โพนคร
| โพนคร | |
|---|---|
 เทวาลัยโพนคร | |
| ศาสนา | |
| ศาสนา | ศาสนาฮินดู |
| จังหวัด | จังหวัดคั้ญฮหว่า |
| เทพ | ยานโพนคร |
| ที่ตั้ง | |
| ที่ตั้ง | ญาจาง |
| ประเทศ | ประเทศเวียดนาม |
  ที่ตั้งในประเทศเวียดนาม | |
| พิกัดภูมิศาสตร์ | 12°15′55″N 109°11′44″E / 12.26528°N 109.19556°E |
| สถาปัตยกรรม | |
| ประเภท | จามปา |
| เสร็จสมบูรณ์ | กลางศตวรรษที่ 10-13[1] |
โพนคร (Po Nagar) เป็นหอเทวาลัยของชาวจาม ที่สร้างขึ้นในช่วงก่อน ค.ศ. 781 และตั้งอยู่ในจังหวัดในยุคกลาง Kauthara ใกล้กับญาจาง ประเทศเวียดนาม ในปัจจุบัน สร้างขึ้นเพื่อบูชา ยานโพนคร (Yan Po Nagar) ซึ่งเป็นเทพธิดาแห่งแผ่นดินผู้ซึ่งได้รับการระบุชื่อร่วมกับเทพีของฮินดู ภควตี และ มหิษาสุรมรรทินี และผู้ที่ซึ่งในภาษาเวียดนามเรียกว่า Thiên Y Thánh Mẫu
ประวัติศาสตร์
[แก้]จารึกจากปี 781 ระบุว่ากษัตริย์แห่งจาม พระเจ้าสัตยวรมัน (Satyavarman) ทรงฟื้นคืนพระราชอำนาจในบริเวณ "Ha-Ra Bridge" และพระองค์ได้บูรณะวิหารที่ถูกทำลาย จากคำจารึกนี้สามารถอนุมานได้ว่าพื้นที่ก่อนหน้านี้ตกอยู่ภายใต้การปกครองของต่างชาติอยู่ชั่วคราวและพวกเขาได้ทำลายวิหารที่มีอยู่เดิม จารึกอื่น ๆ ระบุว่าภายในมนเทียรมี มุขลึงค์ประดับด้วยเครื่องประดับและมีลักษณะคล้ายกับศีรษะของเทวดา โจรต่างชาติที่ซึ่งอาจมาจาก ชวา "ผู้ที่หากินกับอาหารน่ากลัวกว่าซากศพน่ากลัว, ผิวตัวดำสนิทและผอมแห้งน่ากลัว และยังชั่วร้ายเหมือนความตาย" มาถึงทางเรือและได้ขโมยเครื่องประดับและหักลึงค์ไป[2]: 91 แม้ว่าพระกษัตริย์จะทรงขับไล่พวกโจรกลับออกไปทางทะเล แต่สมบัติก็ได้สูญหายไปตลอดกาล จารึกยังระบุด้วยว่าพระมหากษัตริย์ได้ทรงฟื้นฟูศิวลึงค์ขึ้นใหม่ในปี 784[3] [4] [2]: 48
เสนาปตีปร (Senapati Par) ผู้นำทหารจามภายใต้รัชสมัยของพระเจ้าหริวรมันที่ 1 (Harivarman I) ได้บริจาคเงินเพื่อก่อสร้างในปี ค. ศ. 817 เสนาปตีได้โจมตีชาวเขมรในพระราชปกครองของพระเจ้าชัยวรมันที่ 2 ต่อมาพระเจ้าหรอวรมันที่ 1 ได้รับการสืบทอดตำแหน่งโดยพระราชโอรสพระเจ้าวิกรนตวรมันที่สาม (Vikrantavarman III) ซึ่งก็เป็นผู้บริจาคทรัพย์ช่วยสร้างเช่นกัน[2]: 104
