Jump to content

Ноҳияи Фархор

Мавод аз Википедиа — донишномаи озод
Ноҳияи Фархор
Кишвар  Тоҷикистон
Тобеъи Вилояти Хатлон
Маркази маъмурӣ Фархор
Таърих ва ҷуғрофиё
Таърихи таъсис 23 ноябр 1930
Масоҳат
  • 1 183,1 км²
Вақти минтақавӣ UTC+05:00
Аҳолӣ
Аҳолӣ 179 100[2] нафар (2022)
Миллият тоҷикон, узбакҳо
Мазҳаб мусулмонон
Забони расмӣ тоҷикӣ
Шиносаҳои ададӣ
Коди телефон 3316
Нишонаи почта 735140
Ноҳияи Фархор дар харита

Ноҳияи Фархор (форсӣ: ناحیۀ فرخار‎) — яке аз ноҳияҳои идории вилояти Хатлон аст ва дар ҷануби Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷой дорад.

Ин ноҳия 23 ноябри соли 1930[3] дар бахше аз вилояти Кӯлоб дар Ҷумҳурии Шӯравии Сосиалистии Тоҷикистон таъсис ёфта аст[4].

Маркази ин ноҳия шаҳраки Фархор аст

Ҷойгоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Ноҳияи Фархор бо сарзамине 1183,1 км² дар дараи рӯди Панҷ дар марз бо Афғонистон ҷой дорад. Дар шимол бо ноҳияҳои Данғара ва Восеъ, дар шарқ — бо ноҳияи Ҳамадонӣ, дар ғарб — бо ноҳияҳои Вахш ва Румӣ ва дар ҷануб — бо ноҳияи Панҷ аз ноҳияҳои вилояти Хатлон ва вулусволии Дарқад аз бахшҳои Вилояти Тахор дар Афғонистон ҳаммарз аст.

Таърих

[вироиш | вироиши манбаъ]

Дар сарзамини Фархор осори бисёре аз гаҳи бостон мавҷуд аст, ки куҳантаринашон аз асри санг бозмондааст[5]. Аз осори садаҳои миёна дар ин сарзамин вайронаҳои Шӯртеппа ё Мазортеппа аст, ки 3 км шимолтар аз Фархор ҷой доранд.

Сарзамини кунунии ноҳияи Фархор дар садаҳои миёна бахше аз вилояти торихии Хутталон буд. Номи Фархор дар манобеъи садаҳои миёна ба гунаҳои «Форғар» (форсӣ: فارغر‎) ё «Борғар» (форсӣ: بارغر‎) омада [6] ва дар он замон сарзаминеро меномиданд ки миёни рӯдҳои Порғар и Ахшу ҷой дошт. Ин ҷойном дар асл «Порғар» (форсӣ: پارغر‎) буда ва «Форғар» (форсӣ: فارغر‎) ва «Борғар» (форсӣ: بارغر‎) арабишудааш аст.

Ҳаким Абулқосим Фирдавсӣ дар «Шоҳнома» аз ҷойноми «Форғар» дар достони ҷангҳои подшоҳи Турон Афросиёб ёд мекунад[7].

Дар садаи X м. Фархор сарзамине ободон ва дорои кишту барзи фаровон ва мардуми бисёр буд[8]. Дар садаи XVII м. ин сарзаминро «Форхар» (форсӣ: «فارخر»‎) мехондаанд[9].

Пас аз инқилоби Бухоро дар соли 1920 ва таъсиси Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон Фархор бахше аз вилояти Кӯлоб гардид.

Мардум

[вироиш | вироиши манбаъ]

Бар пояи омори соли 2016, ноҳияи Фархор 155,7 ҳаз. тан ҷамъият дошт.[10]. Мардуми Фархор ба забони тоҷикӣ ва узбакӣ сухан мегӯянд.

