"කුෂාණ අධිරාජ්යය" හි සංශෝධන අතර වෙනස්කම්
No edit summary ටැග: ජංගම සංස්කරණය ජංගම වෙබ් සංස්කරණය Advanced mobile edit |
|||
7 පේළිය: | 7 පේළිය: | ||
|common_name = කුෂාණ අධිරාජ්යය |
|common_name = කුෂාණ අධිරාජ්යය |
||
|era = සම්භාව්ය පුරාතනය |
|era = සම්භාව්ය පුරාතනය |
||
|status = |
|status = සංචාරක අධිරාජ්යය |
||
|event_start = [[කුජුල කැඩ්පයිසීස්]] විසින් [[යුඒචි]] ගෝත්ර එක්සත් කොට රාජ්ය සන්ධානයක් ඇතිකිරීම |
|||
|event_start = [[Kujula Kadphises]] unites [[Yuezhi]] tribes into a confederation |
|||
|year_start = 30 |
|year_start = 30 |
||
|event_end = |
|event_end = [[සැසේනියානු අධිරාජ්යය|සැසේනියානුවන්]], [[ගුප්ත අධිරාජ්යය|ගුප්තයන්]], සහ [[හෙප්තලයිට්වරු]]න් විසින් යටත් කරගැනීම<ref name="lcwb2">{{cite web |url=http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+af0005) |title=Afghanistan: Central Asian and Sassanian Rule, ca. 150 B.C.-700 A.D. |access-date=2012-08-16 |publisher=[[Library of Congress Country Studies]] |location=United States|year=1997}}</ref> |
||
|year_end = 375 |
|year_end = 375 |
||
|p1 = ඉන්දු-ග්රීක රාජධානිය |
|||
|p1 = Indo-Greek Kingdom |
|||
|p2 = ඉන්දු-පාර්තියානු රාජධානිය |
|||
|p2 = Indo-Parthian Kingdom |
|||
|p3=ඉන්දු-සිතියානුවෝ |
|||
|p3=Indo-Scythians |
|||
|s1 = සැසේනියානු අධිරාජ්යය |
|||
|s1 = Sasanian Empire |
|||
|flag_s1 = Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg |
|flag_s1 = Derafsh_Kaviani_flag_of_the_late_Sassanid_Empire.svg |
||
|s2 = |
|s2 = ගුප්ත අධිරාජ්යය |
||
|s3=පද්මාවතියෙහි නාගයෝ |
|||
|s3=Nagas of Padmavati |
|||
|s4 = Kidarites |
|s4 = Kidarites |
||
|flag_s4 = Kidarite_Tamga.png |
|flag_s4 = Kidarite_Tamga.png |
12:24, 15 මැයි 2021 තෙක් සංශෝධනය
කුෂාණ අධිරාජ්යය | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
30–375 | |||||||||||||||||||
A map of India in the 2nd century CE showing the extent of the Kushan Empire (in yellow) during the reign of Kanishka. Most historians consider the empire to have variously extended as far east as the middle Ganges plain,[1] to Varanasi on the confluence of the Ganges and the Jumna,[2][3] or probably even Pataliputra.[4][5] | |||||||||||||||||||
තත්ත්වය | සංචාරක අධිරාජ්යය | ||||||||||||||||||
අගනුවර | Bagram (Kapiśi) Peshawar (Puruṣapura) Taxila (Takṣaśilā) Mathura (Mathurā) | ||||||||||||||||||
පොදු භාෂාවන් | Greek (official until ca. 127)[6] Bactrian[7] (official from ca. 127) Sanskrit[8] | ||||||||||||||||||
ආගම | Buddhism[9] Hinduism[10] Zoroastrianism[11] | ||||||||||||||||||
රජය | Monarchy | ||||||||||||||||||
Emperor | |||||||||||||||||||
• 30–80 | Kujula Kadphises | ||||||||||||||||||
• 350–375 | Kipunada | ||||||||||||||||||
ඓතිහාසික යුගය | සම්භාව්ය පුරාතනය | ||||||||||||||||||
• කුජුල කැඩ්පයිසීස් විසින් යුඒචි ගෝත්ර එක්සත් කොට රාජ්ය සන්ධානයක් ඇතිකිරීම | 30 | ||||||||||||||||||
375 | |||||||||||||||||||
වර්ග ප්රමාණය | |||||||||||||||||||
