Węzłowiec
Część Chorzowa | |
Ulica Wschodnia, z prawej krzyż przydrożny (2024) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Dzielnica | |
Data założenia |
koniec XVIII wieku |
SIMC |
0938976 |
Położenie na mapie Chorzowa | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
50°17′49″N 18°59′33″E/50,297083 18,992417 |
Węzłowiec (niem. Wenzlowitz[1]) – część Chorzowa[2], położona na terenie dzielnicy Chorzów Stary, w rejonie ulic: Akacjowej, Siemianowickiej, Węzłowiec i Wschodniej, której początki sięgają końca XVIII wieku jako kolonii Chorzowa Starego.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Węzłowiec został założony pod koniec XVIII wieku przy drodze do obecnych Siemianowic Śląskich, na wykarczowanym lesie jako kolonia Chorzowa (Starego)[3]. Pochodzenie samej zaś nazwy Węzłowiec jest niejednolite. Jedna z hipotez mówi o tym, że w rejonie Węzłowca gnieździła się duża liczba gadów[4] – po raz pierwszy też osadę wzmiankowano w 1799 roku jako Wężowiec, a w późniejszym czasie pojawiła się niemiecka nazwa – Wenzlowitz[3]. W XVIII wieku właścicielem Węzłowca był Wenzl Fragstein i druga hipoteza wskazuje jego imię jako genezę nazwy osady[5]. Ponadto nierozstrzygnięta jest kwestia podobieństwa nazwy Węzłowca do nazwy sąsiedniej osady – Wełnowca, będącej częścią Katowic[3].
W 1834 roku powstała droga łącząca Królewska Hutę (Chorzów) z Węzłowcem i dalej z Katowicami – późniejsza ulica Siemianowicka[6]. Około 1860 roku w Węzłowcu znajdowało się kilkanaście domów[3]. W 1862 roku przy obecnej ulicy Wschodniej wzniesiono krzyż przydrożny – Boża Męka, z figurami Chrystusa, Matki Bożej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty, otoczony drewnianym płotem[7]. W grudniu 1885 roku w Węzłowcu mieszkało 104 bądź 230 osób. W tym czasie osada była częścią gminy oraz obszaru dworskiego Chorzów (Stary) w powiecie katowickim (Kattowitz)[1]. Dnia 25 lipca 1900 roku oddano do użytku linię tramwajową łączącą Hutę Laura (Siemianowice Śląskie) z Królewską Hutą, przebiegającą przez Węzłowiec[8]. W 1934 roku tereny Węzłowca, będącego częścią obecnego Chorzowa Starego włączono do Królewskiej Huty (obecny Chorzów)[1]. W dniu 1 stycznia 2009 roku zlikwidowano połączenie tramwajowe przebiegające wzdłuż ulicy Siemianowickiej w Węzłowcu, którą kursowała linia nr 12[9].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Węzłowiec położony jest w Chorzowie, na terenie dzielnicy Chorzów Stary, w rejonie ulic: Akacjowej, Siemianowickiej, Węzłowiec i Wschodniej[10], przy granicy z Parkiem Śląskim[4]. Ma on mieszkaniowy charakter – do większych przedsiębiorstw na terenie Węzłowca należy gospodarstwo ogrodnicze, położone przy ulicy Wschodniej[11]. Ta terenie Węzłowca, na ulicy Siemianowickiej znajduje się przystanek autobusowy Chorzów Stary Węzłowiec, z którego kursują autobusy na zlecenie ZTM-u, łączące Węzłowiec z pozostałymi dzielnicami Chorzowa oraz sąsiednimi miastami: z Katowicami i Siemianowicami Śląskimi[12]. Znajdują się też dwa przystanki systemu rowerów miejskich Kajteroz – stacje: Węzłowiec i Planty Śląskie[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c The Genealogical Gazetteer: Wełnowiec, Wenzłowiec, Wenzlowitz, Wenzlowitz. gov.genealogy.net. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2023-08-01]. (pol.).
- ↑ a b c d Grzegorek 2009 ↓, s. 536.
- ↑ a b Lapski 2014 ↓, s. 6.
- ↑ Lapski 2014 ↓, s. 200.
- ↑ Lapski 2014 ↓, s. 167.
- ↑ Lapski 2014 ↓, s. 211.
- ↑ Halor 2008 ↓, s. 133.
- ↑ Halor 2008 ↓, s. 134.
- ↑ Miasto Chorzów - Miasto na Prawach Powiatu: Geoportal Miasta Chorzów. Mapa ogólna. geoportal.chorzow.eu. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
- ↑ GOSPODARTWO OGRODNICZE Piotr Miler: Kontakt. www.ogrodnictwo-miler.pl. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
- ↑ Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
- ↑ Kajteroz. Chorzowski Rower Miejski: Mapa stacji. kajteroz.pl. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Grzegorz Grzegorek (red.), Encyklopedia Chorzowa: Chorzów, Erdmannswille, Hajduki Dolne, Hajduki Górne, Królewska Huta, Maciejkowice, Nowe Hajduki, Pniaki, Szarlociniec, Wielkie Hajduki, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2009, ISBN 978-83-926442-2-4 (pol.).
- Jakub Halor , Zarys historii dróg żelaznych w Siemianowicach Śląskich, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (7), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2008, ISSN 1644-8154 (pol.).
- Adam Lapski , Spacery ulicami Chorzowa (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi), Chorzów 2014 (pol.).