Zamek w Miednikach Królewskich
 Widok z lotu ptaka (2013) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Styl architektoniczny | |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy |
początek XV wieku |
| Zniszczono |
koniec XV wieku |
Plan budynku_(2).jpg) Plan zamku z 1827 roku | |
Położenie na mapie Litwy  | |
 54°32′21,91″N 25°38′59,89″E/54,539419 25,649969
| |
Zamek w Miednikach Królewskich[1] (lit. Medininkų pilis[2]) – zamek z XV wieku w Miednikach Królewskich na Litwie, dawna rezydencja króla Polski; zachowany w stanie ruiny, częściowo zrekonstruowany.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Zamek zbudowano na przełomie XIII i XIV wieku[3]. Pod koniec XIV wieku wojska zakonu krzyżackiego kilkakrotnie bezskutecznie atakowały zamek[4]. W 1402 roku podczas krzyżackiego oblężenia drewniany zamek zniszczył się na skutek pożaru, ceglany zamek wzniósł książę Witold Kiejstutowicz[4]. Za panowania Kazimierza IV Jagiellończyka obiekt miał status królewskiej rezydencji, Jan Długosz wspomniał, że była to ulubiona rezydencja króla; do zamku przyjeżdżał także m.in. Jan I Olbracht[4]. Zamek podupadł po zniszczeniach wojennych z Rosją w XV wieku i stał się ruiną[5], którą pozostaje do dziś[6].
Rosjanie w 1944 roku adaptowali ruiny zamku na obóz przejściowy dla żołnierzy Armii Krajowej, pojmanych po operacji „Ostra Brama”, więziono tamże około 6 tys. żołnierzy, m.in. młodego partyzanta Jerzego Widejkę[5].
W zrekonstruowanej baszcie znajduje się ekspozycja muzealna[7].
Architektura
[edytuj | edytuj kod]Budowla znajduje się przy drodze A3 na trasie Mińsk-Wilno[6]. Zamek z fortyfikacjami tworzy największy kompleks warowny na Litwie o powierzchni 6,5 ha[3]. Zamek wzniesiono na planie nieregularnego czworoboku o bokach: 128, 161, 127, 147 m[3]. Otacza go wał ziemny i fosa[3]. Pierwotny zamek był wzniesiony z drewna, następna konstrukcja była murowana[3]. Mury miały wysokość 15 m i grubość do 2 m[3], w każdym z boków zamku znajdowała się brama, główna brama prowadziła od zachodu[4]. Pozostałe bramy wznosiły się 5 m ponad poziom dziedzińca, prowadziły do nich mosty zwodzone[4]. W narożnikach znajdowały się cztery baszty[3]. Baszta północna, na planie kwadratu, o pięciu kondygnacjach miała charakter mieszkalny, miała 30 m wysokości[8].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Zamek na obrazie (1853) -
Zamek na fotografii T. Chodźki (1925) -
Baszta przed rekonstrukcją (2008) -
Baszta po rekonstrukcji (2012) -
Dziedziniec (2014) -
Jedna z bram (2015) -
Wystawa, zamkowy arsenał (2017)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jednodniowa wycieczka „Miedniki Królewskie strzegą granic Litwy” [online], l24.lt [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Medininkų pilis [online], www.govilnius.lt [dostęp 2024-05-10] (lit.).
- ↑ a b c d e f g Osip-Pokrywka 2016 ↓, s. 179.
- ↑ a b c d e Osip-Pokrywka 2016 ↓, s. 180.
- ↑ a b Osip-Pokrywka 2016 ↓, s. 181.
- ↑ a b Jarosław Swajdo i inni, Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki, Polski Przewodnik - Polscy Autorzy, Bielsko-Biała: "Pascal", 2000, s. 103, ISBN 978-83-88355-30-1 [dostęp 2024-05-10].
- ↑ Zamek w Miednikach [online], www.govilnius.lt [dostęp 2024-05-10] (pol.).
- ↑ Osip-Pokrywka 2016 ↓, s. 179–180.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Magda Osip-Pokrywka, Mirek Osip-Pokrywka, Polskie ślady na Litwie i Łotwie: przewodnik historyczny, Olszanica: Wydawnictwo Bosz, 2016, s. 179, ISBN 978-83-7576-275-4.
