Powsin
52°07′33″N 21°06′09″E/52,125833 21,102611| obszar MSI Warszawy | |
 Kościół pw. św. Elżbiety Sanktuarium Matki Bożej Tęskniącej w Powsinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Warszawy |
15 maja 1951[1] |
| Kod pocztowy |
02-962 do 02-971 |
| Tablice rejestracyjne |
WW-F, WW-G, WW-H, WW-J, WW-W |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°07′33″N 21°06′09″E/52,125833 21,102611
| |
Powsin – obszar Miejskiego Systemu Informacji[2] i osiedle w dzielnicy Wilanów w Warszawie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o Powsinie, noszącym wtedy nazwę Powsino, pojawiły się w XIII wieku jako osadzie stanowiącej własność Boguszy Miecławica z rodu Doliwów, wojewody łęczyckiego. W 1232, a najpóźniej w 1241 Bogusza wyzbył się wsi na rzecz cysterskiej placówki w Szpetalu koło Włocławka. W 1258 zapisał ostatecznie majątek katedrze włocławskiej, co zatwierdził książę mazowiecki i czerski Siemowit I. W 1283 biskup kujawski Albertus przekazał majątek kasztelanowi wiskiemu Mikołajowi z rodu Ciołków, w zamian za Szawłowice w dekanacie gniewkowskim. W 1398 Elżbieta Ciołkowa, wdowa po Andrzeju kasztelanie czerskim, ufundowała, za radą swych synów - Wiganda, Andrzeja, Stanisława i Klemensa, w Powsinie drewniany kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła i św. Elżbiety[3].
Wieś szlachecka Powsino w 1580 znajdowała się w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[4].
Potomkowie Ciołków przyjęli przydomek Powsińscy i byli właścicielami miejscowości do 1677. Następnie sprzedali go Janowi Sobieskiemu, który włączył go do dóbr wilanowskich.
W latach dwudziestych XVIII wieku Powsin i okolice kupiła Elżbieta Helena Sieniawska. W 1720 powstał miejscowy cmentarz. W 1725 ufundowała kościół św. Elżbiety, stojący w centrum Powsina. W latach 1803–1815 był tu proboszczem Jan Paweł Woronicz[5]. Był on m.in. inicjatorem powstania w 1810 szkoły parafialnej i parafialnego ośrodka pomocy. Po upadku powstania styczniowego, dobra powsińskie uwłaszczono i włączono do gminy Wilanów.
W 1951 Wilanów (wraz z nim Powsin) został włączony do Warszawy. Od 1960 roku znajdował się w dzielnicy Mokotów (po likwidacji dzielnicy Wilanów), od 1994 roku w gminie Warszawa-Wilanów, od 2002 roku ponownie w dzielnicy Wilanów.
Ważniejsze obiekty
[edytuj | edytuj kod]- Kościół św. Elżbiety w Powsinie
- Cmentarz Powstańców Warszawy
- Jezioro Torfowisko
- Pomnik Wiganda z Powsina herbu Ciołek
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Polska Akademia Nauk Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie
- Park Kultury w Powsinie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199), jako gromada zniesionej gminy Wilanów
- ↑ Obszary MSI. Dzielnica Wilanów. [w:] Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2022-10-31].
- ↑ Aleksander Gieysztor "Na południe od Warszawy przed połową XVII w." w: "Dzieje Mokotowa", PWN, Warszawa, 1972, s.19-22
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 261.
- ↑ ks. Jan Paweł Woronicz. [w:] Parafia św. Elżbiety [on-line]. parafia-powsin.pl. [dostęp 2015-02-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Powsin na Warszawikii
- Sanktuarium Matki Bożej Tęskniącej na ekai.pl
- Wiadomości Powsińskie nr 11 (27)/200
- Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. VIII
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Powsin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 896.
- Powsin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 505.
_COA.svg){kind=small}