Сол 2021 2022
Аҳолӣ,
ҳазор наф. 		175,7 179,1

Бахшбандӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Бар асоси Қонуни тақсимоти кишварӣ, ноҳияи Фархор 1 шаҳрак ва 8 ҷамоат[11] дорад:

Ҷамоатҳои ноҳияи Фархор
Ҷамоат Аҳолӣ
Фархор, шаҳрак 19 338
Ватан 16 749
Хутан 9 263
Гулшан 9 066
Дарқад 9 270
Деҳқонобод 9 076
Зафар 9 263
Истиқлол 10 358
Хуросон 15 000

Ҳукумат

[вироиш | вироиши манбаъ]

Сарвари ноҳияи Фархор Раиси Ҳукумати он аст, ки вайро Раиси Ҷумҳурии Тоҷикистон таъйин мекунад. Ниҳоди қонунгузори ноҳияи Фархор Маҷлиси намояндагони халқӣ мебошад ки онро раъйдиҳандагони ноҳияи Фархор барои 5 сол интихоб мекунанд.

Иқтисодиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]

Маориф ва фарҳанг

[вироиш | вироиши манбаъ]

Беҳдошту беҳзистӣ

[вироиш | вироиши манбаъ]

Адабиёт

[вироиш | вироиши манбаъ]
  • Абулькасим Фирдоуси. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4.
  • «Ҳудуд ул-олам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (соли 372 ҳиҷрии қамарӣ = 982 милодӣ). Вироиши доктор Манучеҳр Сутуда. – Теҳрон: Интишороти китобхонаи Таҳурӣ, 1362 ҳ.ш. / 1983 м.
  • Махмуд ибн Вали. Море тайн относительно доблестей благородных (География). Введение, перевод, примечания, указатели Б. А. Ахмедова. — Ташкент: Фан, 1977. — 166 с. и 16 с. текста факсимиле.
  • Окладников А. П. Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958.
  • Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p.

Эзоҳ

[вироиш | вироиши манбаъ]
  1. ↑ 1.0 1.1 https://stat.tj/storage//1.01.2022.pdf
  2. ↑ Агентии омори назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон. ШУМОРАИ АҲОЛИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ТО 1 ЯНВАРИ СОЛИ 2022. 22 ноябри 2022 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 10 октябри 2022.
  3. ↑ Фархорский район
  4. ↑ КУЛЯБСКИЙ РАЙОН. 5 марти 2011 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 25 июли 2010.
  5. ↑ Окладников А. П. Исследования памятников каменного века Таджикистана. Труды Таджикской археологической экспедиции. Т. 3. — М.-Л.. 1958. — с. 12
  6. ↑ Shamsaddin Abu Abdullah Mohammad ibn Ahmad al-Moqaddasi. Descriptio Imperii moslemici. Ed. M. J. de Goeje. Bibliotheca geographorum arabicorum. Pars 3. — Lugduni-Batavorum, 1967. — 498 p. — с. 49, 284
  7. ↑ Абулькасим Фирдоуси. Шах-наме. Критический текст, в 9 томах. — М.: Наука, 1966—1971. Т.4, с. 279, 282
  8. ↑ «Ҳудуд ул-олам мин ал-Машриқ илал-Мағриб» (соли 372 ҳиҷрии қамарӣ = 982 милодӣ). Вироиши доктор Манучеҳр Сутуда. – Теҳрон: Интишороти китобхонаи Таҳурӣ, 1362 ҳ.ш. / 1983 м. — саҳ. 119
  9. ↑ Махмуд ибн Вали. Море тайн относительно доблестей благородных (География). Введение, перевод, примечания, указатели Б. А. Ахмедова. — Ташкент: Фан, 1977. — 166 с. и 16 с. текста факсимиле. с. 64
  10. ↑ Численность населения Республики Таджикистан на 1 января 2016 года. Сообщение Агентства по статистике при Президенте Республики Таджикистан.. 2 октябри 2016 санҷида шуд. Баргирифта аз сарчашмаи аввал 2 июли 2015.
  11. ↑ Феҳристи номи маҳалҳои Тоҷикистон. — Душанбе: Сарредаксияи илмии Энсиклопедияи Миллии Тоҷик, 2013. — 99-100 с.
Тоҷикистон Ин мақолаи нопурра аз ҷуғрофияи Тоҷикистон мебошад.
Шумо метавонед бо пурра кардани ин ба Википедия кумак кунед.
Баргирифта аз "https://tg.wikipedia.org/w/index.php?title=Ноҳияи_Фархор&oldid=1407060"