Shamima Begum
| Data i miejsce urodzenia |
25 sierpnia 1999 |
|---|---|
| Narodowość |
Brytyjka (córka imigrantów z Bangladeszu) |
| Wyznanie |
Shamima Begum (ur. 1999) – obywatelka Wielkiej Brytanii, która w wieku 15 lat wraz z dwoma koleżankami uciekła z domu i wyjechała do Turcji, a następnie Syrii, celem przyłączenia się do tzw. Państwa Islamskiego[1]. Po jego upadku próbowała wrócić do Wielkiej Brytanii, jednak odebrano jej brytyjskie obywatelstwo, uniemożliwiając jej powrót[2]. W czerwcu 2020 sąd apelacyjny stwierdził, że ma prawo wrócić do Wielkiej Brytanii, aby móc odwołać się od decyzji pozbawiającej jej obywatelstwa[3]. W lutym 2023 r. jej odwołanie zostało oddalone[4]. W 2024 r. Sąd Apelacyjny uznał decyzję pozbawiającą Begum obywatelstwa za prawomocną[5].
Ucieczka Begum i jej koleżanek była sukcesem propagandowym Państwa Islamskiego[6]. Jednocześnie jej ucieczka i chęć powrotu stały się przedmiotem szerokiej debaty medialnej w Wielkiej Brytanii, która odbywała się w kontekście podejścia, jakie należy przyjąć względem powracających dżihadystów[7].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ucieczka do tzw. Państwa Islamskiego
[edytuj | edytuj kod].jpg)
Begum urodziła się w Wielkiej Brytanii, w muzułmańskiej rodzinie imigrantów z Bangladeszu[8]. Wychowała się w londyńskiej dzielnicy Bethnal Green, gdzie uczęszczała do szkoły[9]. W lutym 2015, w wieku 15 lat, wraz z dwoma koleżankami z tej samej szkoły, Amirą Abase i Kadizą Sultana, uciekła z domu i poleciała do Turcji, a następnie do Syrii celem dołączenia do bojowników tzw. Państwa Islamskiego (ISIS)[10].
Po tym, jak sprawa ucieczki trzech koleżanek z londyńskiej szkoły obiegła brytyjskie media, ich rodzice liczyli na to, że celem ich wyjazdu jest sprowadzenie kolejnej uczennicy Sharmeemy Begum (przypadkowa zbieżność nazwisk), która również uciekła do Syrii w grudniu 2014[11].
Dziesięć dni po przyjeździe do Syrii wyszła za mąż za holenderskiego islamskiego neofitę Yago Riedijka, który również wyjechał do Syrii i przyłączył się do tzw. Państwa Islamskiego w październiku 2014[12]. Małżeństwo to nie jest uznawane przez holenderskie prawo, jako że Shamima była nieletnia w momencie jego zawarcia[13]. Miała z nim troje dzieci, jednak wszystkie zmarły krótko po narodzeniu. Najmłodsze dziecko urodziło się w obozie dla uchodźców w lutym 2019 r., jednak zmarło miesiąc później na chorobę płuc[14].
Według doniesień „The Daily Telegraph”, Begum była „policjantką moralności”, zajmującą się egzekwowaniem ultrakonserwatywnych reguł obyczajowych narzucanych przez Państwo Islamskie, dotyczących ubioru lub ścisłej segregacji kobiet i mężczyzn[15]. Podczas pracy nosiła karabin Kałasznikowa i zyskała reputację osoby wysoce rygorystycznej. Begum zajmowała się również rekrutacją innych kobiet dla Państwa Islamskiego[15][16].
Upadek tzw. Państwa Islamskiego i chęć powrotu do Wielkiej Brytanii
[edytuj | edytuj kod]W lutym 2019, gdy tzw. Państwo Islamskie chyliło się ku upadkowi, korespondent wojenny brytyjskiej gazety „The Times”, Anthony Loyd znalazł Begum w obozie dla uchodźców w Al-Haul w północnej Syrii[17]. Podczas rozmowy Begum wyznała, że jest w zaawansowanej ciąży i że chciałaby wrócić do Wielkiej Brytanii, by móc tam wychować swoje dziecko[17]. Stwierdziła jednak, że nie żałuje decyzji o przyłączeniu się do ISIS. Mówiła, iż widok obcinanych głów nie zrobił na niej wrażenia, jako że były to głowy „wrogów islamu”[17]. Przyznała, że upadłe Państwo Islamskie nie zasługiwało na zwycięstwo ze względu na korupcję i opresję[17]. Trzy dni po tym wywiadzie Begum urodziła syna.
Pod koniec lutego udzieliła drugiego wywiadu korespondentowi BBC Quentinowi Sommerville, prosząc o przebaczenie i stwierdzając, że nadal popiera „pewne brytyjskie wartości”[6]. Wyjaśniła, że chęć przyłączenia się do Państwa Islamskiego motywowana była filmami propagandowymi w internecie i „dobrym życiem”, którego oczekiwała po przyjeździe[6]. Sommerville jednak zauważył, że Begum nadal przyjmuje ideologię Państwa Islamskiego i próbuje uzasadniać jego zbrodnie. Gdy zapytał ją o zamach na arenę w Manchesterze, stwierdziła, że zabijanie niewinnych ludzi jest złe, ale był to odwet za ataki Wielkiej Brytanii i innych państw zachodnich dokonywane na Bliskim Wschodzie[6]. Na pytania o masowe gwałty, morderstwa i trzymanie ludzi w niewoli odpowiedziała, że szyici „robią to samo” w Iraku[6].
