Tomasz Kołakowski
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Śluby zakonne |
1925 |
Prezbiterat |
1928 |
Data urodzenia | |
---|---|
Poseł na Sejm Ustawodawczy | |
Okres | |
Przynależność polityczna |
Tomasz Kołakowski właściwe Albin Kołakowski (ur. 7 czerwca 1902 w Kołaki Małe, zm. 23 listopada 1987[1]) – polski ksiądz rzymskokatolicki, pijar, działacz społeczny, poseł na Sejm Ustawodawczy RP (1947–1949).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Adama i Eufrozji z domu Kołakowska.
W 1920 wstąpił do nowicjatu zakonu Ojców Pijarów. Rok później złożył śluby zakonne (czasowe, wieczyste w 1925), by w 1928 przyjąć święcenia kapłańskie. Stał na czele konwiktu oo. pijarów w Krakowie jako prefekt, później pełnił obowiązki prefekta miejskich szkół powszechnych w Lidzie, a od 1930 do 1931 wikariusza w parafii oo. pijarów w Szczuczynie, gdzie udało mu się ożywić działalność Akcji Katolickiej. Został mianowany prezesem AK na powiat szczuczyński przez metropolitę Jałbrzykowskiego. W 1932 opuścił zakon pijarów i wyjechał na studia do Francji. W 1937 powrócił do Polski, mieszkał m.in. w Krynicy, Kołakach i Warszawie, a od 1938 w Płudach. W czasie okupacji niemieckiej działał w konspiracji. W latach 1941–1942 ukrywał na terenie gospodarstwa w Płudach dzieci żydowskie, które za jego sprawą znalazły później schronienie w klasztorze u Sióstr Rodziny Maryi. Podczas powstania warszawskiego zajmował się przerzutami żołnierzy do Puszczy Kampinoskiej.
Po 1945 był proboszczem w Oliwie oraz dziekanem Marynarki Wojennej[2] oraz działaczem Stronnictwa Pracy (był jego pełnomocnikiem na województwo gdańskie). Zasiadał w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z ramienia SP. W 1947 wszedł w skład Sejmu Ustawodawczego z listy Bloku Demokratycznego w okręgu Gdańsk[3]. Był sekretarzem Klubu Poselskiego SP. W 1948 podczas podróży służbowej do Czechosłowacji uciekł z kraju, za co został rok później pozbawiony obywatelstwa polskiego[4] i mandatu poselskiego. Uchwała Rady Ministrów o pozbawieniu Kołakowskiego polskiego obywatelstwa została uchylona 15 marca 1989 roku[5]. Stolica Apostolska wyznaczyła mu pracę duszpasterską wśród Polaków na terenie USA. Po kilku latach przystąpił do Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego. Na emigracji ujawniał prawdę o zbrodni katyńskiej[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Informacja Social Security Death Index.
- ↑ „Pierwszy kapelan” [rozmowa z ks. Kołakowskim], Ilustrowany Kurier Polski, nr 293, 28 października 1946, s. 14.
- ↑ Na tzw. Ziemiach Odzyskanych SP startowało w koalicji z PPR, PPS, SL, SD i PSL „Nowe Wyzwoleniem”, zob. Waldemar Bujak, Historia Stronnictwa Pracy 1937–1946–1950, Warszawa 1988.
- ↑ Uchwałą Rady Ministrów z dnia 19 lutego 1949 r. w sprawie pozbawienia Stanisława Bańczyka, Tomasza Kołakowskiego i Stanisława Wójcika obywatelstwa polskiego, która została uznana za nieważną przez art. 65 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz.U. z 2022 r. poz. 465).
- ↑ Aleksander Kochański, Polska 1944-1991. Informator historyczny, Tom III, część 1, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2005, s. 861.
- ↑ Wojciech Świątkiewicz, Ekumenizm męczenników, Wiara.pl z 29 stycznia 2008.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- ASC par. Grudusk nr aktu ur. 70/1902 Kołaki Małe
- Bartłomiej Włodkowski, Sierpniowy dramat Płud – odsłona druga, „Nowa Gazeta Praska”, 2005
- Andrzej Andrusiewicz, Stronnictwo Pracy: 1937-1950: ze studiów nad dziejami najnowszymi chadecji w Polsce, Warszawa 1988 ISBN 83-01-07719-0.
- Mirosław Piotrowski, Służba idei czy serwilizm?: Zygmunt Felczak i Feliks Widy-Wirski w najnowszych dziejach Polski, Lublin 1994 (red. Marian Rybicki) ISBN 83-228-0397-4.
- Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej: 1947-1952, IPiP PAN, Wrocław 1977
- Członkowie Prezydiów Wojewódzkich Rad Narodowych
- Duchowni Polskiego Narodowego Kościoła Katolickiego
- Działacze polskiego podziemia 1939–1945
- Ludzie związani z Lidą
- Ludzie związani z Warszawą
- Polacy i obywatele polscy niosący pomoc Żydom w okupowanej Polsce 1939–1945
- Polscy duchowni katoliccy – działacze społeczni
- Polscy prezbiterzy pijarscy
- Politycy Stronnictwa Pracy (1945–1950)
- Polscy duchowni katoliccy – działacze polityczni w Polsce Ludowej
- Posłowie na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
- Urodzeni w 1902
- Zmarli w 1987
- Duchowni związani z Gdańskiem
- Pozbawieni obywatelstwa polskiego przez władze Polski Ludowej 1944–1989
- Polscy duchowni katoliccy w Stanach Zjednoczonych