Witold Kruk-Ołpiński
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
docent nauk humanistycznych | |
Specjalność: psychologia | |
Alma Mater | |
Doktorat | |
Nauczyciel akademicki | |
Uczelnia | |
p.o. rektora WSP we Wrocławiu w 1954 |
Witold Stanisław Kruk-Ołpiński (ur. 4 stycznia 1908 we Lwowie[1], zm. 25 sierpnia 1973 w Westfield[2]) – polski matematyk, fizyk i psycholog, nauczyciel akademicki, pełnił obowiązki rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej w 1954 roku. Ze względu na przenosiny siedziby tej uczelni z Wrocławia do Opola w 1954 roku określany mianem organizatora wielkiej przeprowadzki 1954 roku[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 4 stycznia 1908 roku w polskiej rodzinie inteligenckiej we Lwowie. Był synem c.k. komisarza przy zabudowaniu górskich potoków Stanisława Kruka oraz Heleny z domu Freund[1]. We Lwowie odebrał staranne wykształcenie, uczęszczając do tamtejszego gimnazjum. Po jego ukończeniu studiował matematykę i fizykę na Uniwersytecie Warszawskim, a od 1938 roku psychologię w Instytucie Psychologicznym Uniwersytetu Genewskiego[4]. Przygotowując się do pisania pracy dyplomowej przez pewien czas przebywał na stypendium naukowym w Cambridge. Należał do poliglotów, będąc oczytanym w literaturze niemieckiej, angielskiej i francuskiej. Był psychologiem szkolnym w I Gimnazjum Męskim im. gen. Sowińskiego w Warszawie[5]. Na przełomie lat 1932–1933 był na stypendium doktoranckim w Wiedniu, gdzie otrzymał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych w dziedzinie psychologii. W 1934 roku przeprowadził nostryfikację dyplomu doktorskiego na Uniwersytecie Warszawskim oraz podjął pracę jako psycholog w szkolnictwie[6].
Praca we Wrocławiu
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu II wojny światowej przez pewien czas był zarządcą Zamku Królewskiego na Wawelu, a następnie przeniósł się do Wrocławia, gdzie został adiunktem w Katedrze Psychologii Ogólnej Uniwersytetu Wrocławskiego. Będąc współpracownikiem prof. Mieczysława Kreutza wykładał również w Instytucie Pedagogicznym ZNP, a gdy placówka ta została wchłonięta przez WSP, związał się na stałe z tą uczelnią. W 1948 roku przez kilka miesięcy przebywał na stypendium w ONZ w Nowym Jorku (Stany Zjednoczone). Na WSP pełnił funkcję dziekana Wydziału Matematyczno-Fizycznego[7] .
Po przenosinach WSP do Opola
[edytuj | edytuj kod]Podczas zapadnięcia decyzji o przeprowadzce WSP do Opola został mianowany przez ministra oświaty pełniącym obowiązki rektora i głównym koordynatorem przeprowadzki uczelni[8]. Akcja ta trwała do końca sierpnia 1954 roku. W jej wyniku uczelnia otrzymała nowy gmach po byłym Liceum Pedagogicznym przy ul. Luboszyckiej 3, w którym zlokalizowano bazę dydaktyczną uczelni, rektorat oraz bibliotekę główną. Poza tym WSP dysponowała w tym czasie trzema akademikami, liczącymi łącznie 350 miejsce, przy liczbie studentów równej 450[9].
Po przenosinach uczelni do Opola pełnił funkcję adiunkta na WSP. Należał do najbardziej popularnych postaci w tutejszym środowisku akademickim. Jako dydaktyk potrafił swoją wiedzą humanistyczną zaciekawić studentów, pomimo iż miał wadę wymowy. Należał także do aktywnych członków PZPR, uchodząc za żelaznego dyskutanta we wszystkich zebraniach ogólnouczelnianych. W 1955 roku przez 10 miesięcy, brał udział w pracach Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych w Korei. Pełnił funkcję prorektora WSP w Opolu latach 1951–1961[10]. Często wyjeżdżał z różnymi wykładami gościnnymi za granicę[7] . Zmarł podczas jednego z nich 24 sierpnia 1973 roku w Westfield w Stanach Zjednoczonych[7] . Jego prochy zostały sprowadzone do Polski[11].
Został pochowany na cmentarzu św. Rodziny we Wrocławiu.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b 301 Księgi metrykalne parafii wyznania rzymskokatolickiego z terenu archidiecezji lwowskiej, sygn. 1927 [online], agadd2.home.net.pl [dostęp 2024-08-26] .
- ↑ Mogily.pl - Cmentarz Parafialny św. Rodziny we Wrocławiu [online], mogily.pl [dostęp 2024-04-26] .
- ↑ Protokoły posiedzeń Senatu WSP, Protokół z 3 VI 1954 r.
- ↑ Nicieja 2004 ↓, s. 25.
- ↑ I-sze Gimnazjum Męskie Im. Jenerała Sowińskiego Magistratu m. st. Warszawy. Ósme Sprawozdanie za Rok Szkolny 1931/32, Warszawa: Koło Opieki Rodzicielskiej przy I Gimnazjum Magistratu m. st. Warszawy, 1932, s. 99 [dostęp 2024-08-26] .
- ↑ Nicieja 2004 ↓, s. 26.
- ↑ a b c Nicieja 2004 ↓.
- ↑ Nicieja 2004 ↓, s. 23.
- ↑ Nicieja 2004 ↓, s. 24.
- ↑ Nicieja 2004 ↓, s. 61.
- ↑ Z. Łomny, Witold Kruk-Ołpinski, [w:] "Kwartalnik Opolski" 1974, nr 2, s. 5-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Nicieja: Alma Mater Opoliensis: ludzie, fakty, wydarzenia. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2004.
- Urodzeni w 1908
- Zmarli w 1973
- Polscy matematycy XX wieku
- Polscy fizycy XX wieku
- Polscy psycholodzy
- Absolwenci Uniwersytetu Warszawskiego
- Ludzie związani ze Lwowem
- Ludzie związani z Gimnazjum i Liceum im. gen. Józefa Sowińskiego w Warszawie
- Wykładowcy Uniwersytetu Wrocławskiego
- Wykładowcy Uniwersytetu Opolskiego
- Pochowani na Cmentarzu Świętej Rodziny we Wrocławiu
- Ludzie urodzeni we Lwowie