Pozbawienie obywatelstwa
[edytuj | edytuj kod]Dzień po publikacji wywiadu dla BBC, minister spraw wewnętrznych UK Sajid Javid ogłosił chęć pozbawienia Begum brytyjskiego obywatelstwa[18]. Prawo brytyjskie i międzynarodowe nie pozwala Wielkiej Brytanii na pozbawienie obywatelstwa danej osoby, jeżeli sprawiłoby to, że stanie się ona bezpaństwowcem[19]. Javid stwierdził jednak, że Begum może ubiegać się o obywatelstwo Bangladeszu, jako że jej ojciec pochodzi z tego kraju[18]. Przedstawiciele Bangladeszu zdementowali tę sugestię, kategorycznie odrzucając możliwość zdobycia przez nią obywatelstwa tego kraju[20]. Ponadto stwierdzili, że jeżeli Begum kiedykolwiek pojawi się w Bangladeszu, będzie jej grozić kara śmierci za terroryzm[21]. W mediach pojawiły się opinie, że Begum powinna zostać sprowadzona do Wielkiej Brytanii i oskarżona o zdradę stanu – przestępstwo, o które nikogo nie oskarżono od czasów II wojny światowej[22]. Begum straciła nawet teoretyczną możliwość ubiegania się o obywatelstwo Bangladeszu po ukończeniu 21 lat[5].
W kwietniu 2019 przyznano Begum pomoc prawną, dzięki której mogła odwołać się od decyzji o pozbawieniu jej obywatelstwa[23]. W lipcu 2020 sąd apelacyjny przyznał jej prawo do powrotu do Wielkiej Brytanii, ponieważ, zdaniem sądu, jest to jedyny możliwy sposób na to, aby mogła odwoływać się od tej decyzji[24]. Wyrok sądu wywołał kontrowersje w mediach, zwłaszcza, że rząd brytyjski ogłosił, że Begum nigdy nie zostanie dopuszczona do powrotu do Wielkiej Brytanii[25]. Sprawa następnie została przekazana do rozpatrzenia brytyjskiemu Sądowi Najwyższemu[26]. W lutym 2023 r. jej odwołanie zostało oddalone[4]. W 2024 r. Sąd Apelacyjny ostatecznie uznał decyzję pozbawiającą Begum obywatelstwa za prawomocną[5].
Shamima Begum, jako bezpaństwowiec, pozostaje w obozie dla uchodźców w Syrii[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Shamima Begum loses first stage of appeal over citizenship. 2020-02-07. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum: What is her legal status?. 2019-02-21. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum can return to UK to fight for citizenship. BBC, 2020-06-16. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ a b "Panna młoda dżihadu" nie odzyska brytyjskiego obywatelstwa [online], www.rmf24.pl [dostęp 2024-02-23] (pol.).
- ↑ a b c d Shamima Begum loses appeal against removal of British citizenship [online], Al Jazeera [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- ↑ a b c d e Shamima Begum: 'I didn't want to be IS poster girl'. BBC, 2019-02-18. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Harriet Farnham: What the media circus surrounding Shamima Begum can teach us about gender and nation. LSE. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum will not be allowed here, Bangladesh says. BBC, 2019-02-21. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Aamna Mohdin Mohdin: Let Shamima Begum come back, say Bethnal Green residents. The Guardian, 2019-02-14. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ David Barrett: Three 'Jihadi brides' from London who travelled to Syria will not face terrorism charges if they return. The Daily Telegraph, 2015-03-10. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Syria girls: Families 'cannot stop crying'. BBC, 2015-02-22. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Robin de Peyer: Schoolgirls who fled home to join Isis are feared dead by their families. Evening Standard, 2017-08-06. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum: 'We should live in Holland' says IS husband. BBC, 2019-03-03. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum: IS teenager's baby son has died, SDF confirms. BBC, 2019-03-08. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ a b Josie Ensor: Shamima Begum was cruel enforcer in Isil's morality police. The Daily Telegraph, 2019-04-13. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Richard Hall: Shamima Begum 'was member of feared Isis morality police' in Syria. The Independent, 2019-04-14. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ a b c d Anthony Loyd: Shamima Begum: Bring me home, says Bethnal Green girl who left to join Isis. The Times, 2019-02-13. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ a b Shamima Begum: IS teenager to lose UK citizenship. BBC, 2019-02-20. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Whaleed Hassan: When Can British Citizenship Be Taken Away?. WH Solicitors, 2019-02-25. [dostęp 2020-12-16]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum will not be allowed here, Bangladesh says. BBC, 2019-02-20. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Natha Busby: Shamima Begum would face death penalty in Bangladesh, says minister. The Guardian, 2019-05-04. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Daniel Hannan: Shamima Begum betrayed Britain and she should face charges of high treason. The Telegraph, 2020-07-19. [dostęp 2020-12-02]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum: IS bride set to be granted legal aid. BBC, 2019-04-15. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Shamima Begum can return to UK to fight for citizenship, Court of Appeal rules. BBC, 2020-07-16. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Owen Bowcott, Dan Sabbagh: Javid advised of 'hostile public sentiment' to Shamima Begum, court told. The Guardian, 2020-11-24. [dostęp 2020-11-26]. (ang.).
- ↑ Owen Bowcott, Dan Sabbagh: Shamima Begum still a national security threat, UK supreme court told. The Guardian, 2020-11-23. [dostęp 2020-12-13]. (ang.).
