Przejdź do zawartości

Węzłowiec

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Węzłowiec
Część Chorzowa
Ilustracja
Ulica Wschodnia, z prawej krzyż przydrożny (2024)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Chorzów

Dzielnica

Chorzów Stary

Data założenia

koniec XVIII wieku

SIMC

0938976

Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, po prawej znajduje się punkt z opisem „Węzłowiec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Węzłowiec”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Węzłowiec”
Ziemia50°17′49″N 18°59′33″E/50,297083 18,992417

Węzłowiec (niem. Wenzlowitz[1]) – część Chorzowa[2], położona na terenie dzielnicy Chorzów Stary, w rejonie ulic: Akacjowej, Siemianowickiej, Węzłowiec i Wschodniej, której początki sięgają końca XVIII wieku jako kolonii Chorzowa Starego.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Węzłowiec został założony pod koniec XVIII wieku przy drodze do obecnych Siemianowic Śląskich, na wykarczowanym lesie jako kolonia Chorzowa (Starego)[3]. Pochodzenie samej zaś nazwy Węzłowiec jest niejednolite. Jedna z hipotez mówi o tym, że w rejonie Węzłowca gnieździła się duża liczba gadów[4] – po raz pierwszy też osadę wzmiankowano w 1799 roku jako Wężowiec, a w późniejszym czasie pojawiła się niemiecka nazwa – Wenzlowitz[3]. W XVIII wieku właścicielem Węzłowca był Wenzl Fragstein i druga hipoteza wskazuje jego imię jako genezę nazwy osady[5]. Ponadto nierozstrzygnięta jest kwestia podobieństwa nazwy Węzłowca do nazwy sąsiedniej osady – Wełnowca, będącej częścią Katowic[3].

W 1834 roku powstała droga łącząca Królewska Hutę (Chorzów) z Węzłowcem i dalej z Katowicami – późniejsza ulica Siemianowicka[6]. Około 1860 roku w Węzłowcu znajdowało się kilkanaście domów[3]. W 1862 roku przy obecnej ulicy Wschodniej wzniesiono krzyż przydrożny – Boża Męka, z figurami Chrystusa, Matki Bożej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty, otoczony drewnianym płotem[7]. W grudniu 1885 roku w Węzłowcu mieszkało 104 bądź 230 osób. W tym czasie osada była częścią gminy oraz obszaru dworskiego Chorzów (Stary) w powiecie katowickim (Kattowitz)[1]. Dnia 25 lipca 1900 roku oddano do użytku linię tramwajową łączącą Hutę Laura (Siemianowice Śląskie) z Królewską Hutą, przebiegającą przez Węzłowiec[8]. W 1934 roku tereny Węzłowca, będącego częścią obecnego Chorzowa Starego włączono do Królewskiej Huty (obecny Chorzów)[1]. W dniu 1 stycznia 2009 roku zlikwidowano połączenie tramwajowe przebiegające wzdłuż ulicy Siemianowickiej w Węzłowcu, którą kursowała linia nr 12[9].

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Węzłowiec położony jest w Chorzowie, na terenie dzielnicy Chorzów Stary, w rejonie ulic: Akacjowej, Siemianowickiej, Węzłowiec i Wschodniej[10], przy granicy z Parkiem Śląskim[4]. Ma on mieszkaniowy charakter – do większych przedsiębiorstw na terenie Węzłowca należy gospodarstwo ogrodnicze, położone przy ulicy Wschodniej[11]. Ta terenie Węzłowca, na ulicy Siemianowickiej znajduje się przystanek autobusowy Chorzów Stary Węzłowiec, z którego kursują autobusy na zlecenie ZTM-u, łączące Węzłowiec z pozostałymi dzielnicami Chorzowa oraz sąsiednimi miastami: z Katowicami i Siemianowicami Śląskimi[12]. Znajdują się też dwa przystanki systemu rowerów miejskich Kajteroz – stacje: Węzłowiec i Planty Śląskie[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c The Genealogical Gazetteer: Wełnowiec, Wenzłowiec, Wenzlowitz, Wenzlowitz. gov.genealogy.net. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
  2. Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2023-08-01]. (pol.).
  3. a b c d Grzegorek 2009 ↓, s. 536.
  4. a b Lapski 2014 ↓, s. 6.
  5. Lapski 2014 ↓, s. 200.
  6. Lapski 2014 ↓, s. 167.
  7. Lapski 2014 ↓, s. 211.
  8. Halor 2008 ↓, s. 133.
  9. Halor 2008 ↓, s. 134.
  10. Miasto Chorzów - Miasto na Prawach Powiatu: Geoportal Miasta Chorzów. Mapa ogólna. geoportal.chorzow.eu. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
  11. GOSPODARTWO OGRODNICZE Piotr Miler: Kontakt. www.ogrodnictwo-miler.pl. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
  12. Zarząd Transportu Metropolitalnego: Rozkład jazdy ZTM. rj.metropoliaztm.pl. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).
  13. Kajteroz. Chorzowski Rower Miejski: Mapa stacji. kajteroz.pl. [dostęp 2021-07-19]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Grzegorz Grzegorek (red.), Encyklopedia Chorzowa: Chorzów, Erdmannswille, Hajduki Dolne, Hajduki Górne, Królewska Huta, Maciejkowice, Nowe Hajduki, Pniaki, Szarlociniec, Wielkie Hajduki, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka, 2009, ISBN 978-83-926442-2-4 (pol.).
  • Jakub Halor, Zarys historii dróg żelaznych w Siemianowicach Śląskich, „Siemianowicki Rocznik Muzealny” (7), Siemianowice Śląskie: Muzeum Miejskie w Siemianowicach Śląskich, 2008, ISSN 1644-8154 (pol.).
  • Adam Lapski, Spacery ulicami Chorzowa (Monografia ulic miasta z opisem zabytków i miejsc godnych uwagi), Chorzów 2014 (pol.).