200 est.[13] | 2,000,000 km2 (770,000 sq mi) | ||||||||||||||||||
200 est.[14] | 2,500,000 km2 (970,000 sq mi) | ||||||||||||||||||
ව්යවහාර මුදල | Kushan drachma | ||||||||||||||||||
|
The Kushan Empire (පුරාතන ග්රීක: Βασιλεία Κοσσανῶν; බැක්ට්රියානු: Κυϸανο, Kushano; Late Brahmi Sanskrit: , Ku-ṣā-ṇa, Kuṣāṇa; Devanagari සංස්කෘත: कुषाण राजवंश, Kuṣāṇa Rājavaṃśa; BHS: Guṣāṇa-vaṃśa; පාර්තියානු: 𐭊𐭅𐭔𐭍 𐭇𐭔𐭕𐭓, Kušan-xšaθr; චීන: 貴霜[15]) was a syncretic empire, formed by the Yuezhi, in the Bactrian territories in the early 1st century. It spread to encompass much of modern-day territory of Afghanistan, Pakistan and northern India,[16] at least as far as Saketa and Sarnath near Varanasi (Benares), where inscriptions have been found dating to the era of the Kushan Emperor Kanishka the Great.[17]
Rulers
One of the most recent list of rulers with dates is as follows:[18]
- Heraios (c. 1 – 30), first king to call himself "Kushan" on his coinage
- "Great Kushans";
- Kujula Kadphises (c. 50 – c. 90)
- Vima Takto (c. 90 – c. 113), alias Soter Megas or "Great Saviour."
- Vima Kadphises (c. 113 – c. 127) First great Kushan Emperor
- Kanishka the Great (127 – c. 151)
- Huvishka (c. 151 – c. 190)
- Vasudeva I (c. 190 – 230) Last great Kushan Emperor
- Kanishka II (c. 230 – 247)
- Vashishka (c. 247 – 267)
- "Little Kushans";
- Kanishka III (c. 267 – 270)
- Vasudeva II (c. 270 – 300)
- Mahi (c. 300 – 305)[19]
- Shaka (c. 305 – 335)[19]
- Kipunada (c. 335 – 350)[19]
මේවාත් බලන්න
- පාකිස්තානයේ ඉතිහාසය
- ඇෆ්ඝනිස්තානයේ පුරාතන ඉතිහාසය
- ඉන්දු-පාර්තියානු රාජධානිය
- මථුරා
- තක්ෂිලා
- චීනයේ ඉරානියානුවෝ
සටහන්
ආශ්රේයයන්
- ^ Romila Thapar (2004). Early India: From the Origins to AD 1300. University of California Press. p. 221. ISBN 978-0-520-24225-8.
- ^ Burton Stein (2010). A History of India. John Wiley & Sons. p. 86. ISBN 978-1-4443-2351-1.
- ^ Peter Robb (2011). A History of India. Macmillan International Higher Education. p. 55. ISBN 978-0-230-34549-2.
- ^ Hermann Kulke; Dietmar Rothermund (2016). A History of India. Taylor & Francis. ISBN 978-1-317-24212-3.
- ^ Di Castro, Angelo Andrea; Hope, Colin A. (2005). "The Barbarisation of Bactria" in Cultural Interaction in Afghanistan c 300 BCE to 300 CE. Melbourne: Monash University Press. pp. 1–18, map visible online page 2 of Hestia, a Tabula Iliaca and Poseidon's trident. ISBN 978-1876924393.
- ^ The Kushans at first retained the Greek language for administrative purposes but soon began to use Bactrian. The Bactrian Rabatak inscription (discovered in 1993 and deciphered in 2000) records that the Kushan king Kanishka the Great (c. 127 AD), discarded Greek (Ionian) as the language of administration and adopted Bactrian ("Arya language"), from Falk (2001): "The yuga of Sphujiddhvaja and the era of the Kuṣâṇas." Harry Falk. Silk Road Art and Archaeology VII, p. 133.
