Wojciech Stanisław Leski

Wojciech Stanisław Leski

Data i miejsce urodzenia	1702 Klęczkowo k/Chełmna
Data i miejsce śmierci	19 września 1758 Starogród koło Chełmna
Miejsce pochówku	bazylika konkatedralna Świętej Trójcy w Chełmży
Biskup diecezjalny chełmiński
Okres sprawowania	1747-1758
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	1747
Sakra biskupia	7 października 1747
Odznaczenia

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	1 października 1747
Miejscowość	Elbląg
Konsekrator	Adam Stanisław Grabowski
Współkonsekratorzy	Józef Eustachy Szembek Maciej Aleksander Sołtyk
Konsekrowani biskupi Kajetan Ignacy Sołtyk 1749
Współkonsekrowani biskupi Fabian Franciszek Pląskowski 1750 Antoni Kazimierz Ostrowski 1753

Wojciech Stanisław Leski herbu Gończy (ur. w maju 1702 roku – zm. 19 września 1758 roku w Starogrodzie koło Chełmna) – opat pelpliński, biskup chełmiński.

Życiorys

Syn Jana Antoniego Leskiego (zm. 24 grudnia 1736), ławnika ziemskiego chełmińskiego i Joanny z Trzcińskich. Urodzony w rodzinnym Klęczkowie k. Chełmna przed 8 maja 1702 (data chrztu).

W 1723 wstąpił do klasztoru cystersów w Pelplinie, 27 marca 1727 przyjął święcenia kapłańskie, a następnie został mianowany prokuratorem klasztoru. Funkcja ta polegała na reprezentowaniu opactwa w sprawach prawnych. Był także sekretarzem biskupa chełmińskiego Tomasza Franciszka Czapskiego. Od 1733 przeor w Pelplinie, od 9 lutego 1734 opat cystersów w Wąchocku. 9 listopada 1736 został jednogłośnie wybrany na opata pelplińskiego. Jako opat zasłużył się mecenatem artystycznym wobec kościoła pelplińskiego.

W 1738 delegat polskiej prowincji cystersów na kapitułę generalną w Cîteaux, podczas której pełnił funkcję jednego z definitorów. W 1739 przebywał w Rzymie, gdzie studiował prawo kanoniczne. Od 1741 generalny komisarz polskiej i litewskiej prowincji cystersów. Na 4 maja 1744 zwołał kilkudniową kapitułę prowincjonalną cystersów do Wągrowca, na której uchwalił nowe statuty dla polskiej prowincji cystersów. Zostały one zatwierdzone 24 maja 1744 w Cîteaux przez opata generalnego, a następnie w 1745 wydane drukiem.

Niewątpliwie swoim bliskim związkom z Andrzejem Stanisławem Załuskim zawdzięczał Leski swe wyniesienie na biskupstwo chełmińskie po przejściu Załuskiego na diecezję krakowską. 7 października 1746 uzyskał nominację Augusta III, kapituła chełmińskiej 12 listopada 1747 dokonała formalnego wyboru Leskiego na ordynariusza, a 10 kwietnia 1747 r. uzyskał prowizję papieską, 7 października 1747 w Elblągu przyjął sakrę biskupią z rąk biskupa warmińskiego Adama Stanisława Grabowskiego, a 8 czerwca 1748 odbył uroczysty ingres do katedry w Chełmży.

Jako biskup chełmiński wykazał się znaczną aktywnością w swojej posłudze w diecezji, wydawał listy pasterskie do duchowieństwa i wiernych diecezji, przeprowadził wizytację, oraz wysłał relację o stanie diecezji do Rzymu, uporządkował także sprawy materialne biskupstwa. Rozwijał także różne formy pobożności: 4 czerwca 1752 koronował figurę Matki Bożej Łąkowskiej w Łąkach Bratiańskich koło Nowego Miasta, a 2 lipca 1754 obraz Matki Bożej Bolesnej w Chełmnie. Podjął też próbę ożywienia czci bł. Jana Łobdowczyka oraz wprowadził do diecezji kult bł. Józefa z Kupertynu. Przyczynił się do fundacji 3 nowych klasztorów w diecezji: kapucynów w Rywałdzie oraz franciszkanów w Grudziądzu i Brodnicy. Od 1752 zdecydowanie, ale bezskutecznie, sprzeciwiał się budowie nowego zboru ewangelickiego w Toruniu, co doprowadziło do zatargów z tym miastem. Wybudował barokowy kościół w biskupim Starogrodzie, a także odnowił kilka innych wiejskich kościołów na terenie biskupstwa.

Żywo interesował się Leski życiem umysłowym swojej epoki. Należał do grona stałych korespondentów braci Załuskich i tworzonej przez nich biblioteki.

Leski jako senator Rzeczypospolitej uczestniczył dość aktywnie, w ówczesnej polityce, opowiadając się po stronie dworu i Familii Czartoryskich. Zaangażował się w przygotowywanie sejmików pruskich przed sejmem 1748, na którym wypowiedział się za zwiększeniem liczby wojska, reformami monetarnymi oraz usprawnieniem sądownictwa.

Podczas sejmu z 1752 odbywanego w Grodnie Leski dał się poznać jako zwolennik przeprowadzenia reform ustroju państwa. Proponował przeprowadzenie zmian w funkcjonowaniu sejmów; doradzał otwarcie mennic, ponownie wypowiedział się za wypłacaniem sędziom pensji, rekomendował królowi i sejmowi potrzebę opieki nad miastami, zwracał uwagę na konieczność większej troski o Prusy Królewskie, niedwuznacznie wskazując, że mogą one zostać utracone na rzecz innego władcy. Był także prezydentem trybunału skarbowego w Radomiu na kadencję 1753/1754.

August III (a ściślej ministrowie Henryk Brühl i Jerzy Mniszech) docenił aktywność biskupa chełmińskiego i jego prodworską postawę. 3 sierpnia 1758 Leski otrzymał Order Orła Białego.

Zmarł 19 listopada 1758 w Toruniu, pogrzebany w katedrze w Chełmży.

Literatura

• Dygdała B, Dygdała J., Z działalności kościelnej i politycznej biskupa chełmińskiego Wojciecha Stanisława Leskiego (1702-1758) [w:] Ad Fontes. Studia ofiarowane księdzu profesorowi Alojzemu Szorcowi w siedemdziesięciolecie urodzin, pod. red. Z. Jaroszewicz-Pieresławcew i I. Makarczyk, Olsztyn 2006, s.82-99.