Ruska Strona

Ruska Strona
	przysiółek wsi
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	siedlecki
Gmina	Korczew
Sołectwo	Góry
Część miejscowości	Góry
Strefa numeracyjna	25
Kod pocztowy	08-108
Tablice rejestracyjne	WSI
SIMC	0675063
	Położenie na mapie gminy Korczew Ruska Strona
	Położenie na mapie Polski Ruska Strona
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Ruska Strona
	Położenie na mapie powiatu siedleckiego Ruska Strona
	52°23′26″N 22°39′26″E/52,390556 22,657222

Ten artykuł od 2010-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ruska Strona (daw. Drohiczyn) – do 1795 lewobrzeżna część Drohiczyna, nad Bugiem; w latach 1807-1861 samodzielne miasto Drohiczyn (Ruski), następnie wieś, a obecnie niezamieszkany przysiółek polskiej wsi Góry, położonej w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Korczew^[3]^[4].

Wbrew nazwie, Drohiczyn Ruski należał po 1815 do Królestwa Polskiego a nie do Rosji właściwej, do której natomiast należał leżący na przeciwległym brzegu Bugu Drohiczyn współczesny. Drohiczyn Ruska Strona uzyskał lokację miejską w 1807, zdegradowany w 1861^[5].

Za czasów Królestwa Polskiego istniała gmina Drohiczyn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego.

Położenie

Na północ od wsi Góry nad Bugiem, naprzeciwko Drohiczyna.

Historia

Do 1795 ściśle związana z historią Drohiczyna, którego Ruska Strona była częścią zamieszkaną głównie przez ludność pochodzenia rusińskiego. Przywilej lokujący miasto na prawie magdeburskim, wydany 4 października 1498 przez Aleksandra Jagiellończyka, wymienia Drohiczyn Lacki na płn. (prawym) brzegu i Drohiczyn Ruski na płd. brzegu Bugu. Ze 126 włók ziemi (przeszło 2,2 tys. ha) należącej do miasta 44 znajdowały się na lewym brzegu rzeki.

Na przełomie XV i XVI wieku na Ruskiej Stronie powstał monaster z cerkwią Przemienienia Pańskiego – Spasa. Do klasztoru należała również cerkiew parafialna św. Eliasza. Następstwem unii brzeskiej był w pierwszej połowie XVII wieku spór unitów i prawosławnych o prawo posiadania monasteru. Decyzją komisarzy królewskich w 1636 klasztor otrzymali dyzunici. Prawo to 22 maja 1640 potwierdził król Władysław IV Waza. Dodatkowo, działającemu przy cerkwi Bractwu Przemienienia Pańskiego, 20 kwietnia 1645 wydał pozwolenie na wybudowanie przy monasterze przytułku i szpitala.

Początek drugiej połowy XVII wieku był jak w całej Rzeczypospolitej, tak i w Drohiczynie – niespokojny. 3 lipca 1652 miał miejsce proces przed sądem grodzkim, w którym szlachcic ziemi drohickiej Hieronim Chalecki oskarżył ihumena monasteru o spowodowanie rozruchów i wystąpień przeciwko religii katolickiej i narodowi polskiemu, utrzymywanie kontaktów z Bohdanem Chmielnickim oraz organizowanie procesji i manifestacji fetujących, które zostały rozpędzone przez chorągwie wojewody podlaskiego. W 1656 Drohiczyn zniszczyli Tatarzy, a w 1657, podczas potopu szwedzkiego Szwedzi, Kozacy i – ostatecznie paląc miasto, a wraz z nim monaster i cerkiew św. Spasa – książę siedmiogrodzki Jerzy II Rakoczy.

Prawa monasteru potwierdził 7 czerwca 1659 król Jan Kazimierz, 28 marca 1670 Michał Korybut Wiśniowiecki, a 24 marca 1676 Jan III Sobieski, który poza tym zwolnił klasztor od opłat z łowienia ryb w Bugu, mielenia zboża w młynach i od wyrębu drzew w lasach. Parafia prawosławna w Drohiczynie Ruskim istniała do początku XX wieku.

W 1775 taryfa podymnego wymieniała na Ruskiej Stronie jedynie monaster z cerkwią św. Spasa i 30 domów drewnianych, gdy tymczasem w części prawobrzeżnej ponad 200 domów.

W wyniku III rozbioru Polski (1795) nastąpił podział miasta na część prawobrzeżną zajętą przez Prusy i lewobrzeżną, która dostała się pod władzę Austrii. Obie części zachowały przy tym prawa miejskie^[6].

