İçeriğe atla

Emeç

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hyaloperonospora parasitica mantarının hifleri ve emeçleri

Botanik ve mikolojide, bir emeç (veya haustoryum), suyu veya besinleri emmek için başka bir yapının içine veya çevresinde büyüyen kök benzeri bir yapıdır. Örneğin, ökse otunda veya süpürgeotu ailesinin üyelerinde yapı, konağın dokusuna nüfuz eder ve ondan besinleri alır. Mikolojide, benzer bir işlevi yerine getiren parazitik bir mantarın (hif ucu) uzantısını veya bölümünü ifade eder. Mikroskobik emeç, konakçı bitkinin hücre duvarına nüfuz eder ve hücre duvarı ile plazma zarı arasındaki boşluktan besinleri sifonlar, ancak zarın kendisine nüfuz etmez.[1] Daha büyük olanlar (genellikle bitkide bulunanlar, mantarda değil) bunu doku düzeyinde yapar.

Emeçleri ile bir bitkiye tutunmuş Ökse otu

Tüm büyük gruplardaki mantarlar emeç oluşturur. Emeçler çeşitli şekillerde olabilir. Genel olarak, nüfuz etme sırasında, mantarlar, hücre duvarlarını parçalayan enzimleri serbest bırakarak konakçı plazma membranı ile temas halinde olan yüzey alanını arttırır ve organik karbonların konakçıdan mantara daha büyük potansiyel hareketini mümkün kılar. Bu nedenle, Cordyceps gibi parazitik bir mantarı barındıran bir böcek, mantarın emeçleri içinde genişledikçe "içten dışa yeniyor" gibi görünebilir.

Emeçlerin en basit biçimleri küçük kürelerdir. En büyüğü, hücreye önemli miktarda kütle ekleyen, hücre duvarı ile hücre zarı arasında genişleyen karmaşık oluşumlardır. Emeçler miselyum veya kök şeklinde olabilir.

Ökse otları konaklarına emeçleri ile tutunurlar. Bu yapı hem ökse otuna tutunur hem de konakçı bitkiye girer. Ökseotları, konakçılarından su çekmek için pasif mekanizmalar kullanır. Yaprak stomalarını gece gündüz açık tutarak ökse otu ile konak arasında bir nem alışverişi oluştururlar.[2]

  1. ^ Szabo (3 Temmuz 2001). "Hidden robbers: The role of fungal haustoria in parasitism of plants". PNAS. 98 (14): 7654-7655. doi:10.1073/pnas.151262398. PMC 35395 $2. PMID 11438718. 
  2. ^ Watson, D. M. (2011) Mistletoes of Southern Australia, CSIRO Publishing, Collingwood, VIC 9 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.