Rezerwat przyrody Sochy
50°37′09″N 22°02′21″E/50,619167 22,039167| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
20 września 1953 |
| Akt prawny | |
| Data likwidacji |
16 stycznia 1970 |
| Powód likwidacji |
zanik przedmiotu ochrony |
| Powierzchnia |
45,44 ha |
| Powierzchnia otuliny |
ok. 35 ha |
Położenie na mapie Stalowej Woli  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego  | |
| 50°37′09″N 22°02′21″E/50,619167 22,039167
| |
Rezerwat przyrody Sochy – zlikwidowany leśny rezerwat przyrody istniejący w latach 1953–1970, położony na terenie dawnej wsi Sochy w gminie i od 1954 gromadzie Charzewice (woj. rzeszowskie). Obecnie teren ten leży w granicach Rozwadowa, części Stalowej Woli (woj. podkarpackie).
Obszar chroniony został utworzony 20 września 1953 na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1953 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody[1]. Zlikwidowano go z dniem 16 stycznia 1970 w związku z zanikiem przedmiotu ochrony na podstawie Zarządzenia Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10 grudnia 1969 r. w sprawie zniesienia ochrony obszaru uznanego za rezerwat przyrody w Leśnictwie Charzewice, Nadleśnictwa Rozwadów[2].
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Ziemie, na których znajdował się rezerwat, do 1944 należały do rodu Lubomirskich, później przejęły je Lasy Państwowe. Rezerwat obejmował powierzchnię 45,44 ha, zaś powierzchnia otuliny wynosiła ok. 35 ha[3]. Położony był w granicach Soch w gminie (od 1954 w gromadzie) Charzewice, obejmował też fragment lasu liściastego, dawnej puszczy sandomierskiej, wielkości ok. 1 hektara, w Nadleśnictwie Charzewice, Leśnictwa Rozwadów[1]. Leżał przy starorzeczu rzeki San, na jej lewym brzegu – tzw. Zakole Rzeczyckie[4].
Charakterystyka i historia
[edytuj | edytuj kod]Już w latach 30. XX wieku, 15-hektarowy fragment okolicy wsi Sochy, został objęty ochroną – powstanie m.in hodowli bażantów, tzw. Bażantarni założonej przez Jerzego Lubomirskiego[5]. Rezerwat ponownie utworzono w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych lasu z rzadko spotykanym drzewostanem[1]. Teren porasta łęg z topolami czarnymi i białymi o dużej wysokości, zamieszkują tam także różne ptaki (m.in. sójki, dzięcioły czarny i duży, myszołowy oraz kowaliki)[6]. W rozwidleniu tzw. Sanowiska i nowego koryta Sanu rośnie do dziś wysoki las. Z daleka już dobrze widać poszczególne okazy wiekowych drzew. Jest to skupisko topoli białej, zwanej też białodrzewem (Populus alba L.) i topoli czarnej (Populus nigra L.). Teren ten porasta pokaźna grupa innych drzew jak jesion, wiąz pospolity, dąb szypułkowy, klon polny, wierzba biała, wierzba krucha, wierzba purpurowa czyli wiklina. W bogatym podszyciu występuje bez czarny, czeremcha, jeżyna popielica czyli ostrężyna, winobluszcz pięciolistkowy, bluszczyk kurdybanek, wyżpin jagodowy, pokrzywa zwyczajna, pokrzywa żegawka, chmiel zwyczajny, glistnik jaskółcze ziele, zawilec gajowy, ziarnopłon wiosenny, jaskry, jasnota biała i plamista i wiele innych ciekawych gatunków roślin. Licznie spotyka się tu wiosną grzyby smardze.
Mimo ustanowienia rezerwatu w drugiej połowie XX wieku, dawne starorzecze Sanu zasypano i poddano melioracji. Wskutek tego obniżył się poziom wód gruntowych, a część łęgu wyschła. Od likwidacji obszaru chronionego las pozostawiono bez większych ingerencji człowieka[4][7][8]. Organizacje przyrodnicze w 2020 r. złożyły wniosek o przywrócenie ochrony rezerwatowej lasu w Sochach[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c M.P. z 1953 r. nr 84, poz. 998
- ↑ M.P. z 1970 r. nr 3, poz. 18
- ↑ Zdzisław Surowaniec: W niedzielę rodzinna wyprawa do dawnego rezerwatu przyrody. echodnia.eu, 17 września 2019. [dostęp 2020-01-22].
- ↑ a b Osiedle Sochy. stalowka.net. [dostęp 2020-01-25].
- ↑ Bażantarnia – dawny rezerwat przyrody [online], stalowka.net [dostęp 2023-04-30].
- ↑ Zdzisław Surowaniec: Dawny rezerwat w Sochach zachwyca wielkimi drzewami. echodnia.eu, 25 września 2019. [dostęp 2020-01-22].
- ↑ Piotr Bednarek: Królestwo Czarnej Topoli. stalowawolaprzyroda.wordpress.com, 4 lutego 2017. [dostęp 2020-01-22].
- ↑ Sochy - dawny rezerwat przyrody - Stalowka.NET [online], stalowka.net .Cytowanie i wykorzystanie informacji oraz zdjęć w publikacjach dozwolone za podaniem źródła. Dla tej informacji jest ono następujące [dostęp 2023-05-01].
- ↑ Projektowany rezerwat Sochy [online], Wolne Rzeki, 6 lutego 2020 [dostęp 2021-01-11] (pol.).