Po wojnie polsko-austriackiej lewobrzeżny Drohiczyn wszedł w skład Księstwa Warszawskiego, a po ustaleniach kongresu wiedeńskiego znalazł się w granicach Królestwa Polskiego.

Upadku Drohiczyna Ruskiego dopełniły pożar z 1805 i powódź z 1813. Wszystko to sprawiło, że część mieszkańców przeniosła się na skraj gruntów miejskich zakładając wieś Góry.

W 1861 Drohiczyn Ruski stracił prawa miejskie i w dalszych latach dzielił koleje losu gminy Korczew w powiecie sokołowskim. Nastąpiło dalsze wyludnianie wsi.

Po I wojnie światowej z nazwy zniknął człon Drohiczyn i ukształtowała się dzisiejsza nazwa. Wg stanu z 1921 Ruska Strona liczyła 16 mieszkańców^[7]. Na przestrzeni XX wieku, w miarę malejącej liczby ludności, miała miejsce utrata statusu wsi i miejscowości, by ostatecznie na początku XXI wieku stać się opuszczonym przysiółkiem wsi Góry.

Zobacz też

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118559
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 328 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.
↑ Dz. Praw, 1861, Tom 57 s. 417
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom IV – Województwo Lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924

Linki zewnętrzne

Drohiczyn 1 (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 149 .
Historia Drohiczyna

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118559

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 328 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-3] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[roz-4] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[5] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 28-29.

[6] Dz. Praw, 1861, Tom 57 s. 417

[7] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom IV – Województwo Lubelskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

Wsie	Bużyska Czaple Górne Drażniew Góry Józefin Knychówek Korczew Laskowice Mogielnica Nowy Bartków Ruda Starczewice Stary Bartków Szczeglacin Tokary Zaleś
Inne miejscowości	Bartków Juhana Mokrany-Gajówka Sarnowiec Zacisze
Integralne części miejscowości	Choinie Drażniew-Leśniczówka Duży Wzgórek Figały Folwark Laskowice-Kolonia Nowinki Ruska Strona Tokary-Gajówka Wandów Wólka Drażniewska

Przynależność wojewódzka	gubernia siedlecka (1867–1912) gubernia lubelska (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) woj. warszawskie (II RP) (1939) woj. warszawskie (1945–75)
Miasta	Drohiczyn (do 1862) Kossów (do 1870) Sokołów (Podlaski) Sterdyń (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–54 i 1973–75)	Bielany (1973–75) Bujały (1867–70) Ceranów (1973–75) Chruszczewka (?–1954) Dębe Nowe (1867–?) Drohiczyn (1867–70) Grochów (1867–1954) Jabłonna (Lacka) (1867–54 i 1973–75) Korczew (1867–1954) Ko(s)sów (Lacki) (1867–54 i 1973–75) Kowiesy (1867–1954) Kudelczyn (1867–1954) Olszew (1867–1954) Przeździatka (1867–18??) Repki (1867–54 i 1973–75) Sabnie (1867–54 i 1973–75) Sokołów Podlaski (1973–75) Sterdyń (1867–54 i 1973–75) Wyrozęby (1867–1954)
Gromady (1954–72)	Białobrzegi (1954–61) Bielany (1954–72) Bujały-Mikosze (1954–59) Ceranów (1954–72) Chruszczewka Włościańska (1954–72) Czaple-Andrelewicze (1954–59) Czekanów (1954–61) Czerwonka (1954–72) Drażniew (1954–55 →) Dzierzby Włościańskie (1954–72) Grochów Włościański (1954–59) Guty (1954–72) Jabłonna (1954–72) Kamieńskie (1954–59) Korczew (1954–55 →) Kosów Lacki (1954–72) Kożuchów (1954–59) Krzemień (1954–59) Kupientyn (1961–68) Kurowice (1954–59) Łazów (1954–59) Mołożew (1954–59) Nieciecz Włościańska (1954–59) Nowawieś (1954–68) Nowawieś (Kosowska) (1954–59) Patrykozy (1954–59) Przywózki (1954–61) Ratyniec Stary (1954–59) Repki (1954–72) Rogów (1954–59) Rozbity Kamień (1954–72) Rytele-Olechny (1954–72) Sabnie (1954–72) Sawice Wieś (1954–59) Skibniew-Podawce (1954–72) Sokołów (1959–72) Skrzeszew (1954–72) Sterdyń (1954–72) Suchodół Włościański (1954–61) Telaki (1954–59) Tosie (1954–59) Wyrozęby-Podawce (1954–72) Zembrów (1959–72)