Zdzisław Goszczyński

Zdzisław Goszczyński
	kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia	31 sierpnia 1897 ; Janowice, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	wiosna 1940 ; Katyń, RFSRR, ZSRR
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1932, 1939-1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie na Wschodzie; Wojsko Polskie
Formacja	Legion Puławski; I Korpus Polski; Polska Organizacja Wojskowa
Jednostki	55 Pułk Piechoty; Batalion KOP „Dawidgródek”
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia

Zdzisław Goszczyński (ur. 31 sierpnia 1897 w Janowicach, zm. kwiecień 1940 w Katyniu) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Witolda i Stanisławy z Kossowskich. Po wybuchu I wojny światowej służył w szeregach Legionu Puławskiego, I Korpusu Polski w Rosji. Za bitwę pod Tichiniczami w rejonie Bobrujska otrzymał Order Virtuti Militari 5 kl. Po rozbrojeniu działał w Polskiej Organizacji Wojskowej.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został oficerem Wojska Polskiego. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 służył w stopniu porucznika jako dowódca kompanii w 55 pułku piechoty. Następnie przeszedł do Korpusu Ochrony Pogranicza^[1] i służył w 17 batalionie KOP „Dawidgródek”. 31 marca 1924 został mianowany kapitanem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 56. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[2]. W grudniu 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy KOP, a z dniem 31 maja 1932 przeniesiony w stan spoczynku^[3]^[4].

Jego żoną była Janina, z domu Turska, z którą miał córkę Alicję. Zamieszkiwał w Wilnie przy ulicy Mickiewicza 22^[5]

W czasie kampanii wrześniowej 1939 po agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez NKWD. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. W odnalezionym dzienniku, którego autorem był inny jeniec mjr Kazimierz Szczekowski, pojawiła się notka, że Zdzisław Goszczyński otrzymał w obozie od rodziny paczkę żywnościową, której zawartością podzielił się z innymi oficerami, organizując suty jak na tamtejsze warunki posiłek na Wielkanoc 24 marca 1940^[6]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany potajemnie w zbiorowej mogile na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 4128 (przy zwłokach został odnaleziony m.in. dokument nadania orderu^[7]; ponadto Zdzisław Goszczyński znalazł się na odnalezionej liście 27 oficerów przetrzymywanych w obozie w Putywlu^[8]).

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień majora^[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

W maju 2008 została odsłonięta tablica pamiątkowa w Racławicach, upamiętniająca mieszkańców ziemi miechowskiej, ofiar zbrodni katyńskiej; wśród uhonorowanych był Zdzisław Goszczyński^[10]

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Zdzisławowi Goszczyńskiemu został poświęcony Dąb Pamięci zasadzony w Klimontowie, nieopodal rodzinnych Janowic.

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari^[11]
Krzyż Walecznych – czterokrotnie^[11] (po raz 1, 2 i 3 w 1921)^[12]
Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”^[11]

Zobacz też

Przypisy

↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133, 201.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 173.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 361.
↑ Zdzisław Goszczyński. zaginieni1939-45.pl. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
↑ Janusz Zawodny: Pamiętniki znalezione w Katyniu. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 124. ISBN 2-86914-044-4.
↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 59. ISBN 83-7001-294-9.
↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-07-12].
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ W Racławicach zostaną uczczeni mieszkańcy Miechowszczyzny polegli w katowniach Związku Radzieckiego. miechow.info. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].
↑ ^a ^b ^c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 62)

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Katyń. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2000. s. 177. [dostęp 2014-02-22].
Zdzisław Goszczyński. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (14 lipca 2014)].
Zdzisław Goszczyński. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2014-07-12].

[CITEREFRocznik_Oficerski1928133,_201-1] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133, 201.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_32_z_2_kwietnia_1924_roku,_s._173-2] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 173.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_23_grudnia_1931_roku,_s._415-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 23 grudnia 1931 roku, s. 415.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_10_z_16_sierpnia_1932_roku,_s._361-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932 roku, s. 361.

[5] Zdzisław Goszczyński. zaginieni1939-45.pl. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].

[6] Janusz Zawodny: Pamiętniki znalezione w Katyniu. Paryż: Editions Spotkania, 1989, s. 124. ISBN 2-86914-044-4.

[7] Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 59. ISBN 83-7001-294-9.

[8] Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-07-12].

[9] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[10] W Racławicach zostaną uczczeni mieszkańcy Miechowszczyzny polegli w katowniach Związku Radzieckiego. miechow.info. [dostęp 2014-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)].

[CITEREFRocznik_Oficerski1928133-11] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 133.

[12] Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 62)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]