Sarkofag Aleksandra
.jpg)
| |
| Rodzaj | |
|---|---|
| Data powstania |
312–310 p.n.e. |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Sarkofag Aleksandra – antyczny sarkofag odnaleziony w Sydonie. Nazwa pochodzi od zdobiącego go reliefu z przedstawieniem Aleksandra Wielkiego.
Zabytek został odnaleziony w 1887 r. przez osmańską ekspedycję archeologiczną Hamdi Beya[1] na obszarze królewskiej nekropolii w Sydonie. Należał prawdopodobnie do króla Sydonu Abdalonymosa. Obecnie jest przechowywany w Muzeum Archeologicznym w Stambule. Sarkofag jest prostokątną marmurową skrzynią o długości 3,12 m, ustawioną na wysokim i bogato zdobionym cokole[2]. Zwieńczony jest gzymsem. Skrzynia posiada dwuspadową przykrywę z przyczółkami. Zabytek jest pokryty wypukłymi reliefami figuralnymi. Zachowała się polichromia. Sarkofag jest datowany na lata 312–310 p.n.e.[3]
Na długiej stronie A znajduje się przedstawienie bitwy Greków z Persami. Po lewej widoczny jest Aleksander Wielki z lwim łbem na głowie siedzący na stającym dęba koniu trafionym strzałą. Monarcha mierzy sarisą w Persa. Postać w centrum to Hefajstion, przyjaciel Aleksandra Wielkiego, który wprowadził Abdalonymosa na tron Sydonu, natomiast jeździec z prawej to Perdikkas. Scena ta jest interpretowana jako przedstawienie bitwy pod Issos[4].
Na długiej stronie B znajduje się scena polowania na lwa i jelenia. W centrum kompozycji ranny lew atakuje siedzącego na koniu Aleksandra Wielkiego. Król Macedonii ma odkrytą głowę ozdobioną opaską królewską i zamierza dzidą zabić ranne zwierzę. Po prawej lwa stronie został przedstawiony Abdalonymos, który organizował łowy dla Aleksandra w czasie oblężenia Tyru. Jeździec na prawo od niego to Hefajstion. Z prawej strony kompozycji ranny jeleń ucieka przed Grekiem[5].
Na wąskiej stronie C znajduje się scena batalistyczna, natomiast na stronie D pokazano polowanie na panterę. Przyczółek C ukazuje scenę zabójstwa. Jest to prawdopodobnie śmierć Perdikkasa. Z prawej strony Filip III Arridajos zabija klęczącego mężczyznę. Na stronie D została przedstawiona bitwa pod Gazą w 312 p.n.e., w której najprawdopodobniej poległ Abdalonymos[6].
-
Strona A z przedstawieniem bitwy pod Issos -
Strona B ze sceną polowania na lwa i jelenia -
Fragment przyczółka C. Filip III Arridajos zabija mężczyznę -
Strona D. Polowanie na panterę (na dole) i bitwa pod Gazą
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Soucek i Soucek 1995 ↓, s. 183.
- ↑ Aleksandra sarkofag, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-11-15].
- ↑ M. L. Bernhard, Sztuka grecka IV w. p.n.e. , Warszawa 1992, s. 488–489, 497
- ↑ M. L. Bernhard, Sztuka grecka IV w. p.n.e. , Warszawa 1992, s. 490-491, 497
- ↑ M. L. Bernhard, Sztuka grecka IV w. p.n.e. , Warszawa 1992, s. 492; K. Nawotka, Aleksander Wielki, Wrocław 2007, s. 269
- ↑ M. L. Bernhard, Sztuka grecka IV w. p.n.e. , Warszawa 1992, s. 493-494, 498
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- P. and S. Soucek: ʿOthmān Hamdī. W: C.E. Bosworth, E. Van Donzel, W.P. Heinrichs, G. Lecomte: The Encyclopaedia of Islam. New Edition. Volume VIII. Leiden: E.J. Brill, 1995. ISBN 90-04-09834-8.
