Wilga (wieś)
51°51′04″N 21°22′50″E/51,851111 21,380556
| wieś | |
 Neogotycki kościół parafialny Wniebowzięcia NMP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-470[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WG |
| SIMC |
0694310[5] |
Położenie na mapie gminy Wilga  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu garwolińskiego  | |
| 51°51′04″N 21°22′50″E/51,851111 21,380556[1]
| |
Wilga – wieś sołecka[6] (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie garwolińskim, siedziba gminy Wilga[5][7].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1054682 | Kolonia Wilga | część wsi |
| 1054699 | Wilga-Łąki | część wsi |
| 1054707 | Zagroda | część wsi |
Wilga uzyskała lokację miejską w 1554 roku, zdegradowana przed 1700 rokiem[8]. W latach 1975−1998 miejscowość położona była w województwie siedleckim.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Nazwa miejscowości pojawia się w średniowiecznych zapiskach jako Wilka w 1407, Vilka w 1415, Wilka w 1416, de Wilcza w 1425, Vylka w 1440 i 1502. Brzmiała ona niegdyś Wilka. Pochodzi od rzeki Wilgi, mającej w pobliżu ujście do Wisły. W nazwie rzeki, od około 100 lat, znajduje się ten sam człon jak w wyrazie wilgoć[9]. Ponieważ przed 200 laty i wcześniej rzeka Wilga nazywała się: Wilka, Wielka Wilcza, Wilcza, Wilca współczesne odniesienie nazwy zarówno miejscowości Wilga jak i rzeki Wilga do wilgoci wydaje się nieuzasadnione.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o Wildze pochodzą z XIII wieku. W XIV wieku należała do rodu Wilckich herbu Topór. W 1407 roku ufundowana została we wsi parafia. W roku 1534 (1554[10]) Wilga uzyskała prawa miejskie, które straciła w połowie XVII wieku na skutek upadku gospodarczego.
W latach międzywojennych odkryto walory letniskowe wsi za sprawą hrabiego Stanisława Kostki Rostworowskiego. Od tamtej pory nastąpił rozwój osiedla wypoczynkowego w Wildze. W sierpniu 1944 roku w okolicach Wilgi toczyły się boje o tzw. przyczółek warecko-magnuszewski. Podczas II wojny światowej na terenie osiedla znajdowały się obozy pracy dla Żydów i jeńców radzieckich, którzy byli zatrudnieni przy budowie wałów rzeki Wilga. Najprawdopodobniej byli oni rozstrzeliwani na terenie przyległym do dzisiejszego ośrodka MSW. Rozstrzelano tam także grupę kobiet i dzieci żydowskich, które koczowały na zewnątrz obozu w lesie. Groby te nie są dotychczas oznaczone. W 1944 roku na obrzeżach Wilgi znajdował się szpital radziecki. Zmarłych chowano w niedużej odległości od szpitala. Po wojnie zmarłych częściowo /tylko czaszki/ przewieziono na cmentarz wojenny w Garwolinie. Na dzień dzisiejszy groby z czasów wojny nie są oznakowane.
Po wojnie dalszy rozwój letniska – swoje ośrodki wypoczynkowe miały tu liczne warszawskie zakłady pracy.
Ośrodek Buddyzmu Tybetańskiego Jungdrung Bön
[edytuj | edytuj kod]W jednym z ośrodków wypoczynkowych koło wsi Wilga znajduje się ośrodek o nazwie Cziamma Ling tybetańskiej religii Bön należący do Związku Garuda w Polsce. Głównym celem istnienia ośrodka jest zapewnienie odpowiedniego miejsca i jak najlepszych warunków do nauczania i praktykowania nauk dzogczen oraz innych nauk Bön. W tym centrum medytacyjnym znajdują się gompa, stupa, domki odosobnieniowe, oraz inne obiekty religijne[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147998
- ↑ Wieś Wilga w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-10-18], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-14].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1456 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ BIP gminy, sołectwa
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 82-83.
- ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miast Polski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, s. 263. ISBN 83-04-02436-5.
- ↑ Jan Baliński: Między Świdrem a Wilgą. KAW, 1976, s. 32-33.
- ↑ http://ligmincha.pl/pl/cziamma-ling-wilga.html Cziamma Ling, Ośrodek Buddyzmu Tybetańskiego Jungdrung Bön; dostęp 30.09.2012
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Wilga 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 467.
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Osady leśne | |
| Części wsi |
|
| Kolonie wsi |
|
| Przysiółek wsi |
|
