Sobór (świątynia)
Sobór − w prawosławiu i katolicyzmie wschodnim świątynia o szczególnym znaczeniu, wyróżniająca się rozmiarami i znaczeniem dla kultu w danym mieście lub regionie.
Pierwotnie słowo to odnosiło się do zgromadzenia, w czasie którego odwoływano się do bożego autorytetu, który miał uświęcić działania zebranych. Z czasem zaczęło oznaczać obiekt sakralny[1]. Tytuł soboru katedralnego przysługuje głównej świątyni w eparchii, miejscu służby liturgicznej biskupa. Honorowy tytuł soboru może zostać nadany również dowolnej innej świątyni, wyróżniającej się rozmiarami i historycznym znaczeniem dla kultu w danym ośrodku. W jednym mieście może funkcjonować kilka soborów, natomiast eparchia posiada tylko jeden sobór katedralny. Tytuł soboru z reguły otrzymują również główne cerkwie na terenie monasterów (mogą one być także soborami katedralnymi)[2][3] [a].
Niektóre sobory patriarchalne i metropolitalne w Kościołach prawosławnych[4]
[edytuj | edytuj kod]- Sobór Chrystusa Zbawiciela w Moskwie – katedra patriarchów moskiewskich i całej Rusi
- Sobór św. Aleksandra Newskiego w Sofii – katedra patriarchów Bułgarii
- Sobór św. Sawy w Belgradzie – katedra patriarchów Serbii
- Sobór św. Marii Magdaleny w Warszawie – katedra metropolitów warszawskich i całej Polski
- Sobór św. Aleksandra Newskiego w Łodzi – katedra diecezji łódzko-poznańskiej
- Sobór Świętych Cyryla i Metodego w Pradze – katedra metropolitów ziem czeskich i słowackich
- Sobór św. Mikołaja w Waszyngtonie – katedra metropolitów całej Ameryki i Kanady
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W Kościołach prawosławnych tradycji greckiej główna świątynia monasterska nosi nazwę katholikonu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Billington J. H.: Ikona i topór. Historia kultury rosyjskiej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 7. ISBN 978-83-233-2319-8.
- ↑ Sobor [w:] W. Woskobojnikow, Encikłopediczeskij prawosławnyj słowar, Eksmo, Moskwa 2005
- ↑ Sobor [w:] N. Budur, Prawosławnyj słowar, Ołma-Press, Moskwa 2003
- ↑ „Kalendarz Prawosławny”. 2003, s. 197. Warszawa: Warszawska Metropolia Prawosławna. ISSN 1425-2171