จารึกจากปี 918 ของกษัตริย์จาม พระจเลลเจ้าอินทรวรมันที่ 3 ระบุพระราชโองการให้สร้างเทวรูปทองคำถวายแด่เทพีภควตี ภายหลังจารึกมีรายงานว่ารูปปั้นทองคำเดิมถูกขโมยไปโดยพระเจ้าราเชนทรวรมันที่สอง (Rajendravarman II) กษัตริย์เขมร ในปี 950[2]: 124 และในปี 965 กษัตริย์ชัยอินทรวรมันที่หนึ่ง (Jaya Indravarman I) ได้แทนที่รูปปั้นที่หายไปด้วยเทวรูปหินองค์ใหม่[2]: 124 [4]: 56 จารึกจากปี 1050 ระบุว่ามีการถวายที่ดิน ทาส เครื่องประดับและโลหะมีค่าแก่เทวรูปโดยพระเจ้าชยปรเมศวรวรมันที่หนึ่ง (Jaya Parameshvaravarman I) [2]: 61 และได้มี Paramabhodisdess ผู้สร้าง "เครื่องบูชาอันมั่งคั่ง" ในปี 1084 หลังจากกลับมารวมประเทศอีกครั้ง[2]: 73 พระเจ้าชัยอินทรวรมันที่สามได้ทรงถวายศิวลึงค์ และ ศรีศนวิษณุ (Shrishana Vishnu) ให้แก่เทวาลัยในปี 1141 และอีกครั้งในปี 1143[2]: 75 ในปี 1160 พระเจ้าชัยหริวรมันที่หนึ่ง (Jaya Harivarman I) ได้ "มอบของขวัญมากมาย"[2]: 77 ข้อความในจารึกระบุว่า พระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่ง อาณาจักรขอม "ยึดเมืองหลวงของจามปาและยึดศิวลึงค์ทั้งหมด"[2]: 170 จารึกในเวลาต่อมาบ่งบอกถึงการเฉลิมฉลองของลัทธิเพื่อเป็นเกียรติแก่เทพธิดา Yan Po Nagar ตลอดจนการปรากฏตัวของรูปปั้นที่อุทิศให้กับเทพเจ้าหลักของ ศาสนาฮินดู และ พุทธศาสนา[5]
ในศตวรรษที่ 17 ชาว เวียดได้ เข้ายึดครองจามปาและเข้ายึดหอเทวาลัยที่เรียกว่าหอคอย Thiên Y Thánh Mâu [6] ตำนานเวียดนามหลายเรื่องเกี่ยวกับเทพธิดาและหอเทวาลัยได้เกิดขึ้นตามมาต่อจากนั้น
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ estimates by Trần Kỳ Phương (Tran 2009, 182)
- ↑ 2.00 2.01 2.02 2.03 2.04 2.05 2.06 2.07 2.08 2.09 Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- ↑ Ngô Vǎn Doanh, Champa: Ancient Towers, p.192.
- ↑ 4.0 4.1 Maspero, G., 2002, The Champa Kingdom, Bangkok: White Lotus Co., Ltd., ISBN 9789747534993 อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่สมเหตุสมผล มีนิยามชื่อ "Maspero" หลายครั้งด้วยเนื้อหาต่างกัน - ↑ Ngô Vǎn Doanh, Champa: Ancient Towers, p.192 f.
- ↑ Ngô Vǎn Doanh, Champa: Ancient Towers, p.198.
บรรณานุกรม
[แก้]- Coedès, George, The Indianized States of Southeast Asia. Honolulu: East-West Center Press, 1968.
- Ngô Vǎn Doanh, Champa: Ancient Towers. Hanoi: The Gioi Publishers, 2006. Chapter 14: "Po Nagar Tower: The Temple of the Goddess of the Country," pp. 187 ff.
- Trần Kỳ Phương (2009): The Architecture of the Temple-Towers of Ancient Champa. in Hardy, Andrew et al. (ed): Champa and the Archaeology of Mỹ Sơn (Vietnam). NUS Press, Singapore