- ^ The Bactrian Rabatak inscription (discovered in 1993 and deciphered in 2000) records that the Kushan king Kanishka the Great (c. 127 AD), discarded Greek (Ionian) as the language of administration and adopted Bactrian ("Arya language"), from Falk (2001): "The yuga of Sphujiddhvaja and the era of the Kuṣâṇas." Harry Falk. Silk Road Art and Archaeology VII, p. 133.
- ^ The Sanskrit word vaṃśa (dynasty) affixed to Gushana (Kushana), i.e. Gushana-vaṃśa (Kushan dynasty) appears on a dedicatory inscription at Manikiala stupa, in The Dynastic Arts of the Kushans, University of California Press, 1967, p.7 & 8
- ^ Liu 2010, පිටු අංකය: 61.
- ^ Bopearachchi 2007, පිටු අංකය: 45.
- ^ Golden 1992, පිටු අංකය: 56.
- ^ "Afghanistan: Central Asian and Sassanian Rule, ca. 150 B.C.-700 A.D." United States: Library of Congress Country Studies. 1997. සම්ප්රවේශය 2012-08-16.
- ^ Turchin, Peter; Adams, Jonathan M.; Hall, Thomas D (December 2006). "East-West Orientation of Historical Empires". Journal of World-Systems Research. 12 (2): 222. ISSN 1076-156X. සම්ප්රවේශය 12 September 2016.
- ^ Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". Social Science History. 3 (3/4): 132. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959.
- ^ The Dynasty Arts of the Kushans, University of California Press, 1967, p.7
- ^ http://www.kushan.org/general/other/part1.htm and Si-Yu-Ki, Buddhist Records of the Western World, (Tr. Samuel Beal: Travels of Fa-Hian, The Mission of Sung-Yun and Hwei-S?ng, Books 1–5), Kegan Paul, Trench, Trubner & Co. Ltd. London. 1906 and Hill (2009), pp. 29, 318–350
- ^ which began about 127 CE. "Falk 2001, pp. 121–136", Falk (2001), pp. 121–136, Falk, Harry (2004), pp. 167–176 and Hill (2009), pp. 29, 33, 368–371.
- ^ Cribb, Joe; Donovan, Peter (2014). Kushan, Kushano-Sasanian, and Kidarite Coins A Catalogue of Coins From the American Numismatic Society by David Jongeward and Joe Cribb with Peter Donovan (ඉංග්රීසි බසින්). p. 4.
- ^ a b c The Glorious History of Kushana Empire, Adesh Katariya, 2012, p.69
බාහිර සබැඳි
- Kushan dynasty in Encyclopædia Britannica
- Metropolitan Museum capsule history
- New documents help fix controversial Kushan dating at the Wayback Machine (archived 2005-02-04)
- Coins of the Kushans on wildwinds.com
- Antique Indian Coins at the Library of Congress Web Archives (archived 2013-02-07)
- Brief Guide to Kushan History
- The CoinIndia Online Catalogue of Kushan Coins
- Dedicated resource to study of Kushan Empire
