Awicenna

Awicenna, Ibn Sina (właśc. Abu Ali Al-Husajn ibn Abdallah ibn Al-Hasani ibn Ali ibn Sina; 980–1037) – perski lekarz, filozof, alchemik, teolog i poeta; zwany „ojcem nowoczesnej medycyny” i „najsłynniejszym uczonym islamu”.

Kanon medycyny

(arab. Al-Kanun fi at-tibb)

• Nie ma chorób nieuleczalnych – brak tylko dobrej woli. Nie ma bezwartościowych ziół – brak tylko wiedzy.
  • Zobacz też: choroba, wiedza

• Zdrowie fizyczne i stan psychiczny człowieka są ze sobą ściśle powiązane.
  • Zobacz też: zdrowie

Księga wiedzy

(arab. An-Nadżat)

• Przeto odrębność człowieka polega na pojmowaniu i osądzaniu idei ogólnych i wyciąganiu rzeczy nieznanych z nauk i sztuk. To wszystko jest w mocy jednej duszy.
  • Zobacz też: człowiek, idea

• Wyróżniamy pięć podstawowych gałęzi wiedzy, a mianowicie: logikę, która w naukach daje równowagę; fizykę, która obejmuje rzeczy postrzegane zmysłami w ruchu i zmianie; astronomię badającą podstawy świata, ruchy niebios i gwiazd, albowiem zostało udowodnione, że należy poznać istotę tych ruchów; muzykę, by wskazać przyczyny harmonii i dysharmonii dźwięków i zasady kompozycji; oraz naukę o tym, co jest poza naturą – czyli metafizykę.
  • Zobacz też: astronomia, fizyka, logika, metafizyka, muzyka

Inne

• Lekarz ignorant jest adiutantem śmierci.
  • Zobacz też: śmierć

• Miłość określana jest jako dręczące rojenie natury melancholijnej, które rodzi się wskutek ustawicznego rozmyślania o licu, gestach i obyczajach osoby przeciwnej płci. Remedium na to jest połączenie dwojga kochanków węzłem małżeńskim, i choroba minie.
  • Zobacz też: miłość

• Nie sypiałem przez całe noce, nie spoczywałem całe dnie i nie zajmowałem się niczym oprócz pracy umysłowej. Jeśli morzył mnie sen lub dawało się we znaki zmęczenie, wypijałem szklankę czystego wina, aby przywróciło głowie świeżość i ciału siły, potem zaś brałem się do czytania i pisania. Jeśli zaś później zasypiałem na chwilę, to we śnie stykałem się z tymi samymi problemami naukowymi – i często zdarzało się, że we śnie opadała zasłona skrywająca przede mną trudne problemy i udawało mi się je rozwiązać. Tak pracowałem, dopóki nie opanowałem podstaw nauki i nie odsłoniły się przede mną jej tajemnice.
  • Opis: fragment autobiografii.
  • Źródło: Sirat al-shaykh al-ra'is, tłum. Stefan Weinfeld

• Szerokość życia jest ważniejsza niż długość życia.
  • Zobacz też: życie

• Szlachetna dusza
  nie skala się sześcioma poniżającymi cechami:
  zazdrością, podłością i kłamstwem,
  satysfakcją z cudzej biedy, słabości i bólu.
  Jeśliś bogaty, wyciągnij rękę do przyjaciół,
  wesprzyj ich pieniędzmi i jadłem.
  Jeśli zaś sam cierpisz biedę,
  skrywaj swą tajemnicę, choćby ci twarz z bólu zżółkła.
  • Źródło: Stefan Weinfeld, Awicenna, Warszawa 1985.

• Ten co wie, że wie – tego słuchajcie,
  ten co wie, że nie wie – tego pouczcie,
  ten co nie wie, że wie – tego obudźcie,
  ten co nie wie, że nie wie – tego zostawcie samego sobie.

• Ulepszać duszę nauką, aby posuwać się przed siebie i pozostawić wszystko, albowiem dusza jest domem wszystkiego. Zaiste dusza jest naczyniem, zaś nauka – kagankiem, a mądrość ludzka – oliwą.
  • Zobacz też: dusza, nauka

• Z czeluści ziemi czarnej do szczytu na planecie
  Trudności wszystkie rozwiązałem we wszechświecie.
  Zawiłej sprawy czy zagadki pęta zdjąłem.
  Rozsupłać węzła śmierci nie zdołałem przecie.
  • Opis: fragment wiersza, tłum.A. Zajączkowski.
  • Źródło: Stefan Weinfeld, Awicenna, Warszawa 1985.