Zubrza (obwód lwowski)
49°46′09″N 24°02′48″E/49,769167 24,046667
.jpg) Cerkiew w Zubrzy | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Rejon | |||||
| Powierzchnia |
3,35 km² | ||||
| Wysokość |
338 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2020) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3230 | ||||
| Kod pocztowy |
81135 | ||||
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 49°46′09″N 24°02′48″E/49,769167 24,046667
| |||||
Zubrza (ukr. Зубра, Zubra) – wieś na Ukrainie, w obwodzie lwowskim, w rejonie pustomyckim, siedziba rady wiejskiej. W 2020 roku liczyła 3689 mieszkańców.[1]
Historia
[edytuj | edytuj kod]Janowi z Bierawy (być może herbu Strzała) król Władysław Jagiełło za zasługi nadał 27 października 1407 roku wieś Zubrzę (koło Lwowa) pod warunkiem osobistej rezydencji na Rusi – jak argumentował – ze względu na małą liczbę ludzi i obowiązkiem dostarczania na wyprawy wojenne jednego kopijnika i dwóch łuczników[2]. Wieś prawa wołoskiego, położona była w drugiej połowie XV wieku w ziemi lwowskiej województwa ruskiego[3].
W latach 1858–1878 Zubrzę dzierżawił Kornel Ujejski.
W II Rzeczypospolitej miejscowość stanowiła początkowo samodzielną gminę jednostkową. 1 sierpnia 1934 roku w ramach reformy na podstawie ustawy scaleniowej została włączona do zbiorowej gminy wiejskiej Dawidów w powiecie lwowskim, w województwie lwowskim[4]. W 1921 roku gmina Zubrza liczyła 1311 mieszkańców (674 kobiety i 637 mężczyzn) i znajdowały się w niej 232 budynki mieszkalne. 1308 osób deklarowało narodowość polską, 3 – rusińską (ukraińską). 1294 osoby deklarowały przynależność do wyznania rzymskokatolickiego, 11 – do ewangelickiego, 6 – do greckokatolickiego. Dodatkowo obszar dworski Zubrzy liczył 63 mieszkańców (32 kobiety i 31 mężczyzn) i znajdowało się w nim 5 budynków mieszkalnych. Wszystkie osoby deklarowały narodowość polską. 56 osób deklarowało przynależność do wyznania rzymskokatolickiego, 7 – do greckokatolickiego[5].
W czasie okupacji w niemieckiej rodzina Kurków (Józef, Tadeusz, Zofia, Stanisław i Helena) udzielili schronienia i pomocy pięciu żydowskim uciekinierom z obozu Ostbahn-Ausbesserungswerk (OAW) we Lwowie. Byli to przedwojenni mieszkańcy Lwowa: Leon Kobyliwker, Szlojme Kobyliwker, Wolf Bergman, Jakub Szechter, Mojżesz Bergman oraz Mojżesz Finkelsztajn. Rodzina Kurków została odznaczona orderem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[6].
W 1944 Niemcy i własowcy, na podstawie ukraińskiego donosu, zastrzelili tutaj 25 młodych Polaków[7].
Po wojnie, w 1945 roku polska ludność Zubrzy została przesiedlona w rejony zachodniej Polski, w szczególności okolice Szczecina (Wielgowo-Sławociesze)[8], ale też w okolice Jeleniej Góry m.in. do Zgorzelca[potrzebny przypis].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zubrza, wś, pow. lwowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 673., s. 673–674.
- Zubrza na stronie Rady Najwyższej Ukrainy (ukr.)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Солонківська громада, Львівська область, Львівський район - Картка громади [online], gov.ua [dostęp 2024-06-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-01] (ukr.).
- ↑ Jerzy Sperka. Zarys migracji rycerstwa śląskiego na ziemie rusi koronnej w okresie panowania Władysława Jagiełły. Lwów, 2011, s. 224.
- ↑ Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 212, 222.
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 546
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Tom XIII. Województwo lwowskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924, s. 26-27.
- ↑ Historia pomocy - Rodzina Kurków | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2021-11-17].
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 633, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.
- ↑ Encyklopedia Szczecina. 2015, s. 927. ISBN 978-83-942725-0-0.