සැකිල්ල:Central Asian history සැකිල්ල:Rulers of Ancient Central Asia සැකිල්ල:Ancient South Asia and Central Asia
ඉන්දියාවේ මධ්යතන රාජධානි | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
කාලරේඛාව සහ සංස්කෘතික යුගය |
වයඹදිග ඉන්දියාව | ඉන්දු-ගංගා තැන්න | මධ්ය ඉන්දියාව | දකුණු ඉන්දියාව | ||
බටහිර ගංගා තැන්න | උතුරු ඉන්දියාව (මධ්ය ගංගා තැන්න) |
ඊසාන ඉන්දියාව | ||||
යකඩ යුගය | ||||||
සංස්කෘතිය | පසුකාලීන වෛදික යුගය | පසුකාලීන වෛදික යුගය (බ්රාහ්මණ දෘෂ්ටිය)[a] |
පසුකාලීන වෛදික යුගය (ක්ෂත්රීය/ශ්රමණික සංස්කෘතිය)[b] |
ප්රාග්-ඉතිහාසය | ||
ක්රි.පූ. 6වන සියවස | ගන්ධාර | කුරු-පංචාල | මගධ | ආදිවාසි (ගෝත්ර) | ||
සංස්කෘතිය | පර්සියානු-ග්රීක බලපෑම් | "දෙවන නාගරීකරණය" | ප්රාග්-ඉතිහාසය | |||
ක්රි.පූ. 5වන සියවස | (පර්සියානු පාලනය) | ශිශුනාග රාජවංශය | ආදිවාසි (ගෝත්ර) | |||
ක්රි.පූ 4වන සියවස | (ග්රීක ආක්රමණ) | නන්ද අධිරාජ්යය |
කාලිංග | |||
ඓතිහාසික යුගය | ||||||
සංස්කෘතිය | බුදු දහමේ ව්යාප්තිය | ප්රාග්-ඉතිහාසය | සංගම් යුගය (ක්රි.පූ. 300 – ක්රි.ව. 200) | |||
ක්රි.පූ. 3වන සියවස | මෞර්ය අධිරාජ්යය | මුල්කාලීන චෝළයෝ පුරාතන තමිලාගමේ තවත් කුඩා රාජධානි 46ක් | ||||
සංස්කෘතිය | පූර්ව-සම්භාව්ය හින්දු ආගම[c] - "හින්දු සංස්ලේෂණය"[d] (ක්රි.පූ. 200 පමණ - ක්රි.ව. 300)[e][f] වීර කාව්ය - පුරාණ - රාමායණ - මහාභාරත - භගවද් ගීතාව - බ්රහ්ම සූත්ර - ස්මර්ත සම්ප්රදාය මහායාන බුද්ධාගම |
සංගම් යුගය (සන්තතික) | ||||
ක්රි.පූ. 2වන සියවස | ඉන්දු-ග්රීක රාජධානිය | ශුංග අධිරාජ්යය | මුල්කාලීන චෝළයෝ පුරාතන තමිලාගමේ තවත් කුඩා රාජධානි 46ක් | |||
ක්රි.පූ. 1වන සියවස | ||||||
ක්රි.ව. 1වන සියවස | කුනින්ද රාජධානිය | |||||
2වන සියවස | කුෂාණ අධිරාජ්යය | |||||
3වන සියවස | කුෂාණ-සැසේනියානු රාජධානිය | කුෂාණ අධිරාජ්යය | බටහිර ක්ෂත්රපයෝ | කාමරූප රාජධානිය | කාලභ්ර රාජවංශය | |
සංස්කෘතිය | "හින්දු ආගමේ ස්වර්ණමය යුගය"(ක්රි.ව. 320-650 පමණ)[g] පුරාණ හින්දු ආගමේ සහ බුද්ධාගමේ සහභාවය | |||||
4වන සියවස | කිඩරයිට්වරු | ගුප්ත අධිරාජ්යය | කාලභ්ර රාජවංශය | |||
5වන සියවස | හෙෆ්තලයිට් අධිරාජ්යය | කාලභ්ර රාජවංශය | ||||
6වන සියවස | නේසැක් හන්වරු | මෛත්රක | ආදිවාසි (ගෝත්ර) | බාදාමි චාලුක්යයෝ | ||
සංස්කෘතිය | පශ්චාත්-සම්භාව්ය හින්දු ආගම (ක්රි.ව. 650-1100 පමණ)[h] අද්වෛත වේදාන්ත - තන්ත්ර ඉන්දියාවේ බුදු දහමේ පරිහානිය | |||||
7වන සියවස | ඉන්දු-සැසේනියානුවෝ | වාකාටක රාජවංශය හර්ෂ අධිරාජ්යය |
ම්ලේච්ඡ රාජවංශය | ආදිවාසි (ගෝත්ර) | පාණ්ඩ්ය රාජධානිය (කාලභ්රවරුන් යටතේ) | |
8වන සියවස | කාබුල් ෂාහි | පාල අධිරාජ්යය | පාණ්ඩ්ය රාජධානිය | |||
9වන සියවස | ගුර්ජර-ප්රතිහාර | රාෂ්ට්රකූට රාජවංශය | ||||
10වන සියවස | ඝස්නවිද්වරු | පාල රාජවංශය | කල්යාණි චාලුක්යවරු | |||
වගුව සඳහා ආශ්රේය සහ මූලාශ්ර ආශ්රේයයන් ප්රභව
|