejscowości te położone były przy skarpie Doliny Łęgnowskiej, wzdłuż dzisiejszej ul. Łęgnowskiej. Najbliższa szkoła elementarna znajdowała się w Łęgnowie. Miejscowość należała do parafii katolickiej i ewangelickiej w Bydgoszczy[5].
Natomiast dla roku 1884 Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje, że Fletnowo (niem. Flötenau) składało się z dwóch wsi: Fletnowa Starego i Nowego. Fletnowo Stare było wsią położoną w części wschodniej. Mieszkało tu 48 osób w 7 domach, w tym tylko 1 katolik. Fletnowo Nowe było kolonią wiejską, gdzie w 41 domach mieszkało 286 osób, w tym 268 ewangelików, 2 katolików oraz 16 chrześcijan innego wyznania[6]. W 1911 r. na styku Fletnowa Starego, Łęgnowa i Otorowa miejscowa gmina ewangelicka wybudowała okazałą świątynię.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1920 r. Fletnowo Stare położone bliżej Otorowa przemianowano na Plątnowo, a kolonię Fletnowo Nowe na Plątnowice. W czasie II wojny światowej w sąsiedztwie wsi powyżej skarpy łęgnowskiej władze niemieckie zbudowały zamaskowany w Puszczy Bydgoskiej zakład produkcji materiałów wybuchowych DAG Fabrik Bromberg. Inwestycje budowlane objęły m.in. drogi w pobliżu Plątnowa: nową ulicę Nowotoruńską, Łęgnowską oraz wybrukowanie ulicy w pobliżu kościoła. Na terenie Plątnowa wybudowano stację pomp, osadniki, a w Łęgnowie – ujęcie wody przemysłowej na Wiśle. Po wojnie infrastrukturę wykorzystano dla uruchomienia Zakładów Chemicznych Zachem. W 1941 r. miejscowość liczyła 154 mieszkańców[7]. Po wojnie wysiedloną ludność niemiecką zastąpili polscy osadnicy, m.in. w Wołynia[8].
1 sierpnia 1977 roku wsie Łęgnowo i Plątnowo, Żółwin oraz część Wypalenisk włączono w obszar administracyjny miasta Bydgoszczy. W wyniku dalszych ustaleń administracyjnych Plątnowo weszło w skład jednostki pomocniczej samorządu Miasta Bydgoszczy Łęgnowo-Wieś. Dla upamiętnienia nazwy dawnej wsi drogę łączącą ul. Toruńską i Nowotoruńską nazwano ulicą Plątnowską.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Żmidziński Franciszek: Przemiany w gospodarce wiejskiej starostwa bydgoskiego w latach 1661-1772. [w:] Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Prace Wydziału Nauk Humanistycznych. Seria C. Nr 13. Prace Komisji Historii IX. Warszawa-Poznań 1973
- ↑ a b c Barbara Janiszewska-Mincer, Solec Kujawski – dzieje miasta i okolic do 1806 roku, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, ISBN 83-7174-748-9, OCLC 830299439.
- ↑ Verzeichniss aller Ortschaften des Bromberger Regierungs-Bezirks mit einer geographisch-statistischen Uebersicht. Bromberg 1833
- ↑ Jan Nepomucen Bobrowicz: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 423.
- ↑ Verzeichniss sämmtlicher Ortschaften des Regierungs-Bezirks Bromberg. Bromberg 1860
- ↑ http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_X/516 dostęp 26-01-2015
- ↑ Deutsches Reichs-Adressbuch. Die Ostgebiete: Reichsgau Danzig-Westpreussen, Reichsgau Wartheland, Provinz Oberschlesien, Reg.-Bezirk Ziegenau und Land-Kreis Suwalki. Ausgabe 1941
- ↑ Wdowicki Maciej: Osadnicy z Wołynia w Łęgowie: [w:] Kalendarz Bydgoski 2015
